ಕನ್ನಡ ಅಧ್ಯಯನ (ಕರ್ನಾಟಕದ ಆರ್ಥಿಕತೆ): ಭಾಗ ೧ – ಅಭಿವೃದ್ಧಿ – ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು – ಜನಸಂಖ್ಯೆ – ಬಡತನ: ೪. ಭೌತಿಕ ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸೂಚಿ – ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಒಂದು ಮಾಪನ (೨)

೧೧. ಜಿಲ್ಲಾವಾರು (ಕರ್ನಾಟಕ) ಭೌತಿಕ ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸೂಚಿಯ ಒಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ

ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಂಕಿ ಸಂಖ್ಯೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ನೀಡಲು ಇರುವ ಪ್ರಮುಖ ತೊಂದರೆಯೆಂದರೆ ಅಂಕಿ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಕೊರತೆ. ಎರಡನೆಯ ಮತ್ತು ಬಹು ಗಂಭೀರವಾದ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಏಕರೂಪದ ಹಾಗೂ ನಂಬಲರ್ಹ ಅಂಕಿ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ದೊರಕುವುದು ಖಂಡಿತವಿಲ್ಲ. ನಿಜವೆಂದರೆ, ಮೂರು ಶಿಶುಮರಣ ದರದ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ದೊರಕಲಿಲ್ಲ. ಕೇವಲ ಸಾಕ್ಷರತಾ ದರ  ಮತ್ತು ತಲಾ ಆದಾಯದ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ಜಿಲ್ಲಾವಾರು ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಯಿತು. ಈ ಹಿಂದೆ, ತಲಾ ಆದಾಯವನ್ನು ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣದ ಮಾಪನಕ್ಕೆ ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದರೂ, ಇತರ ಅಂಗಗಳ ಮೇಲೆ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಇದನ್ನು ಸಾಕ್ಷರತಾ ದರದೊಂದಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ತುಲನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಜಿ‌ಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ೭೮.೮೭%, ಒಟ್ಟಾರೆ, ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಾಕ್ಷರತಾ ದರದಲ್ಲಿ ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ೭೫.೮೬% ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದು, ಕೊಡಗು ೬೮.೩೫% ಅದನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ತಲಾ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ (ಪ್ರಸಕ್ತ ದರಗಳಲ್ಲಿ) ಕೊಡಗಿಗೆ ಉನ್ನತ ಸಂಖ್ಯೆಯಿದೆ. (ರೂ. ೧೦, ೪೭೭), ಇತರವು ಹೀಗಿವೆ, ಬೆಂಗಳೂರು ರೂ. ೭, ೧೬೪, ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ರೂ. ೬, ೬೫೫ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ರೂ. ೫.೬೮೨ ಹೀಗೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಉನ್ನತಿ ಹಾಗೂ ಸಾಕ್ಷರತೆಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧ ಬಹಳ ಅಲ್ಪ ನಿಜವೆನ್ನಬೇಕಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಪರಿಸಮಾಪ್ತಿಯನ್ನು ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ನಿಜ ಸಂಗತಿಯಿಂದಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷರತೆ ದರವು ೩೫.೯೬% ಇದ್ದು ತಲಾ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ರೂ. ೪, ೫೩೮, ಇದು ಏಳನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.

೧೨. ಉಪಸಂಹಾರ  ಹಾಗೂ ಶಿಫಾರಸುಗಳು

ಈವರೆಗಿನ ವಾದಗಳಿಂದ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಮುಖ್ಯ ತೀರ್ಮಾನಗಳು ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತವೆ:

೧. ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪೈಕಿ ಕೇರಳದ ಭೌತಿಕ ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸೂಚಿಯು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ, ಇಂತಹ ಅಪೂರ್ವ ಸಾಧನೆಗೆ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಆ ರಾಜ್ಯದ ಅದ್ವಿತೀಯ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ.

೨. ಪೌಷ್ಠಿಕತೆಯ ಮೇಲಿನ ಅಂದಾಜು ಯೋಜನಾ ವೆಚ್ಚ ಹಾಗೂ ಭೌತಿಕ ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸೂಚಿಯು ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಬಹಳಷ್ಟು ದುರ್ಬಲವಾಗಿರುವುದು ಹಾಗೂ ಶಿಕ್ಷಣದಿ ಮೇಲಿನ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚ ಹಾಗೂ ಭೌತಿಕ ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸೂಚಿಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರಬಲವಾಗಿರುವುದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೇಲಿನ ಯೋಜನಾ ಯತ್ನಗಳು ವಿಶೇಷತಃ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಪೌಷ್ಠಿಕತೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಮೇಲಿನ ಯೋಜನಾ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಎಡೆ ಮಾಡುವುದು.

೩. ಬಹುವ್ಯಾಪಿಯಾಗಿ ನಂಬಿರುವ ತೀರ್ಮಾನ ಏನೆಂದರೆ ಆರ್ಥಿಕ ಉನ್ನತಿ ಅಥವಾ ಬಡತನವು ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಮಾತಿಗೆ ಈ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ತಲಾ ಆದಾಯ ಹಾಗೂ ಬಡತನದ ದರವು ಭೌತಿಕ ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸೂಚಿಯೊಂದಿಗೆ ಬಹು ದುರ್ಬಲವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

೪. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ೧೯೮೧ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಶಿಶುಮರಣ ದರವು ಏರಿರುವುದು ದಾಖಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಅದರೊಂದಿಗೆ, ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಇದು ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಾಗೂ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳು  ಹೀಗೆ ಎರಡೂ ಕಡೆಗಳಲ್ಲು ಬಹಳಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಏರಿಳಿತಗೊಂಡಿರುವುದು.

೫. ಸಾಕ್ಷರತೆಯ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾಸಾಕ್ಷರತೆಗೆ ವಿಶೇಷ ಒತ್ತು ನೀಡಬೇಕು. ಇದು ಸಾಮನ್ಯವಾಗಿ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ಮೇಲೆ ಹಾಗೂ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟವಾಗಿ ಶಿಶುಮರಣ ದರದ ಮೇಲೆ ಲಾಭದಾಯಕ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ.

೬. ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ತಲಾ ಆದಾಯ ಹಾಗೂ ಸಾಕ್ಷರತೆಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಬಹಳ ದುರ್ಬಲವಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಆರ್ಥಿಕ ಉನ್ನತಿಯು ಸಾಕ್ಷರತೆಯ ಮಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ.

೭. ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಾಗೂ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಪುರುಷರ ಹಾಗೂ ಮಹಿಳೆಯರ ವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ, ರಾಜ್ಯದೊಳಗಿನ ಅಥವಾ ದೇಶದ ವಿಭಿನ್ನ ಆದಾಯ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಗುಂಪುಗಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಹಾಗೂ ಕಲ್ಯಾಣ ರೀತಿಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸಿಸಲು ಸೂಕ್ತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳ ದೊರಕುವಿಕೆಯ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಸಮಾನ ರೂಪದ ಸೂಚಿಯನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು.

ಕೋಷ್ಟಕ – ೧
ಸಾಕ್ಷರತೆ, ಮರಣ ಮತ್ತು ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಜೀವನಾವಧಿ

ಸೂಚನೆ : ಆವರಣದೊಳಗೆ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಮೂಲ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ವಿವರಣೆ ಸೂಚನೆಯಂತೆ.

ಮೂಲ : ೧. ಭಾರತದ ಜನಗಣತಿ

೨. ಸ್ಯಾಂಪಲ್ ರಿಜಸ್ಟ್ರೇಷನ್ ಬುಲಿಟನ್, ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೮೮, ವಾಲ್ಯೂಮ್ ೨೨

೩. ಸಿ.ಎಂ.ಐ.ಇ. ವಾಲ್ಯೂಮ್ ೨, ಸೆಂಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೮೮

೪. ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಪಟ್ಟಿ – ೧೯೯೧ರ ೧ನೇ ಪೇಪರ್

ಕೋಷ್ಟಕ ೨ – ಭೌತಿಕ ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸೂಚಿ

ಕೋಷ್ಟಕ ೩ – ೧೯೮೬-೮೯ರ ರಾಜ್ಯಾವಾರು ಯೋಜನಾ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚ

ಮೂಲ : ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಪ್ರಕಟಣೆ : ೧೯೯೧ ಏಪ್ರಿಲ್ ಮತ್ತು ಮೂಲ ಅಂಕಿ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು. ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಪ್ರಕಟಣೆ ೧೧ (ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ, ಆವರಣದ ಒಳಗೆ ನೀಡಿರುವ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಒಟ್ಟು ಯೋಜನಾ ವೆಚ್ಚದ ಶೇಕಡಾವಾರು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ).

ಕೋಷ್ಟಕ – ೪
ತಲಾ ಯೋಜನಾ ವೆಚ್ಚ – ವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆ (೧೯೮೮-೮೯)

ಕೋಷ್ಟಕ – ೫
ತಲಾ ಆದಾಯ (ಪ್ರಸಕ್ತ ದರಗಳಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು ಬಡತನದ ಅನುಪಾತ

ಮೂಲ : ೧. ೧೯೫೦-೫೧ರಿಂದ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೂಚಿಗಳು (ಕೈ ಬರಹದ ಪ್ರತಿ)

೨. ಆರ್ಥಿಕ ನಿಷ್ಕರ್ಷೆ, ತಮಿಳುನಾಡು ಸರ್ಕಾರ, ೧೯೮೮

ಕೋಷ್ಟಕ – ೬
ತಲಾ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚಗಳ ಪ್ರಕಾರದ ಸ್ಥಾನಗಳು ( ೧೯೮೮-೮೯) ಮತ್ತು ಭೌ.ಜೀ.ಗು.ಸೂ.

ಕೋಷ್ಟಕ – ೭
ಜಿಲ್ಲಾವಾರು ಸಾಕ್ಷರತಾ ದರ (ಶೇಕಡಾವಾರು) ಕರ್ನಾಟಕ

(೦-೬)ವಯೋಗುಂಪಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ

ಕೋಷ್ಟಕ – ೮
ಜಿಲ್ಲಾವಾರು ತಲಾ ಆದಾಯ (ಪ್ರಸಕ್ತ ದರಗಳಲ್ಲಿ) ಕರ್ನಾಟಕ

ಕೋಷ್ಟಕ – ೯
ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶ ಸಂಬಂಧ
ಶಿಶು ಮರಣ ಸಂಖ್ಯೆ (ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ)

ಶಿಶು ಮರಣ ಸಂಖ್ಯೆ : ವಾರ್ಷಿಕ ಜೀವಂತ ಜನನ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಒಳಗಿನ ಮಕ್ಕಳ ಮರಣ ಸಂಖ್ಯೆ