ಆಯ್ದ ಕವನಗಳು: ಋಷ್ಯಶೃಂಗದ ಹಾಡುಗಳು

ಒಂದು

ನಾ ಕುಣೀಬೇಕ ಮೈಮಣೀಬೇಕ ಕಾಲ್ದಣೀಬೇಕ ತಾಯಿ!
ನವಿಲಿನ್ಹಾಂಗ. ಎಳಿ ಮಣಕಿನ್ಹಾಂಗ, ತಿರತಿರಗಿಧಾಂಗ ಬಗರಿ !
ತೊಡೀ ತೆರೆದು ತಲಿ ಬಿಚ್ಚಿ ಕೈಯ ಎದಿ ಮಿದುವಿನಾಗ ಹುಗದು.
ಬಗಲ ಬೆವತು ಅಹ ನಾರಬೇಕ ಗಿಜಗಳಿಕಿ ಸಿಂದಿಹಣ್ಣು.

ಕಾದ ತಗಡ ಈ ತೊಗಲಿನಗ ಹೊತ್ತೇತಿ ಕಾಡಬೆಂಕಿ
ಸಂದಿಗೊಂದಿ ಬುಗುಬುಗು ಅಂದು ತಲಿಗೂದಲುರಿಯ ಜ್ವಾಲಿ
ಸುಡಸುಡs ಇಂಥ ಈ ಸಪ್ಪ ಬಾಳೆ ನಿಂತೇನ ದೀಪಕಂಬ!
ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ನೆರಳ ತಿರಗತಾವ ಊರ ಕೇರಿ ತುಂಬ.

ಕಣ್ಣ ಕಾಡಿಗೀ ಕೆನ್ನಿಗಿಳಿಧಾಂಗ ಮೂಡತಾವ ನೆನಪ.
ಕೌದಿಯೊಳಗ ಹುಡುಕ್ಯಾಡತೇನ ಹೊಳ್ಯಾಡತೇನ ಮತ್ತ.
ಜೋಡನಾಗರಾ ತಿಡೀ ಬೀಳತಾವ ಕನಸಿನಾಗ ಬಂದಾ;
ಏನಾಡತಾವ ತಳಕ್ಯಾಡತಾವ ರೆಂಟೀಯ ಸಾ ಲ ಹಿಡದಾ !

ಬೆವರ ಆಗಿ ಹರದಾಡತೇನು ಇಡಿ ಹೊಲಾ ತುಂಬಿಕೊಂಡಾ
ಹಸಿಗೆಹಸೀ ಬೆರತಾಗ ಅಯ್‌ ಶಿವನ ಏಳತಾವ ನವಿರಾ!
ಬೆಳಿ ಏಳತೈತಿ ತೆನಿಗೊಂದ ಹಕ್ಕಿ ನಗತಾವ ಒಂದಸವನಾ
ಕಣ್ಣ ತೆರೆದರೇನೈತಿ ಹಾಳು ಮುದಿರಾತ್ರಿ ಮಗ್ಗುಲಾಗ !

ಕಡೀಬೇಕ ಆಹ ಕಚ್ಚಬೇಕ ಹಿಂಗಪ್ಪ ಬೇಕೊ ನಾನಾ
ಗಿಣಿ ಹಣ್ಣಿಗೀ ಜೋತು ಬಿದ್ಧಾಂಗ ಎಳೀಬೇಕೊ ನಿನ್ನಾ
ತೆಕ್ಕಿಮುಕ್ಯಾಗ ನೆಗ್ಗಬೇಕೊ ಮೀಸಲದ ಮಿಂಡ ಬಾರೊ
ಮಿಂಡಿ ಬಿದಿರ ನಿಂತೇನೊ ತೆರೆದು ಬಿರುಗಾಳಿಯಾಗಿ ಸೇರೊ

ನಿನ್ನ ಬಸವಿ ಬಸವಳಿಯತೇನೊ ಬಾ ಮೀಶೆ ಹೊತ್ತ ಧೊರಿಯೆ
ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದರಲ್ಲಲ್ಲಿ ಬೆಣ್ಣಿ ಕರಗುವೆನೊ ತೋಳಿನೊಳಗೆ
ಕೋಳಿ ಒಣಗೀಯ ಹೋಳಿನಂಥ ತುಟಿಗಲ ಕಡಿಯೊ ಗೆಣೆಯಾ
ಘಾಸಿಯಾಗಿ ಕನಸಿನಲಿ ‘ಮಾವಾ’ ಅನ್ನುವೆನೋ ಮೀಸಲೊಡೆಯ!

ಹಾಳಬಾಂವ್ಯಾಗ ನೀರ ಸೆಲಿ ಝಮ್ಮಂತ ಒಡೆದು ಬರಲಿ
ಕೆಳಗ ಹಾಕಿ ನೀ ಕುಟ್ಟೊ ನನ್ನ!
ಏ ನಾದೊ ನನ್ನ!
ಲೇ ಮಾಡೊ ಜಿಬ್ಬಿಜಿಬ್ಬಿ.
ಅಲ್ಲಿತನಕ, ತೊಡಿ ಬೆವರುತನಕ ನವಿರೇಳುತನಕ, ತೆನಿ ಮೂಡುತನಕ
ನಾ ಕುಣೀಬೇಕ ಮೈ ಮನೀಬೇಕ ಕಾಲ್‌ ದಣೀಬೇಕ ತಾಯಿ ೩೦
ಹುಚ್ಚಿಹಾಂಗ, ಮೈ ತುಂಬಿಧಾಂಗ ಬೆದಿಮಣಿಕಿನ್ಹಾಂಗ ಆಗಿ!

ಎರಡು

ಅಪ್ಪಾ ಸೂತ್ರಧಾರ ಕೇಳೊ ಕನಸ ಕಂಡಿನೆ
ಸುಖದ ನೋವ ಸದ್ದಮಾಡಿ ಹೆಂಗ ಹೇಳಲೆ? ||ಪ||

ಬೆಳ್ಳಿ ತೊಡಿಯ ಬಿಳಿಯ ಕುದರಿ ಬೆರಗ ಕಂಡಿನೆ
ಬೆನ್ನನೇರಿ ಚಿನ್ನದುರಿಯ ಕಾಡ ಕಂಡಿನೆ ||

ಅಯ್‌ ನನ ಶಿವನ ಆರ್ಯಾಣದಾಗ ಅರಳಿ ಶಿರಸಲ
ಎಲ್ಲಿ ಕೈಯ ಹಾಕಲಲ್ಲಿ ಗೊಂಚಲs ಗೊಂಚಲ||

ಹಿಂದ ಮುಂದ ತಂಪಗಾಳಿ ತೀಡಿ ಸಳಸಳ
ಚಿನ್ನ ತೊಡಿಯನೂರಿ ಸುರಿಸೇನ ಹೂವ ಬಳಬಳ||

ಹೂವ ಕರಗಿ ಕೆಂಪ ನೀರ ಕೆರಿಯ ಕಂಡಿನೆ
ಯೋಳ ಹೆಡಿಯ ಕಾಳ ನಾಗ ದೊರಿಯ ಕಂಡಿನೆ|| ೧೦

ಸಂದಿಗೊಂದಿ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿ ಹೆಡಿಯ ಚುಚ್ಚಿದಾ
ಮೈಯನೊಟ್ಟಿ ಮೆಟ್ಟಿ ತುಳಿದು ಮುದ್ದಿ ಮಾಡಿದಾ||

ಬಳಸಿ ಆಗುಮಾಡಿ ಸಾಗಿ ಸಂದು ಹೋದನೋ
ಸುಖದ ನೋಔ ಎದಿಗಿ ನಟ್ಟು ದಾಟಿ ಹೋದನೋ

ಮೂರು

ಬಿಟ್ಟಂಥ ಬೇರ ಹರದಾವ! ಕೂಸ ಚೀರ್ಯಾವ
ಮುಗಲ ನೋಡ್ಯಾವ! ಮಣ್ಣ ಬಗದಾವ!
ಖೂನ ಗುರುತ! ಎಲ್ಲಾ ಪಾಕ ಮರತ ತಿರಿಗ್ಯಾವ ಸುತ್ತಮುತ್ತಾ||

ಮೈಮ್ಯಾಗ ಬರಿಯಲೇನ ಗೆರಿ| ಯೋಳಪಟ್ಟಿ ಕರಿ
ಗೆರೀಗೊಂದ ಗಂಟ| ಗಂಟಿಗೊಂದ ತೂತ|
ತೂತಿಗೊಮದ| ಕಣ್ಣಮಾಡಿ ನೋಡಲೇನ ಬಿಲಿ ಮಲೋಡಾ||

ದೂರ ದುರ ಹಸರ ಹಾರೇತಿ| ಹಸಿ ಸರದಯತಿ
ಬಾವಲಿ ಜೋತಾವ| ಹದ್ದ ಹಾರ್ಯಾವ
ಕಣ್ಣ ಮುಚ್ಚಿ| ದಾನೊ ಒಳಗ ದೊರಿ ಜರ ಕಣ್ಣ ತೆರಿ||

ನಾಲ್ಕು

ಏ ಕುರುಬರಣ್ಣಾ| ಸತ್ಯುಳ್ಳ ಶರಣಾ

ಕಾಪಾಡೊ ಕುರಿಗಳನಾ|
ಮಾಡುವೆ ನಮನಾ ||ಪ||

ಅರಿಯಬಾರದ ಅರಸ ಒಳಗೆ ಬಾರದೆ ಕುಳಿತ
ಒಳಹೊರಗ ಆದಾವೊ ಹೊರತ
ಹೊಲಿದ ಹೊಲಿಗಿಯ ಭೇದ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದಾದೆವೊ
ಮರತೇವು ದೊಡ್ಡಿಯ ಗುರುತ
ಕಳಕೊಂಡು ಹಳಿಹಳಿಸಿ ತಿಳಿಯದೆ ತಿರಿಗೇವ
ಮತಿಗೆಟ್ಟು ಮರುಳಾದೆವಣ್ಣಾ||

ಒಳಗ ಗದ್ದಿಗಿ ಮ್ಯಾಲ ಹುಲಿ ಬಂದ ಕುಂತಾವ
ತಳಕಿತ್ತು ಓಡಿದಿರೊ ಧೀರಾ
ಪ್ರಳಯಕ್ಕೆ ಹೊರತಾಗಿ ಹೊರಗ ಹೆಂಗರೆ ಉಳಿವಿ
ಕಾರ್ಯಕಾರಣಕಾದ ವೀರಾ
ನಮ್ಮೊಳಗೆ ನೀನದಕ ನಿನ್ನೊಳಗ ನಾವಡಕ
ಬಿಟ್ಟರೇನಿದೆ ಬರಿಯ ಬಣ್ಣ||

ಕಂಡಕಂಡವರೀಗಿ ಕೈ ಮುಗದ ಕೇಳೇವ
ಕಂಡಿರೇನರಿ ನಮ್ಮ ದೊರಿಯ?
ಬಿಳಿಯ ಹೊಳಪಿನ ಯಕ್ಷಿ ಕ್ಷಿತಿಜದಂಚಿನ ಬೆಳಕ

ಕಣ್ಣೊಳಗ ಕುಕ್ಕಿದಳಯ್ಯ

ಅಕ್ಷಿಯೊಳಗಡಗಿರುವ ನಿಕ್ಷೇಪವೇ ಬಾರ
ಅಳಿಸೊ ಉಳಿಸುವ ಹಕ್ಕಿನಣ್ಣ ||

ಐದು

ಹೊಯ್ಯೊ ಹೊಯ್ಯೊ ಮಳಿರಾಯಾ
ಹೊಯ್ಯೊ ಹೊಯ್ಯೋ ರೇ || ಪ ||

ಈಗ ಬರತೇನಂತ ಹೇಳಿ ಹೋದವನೆಲ್ಲಿ
ನೀ ಎಲ್ಲಿ ನಿನ್ನ ಹಾದೆಲ್ಲಿ |
ನೆಲ ಚಿರಿತು ಪಾತಾಳ ಬಿಸಿಯುಸಿರ ಹಾಕೀತು
ಹಸಿರೆಂಬೊ ಶಬುದ ಮರೆಯಾಗಿ |
ಮರುಗುವ ಮಣ್ಣೀನ ಮೈಯಾನ ಹಸಿ ಆರಿ
ತೊಡಿತ ಬೆಂಕಿಯ ಮರೆತೆ ಮಳೆರಾಯಾ
ಸುರಿಯೊ | ಪಾತಾಳ ತುಳುಕಲಿ ಮಳೆರಾಯಾ ||

ಕೆರೆ ಬಾವಿ ತಳ ಒಣಗಿ ಬರಿ ಮೂರ ಹನಿ ನೀರ ೧೦
ಒಂಟಿ ತಾರಿಯ ನೆರಳ ಮೂಡ್ಯಾವ |
ಹೆಚ್ಚೀನ ಹೊಳಿಗsಳು ಬರಿ ಬಚ್ಚಲಾದಾವ
ಮರಿಮೀನ ಹೊಟ್ಟೀಯ ಹೊಸದಾವ |
ಮೈ ತೊಗಲ ಕಪ್ಪಾನ ಕಂಬಳಿ ಮಾಡೇವ
ಗುರಚೀಯ ತಿರಿಗೇವ ಮಳಿರಾಯಾ
ಸುರಿಯೊ | ಪಾತಾಳ ತುಳಕಲಿ ಮಳಿರಾಯಾ ||

ಆರು

ಹಾರಿ ಹಾರೈಸ ಉವೆ
ಹಲವ ಹಂಬಲಿಸುವೆ
ತೋರೆಲೊ ಕರುಣಾ | ಬಾರೋ ಮೋಹನಾ ||ಪ||

ಎಸಗುವ ಎಸಕದ ಹೆಸರ ಗೊತ್ತಿರದಾವ
ಉಲಿದುಲಿದು ನಿಂತಲ್ಲಿ ಸಂತೀಯ ಮಾಡಾವ
ಇಂಥಾ | ಮಾತಿನ ಪಾತಕವ್ಯಾಕೊ |
ಎಂಜಲ ಬದುಕೊ | ಹಾ ದೊರೆಯೆ

ಆಯ್ದ ಕವನಗಳು: ಋಷ್ಯಶೃಂಗದ ಹಾಡುಗಳು