ಗೊಂದಲಿಗರ ದೇವೇಂದ್ರಪ್ಪನವರ ಆಟಗಳು: ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ(೫)

ಹಿ : ನಾನು ಅವನಿಗೆ ಏನು ವಿದ್ಯಾ ಕಲಿಸ್ಬೇಕು ಹೇಳಮ್ಮಾ.

ಕ : ಹಿಂಗ ಮಾಡ್ರಿ ಮೇಷ್ಟ್ರೇ- “ಎಲೇ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಬಟ್ಟಿ ವಕ್ಕಂಡು ಬಾ ಹೋಗು” ಅನ್ನ ಬೇಕು. “ಯಕ್ಕೀ ಎಲಿ ತಂಬಾಕು ತಗಂಬಾ ಬಿತ್ತಿ ಸೇದಾದಕ” ಅಂತ ಕಳಿಸಬೇಕು. ಬರೀ ನೀವು ಓಡಾಟ ಕಲಿಸ್ಬೇಕು.

ಹಿ : ಮೇಷ್ಟ್ರು ಕಕ್ಕಾಬಿಕ್ಕಿಯಾದ್ರು; “ಹಿಂಗs ಯಾಕ ಮೊಮ್ಮಗ್ಗ ವಿದ್ಯಾ ಕಲಿಸ್ಬ್ಯಾಡ ಅಂತಾಳ ಈಕಿ?….ನನಗ್ಯಾಕ ಬೇಕು,- ಮೊದಲೇ ಅಲ್ಲಾಬಿಲ್ಲಿ ಈಕಿ”.

ಕ : ಅಂದ್ಕೊಂಡು “ಸಂಗಮ್ಮಾ ಯಾಕಾಗ್ವೊಲ್ಲದಾಕs ಕರ್ಕೊಂಡು ಬಾ” ಅಂದ್ರು. ಸಂಗಮ್ಮ ಮಾತು ಗಟ್ಟಿಮಾಡಿಕೊಂಡು ಗಡಾಗಡಾ ಬಂದ್ಲು ಮನಿಗೆ- “ಪದ್ಮಾವತೀ…”

ಹಿ : ಏನಮ್ಮಾ?

ಕ : ಮೇಷ್ಟ್ರು ಬುದ್ಧಿವಂತರು, ಶಾಣೇರು, ಚಲೋ ವಿದ್ಯಾಕಲಿಸ್ತಾರೆ, ಓದು ವಿದ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿ ಶಾಸ್ತ್ರ ಪುರಾಣ ಬೇಕಾದ್ದು ಹೇಳಿಕೊಡ್ತಾರೆ. ಆದ್ರೇ (ರಾಗವಾಗಿ) ಶಾಲಿ ಸಂಬಳ ದುಬಾರಿ ಹೇಳ್ತಾನೆ ಮಗಳೇ….. ಒಂದು ತಿಂಗಳಿಗೆ ಐದುನೂರು ರೂಪಾಯಿ ಕೇಳ್ತಾನೆ!- ಒಂದು ಹುಡುಗ್ಗ!

ಹಿ : ಓ ಪರ್ವಾಗಿಲ್ಲ. ಹೋದ್ರೂ ಹೊಗ್ಲಿ ತಾಯೀ, ನನ್ನ ಗಂಡ ಐದು ಅಕ್ಷರ ಕಲ್ತರ ಸಾಕು; ವಿದ್ಯಾವಂತ ಆದ್ರ ಸಾಕು.

ಕ : ಸಂಗಮ್ಮ ಅಂತಾಳೆ “ಈಗ ರೊಕ್ಕ ಬೇಕಲ್ಲಮ್ಮ ಶಾಲಿಗೆ ಹುಡುಗನ್ನ ಸೇರ್ಸೋದಕ?

ಹಿ : ಹೌದು ರೊಕ್ಕ ಬೇಕು!

ಕ : ಸಂಗಮ್ಮಾ ಮೂಗಿನ್ಯಾಗ ವಜ್ರದ ಗಾಡಿನತ್ತು ಐತಿ. ಇದ್ನs ಮಾರಿ ರೊಕ್ಕ ಕಟ್ಟಿ ಬಿಡು ಮೇಷ್ಟ್ರಿಗೆ.

ಹಿ : “ಕೊಡವ್ವ” ಅಂದ್ಲು.

ಕ : ಪದ್ಮಾವತಿ ಗಾಡಿನತ್ತು ಕೊಟ್ಲು.

ಹಿ : ಹೌದೂ.

ಕ : ಪಲ್ಯದ ಸಂಗವ್ವ ಒಳಕ್ವಾಣಿಗೆ ಹೋದ್ಲು, ಗೀರ್ಬಳೀ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡ್ಲು-ಕೈಯಾಗ; ಚಂದ್ರಹಾರ ಹಾಕ್ಕೊಂಡ್ಲು-ಕೊಳ್ಳಾಗ; ಮೂಗಿನಾಗ ಗಾಡಿನತ್ತು ಇಟ್ಕೊಂಡ್ಲು.

ಹಿ : ಆಹಾ ಹೌದು!

ಕ : ಕೈಯಾಗ ಕನ್ನಡಿ ಹಿಡ್ಕೊಂಡ್ಲು.

ಹಿ : ಆಹಾಹಾಹಾ!

|| ಪದ ||

ಮೂಗು ತಿರುತಿರಿವಿ ನೋಡ್ಯಾಳ ಯವ್ವಾ….
ಎಂಥ ಬೇಸ್ ಒಪ್ತೈತಿ ನನಗs…..ಶಿವ ಹರಯನ್ನ ಮಾದೇವ.

ಕ : “ಇಂಥಾ ಗಾಡಿನತ್ತು ಮಾರೋದುಂಟೇ” ಅಂತ್ಹೇಳಿ. ಮೂರೂ ಸಾಮಾನ ತಗದು ಅಡಕ್ಲಿ ಗಡಿಗ್ಯಾಗ ಇಟ್ಲು.

ಹಿ : ಹೌದು

ಕ : ಲೋ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಬಾರೋ ಇಲ್ಲಿ.

ಹಿ : ಏನಮ್ಮಾ ಅದು?

ಕ : ಸಾಲಿಗೆ ನಡಿ, ವಿದ್ಯಾ ಕಲಿಯಾಕ ನಡಿ.

ಹಿ : ಒಳ್ಳೇದು.

ಕ : ಓದೋ ಸಾಲಿಗೆ ನಡೀ ಅನ್ನುತ್ಲೇ ಹುಡುಗನ ಮೈ ಉಬ್ಬಿತು; ಯಾವಾಗ ನಾನು ಓದು ಬರಹ ಕಲ್ತೇನು ಅಂತ ಹಿಗ್ಗಿದ. ಊರಾಗ ಸಾಹುಕಾರ್ರು ಶ್ರೀಮಂತರು, ರೈತರು, ಕುರುಬ್ರು, ಬ್ಯಾಡ್ರು, ವಕ್ಕಲಿಗ ಮಕ್ಕಳು ಸಾಲೀ ಓದು ಕಲಿತ್ಹಾಂಗ ನಾನೂ ಕಲೀಬೇಕು.

ಹಿ : ಹೌದು ಕಲಿಬೇಕು.

ಕ : ಸಂಗಮ್ಮ ಹುಡುಗ್ಅನ್ನ ಕರ್ಕೊಂಡು ಶಾಲೆಗೆ ಹೋದ್ಲು; ಮೇಷ್ಟ್ರು ಕುಂತುದ್ರು- ಕುರ್ಚಿ ಮ್ಯಾಲೆ.

ಹಿ : ನಮಸ್ಕಾರ ಮೇಷ್ಟ್ರೇ.

ಕ : ಬಾರಮ್ಮಾ ಬಾ ತಾಯಿ.

ಹಿ : ಏನಮ್ಮ ಬಂದಿ?

ಕ : “ಈತನs ನೋಡ್ರಿ ನನ್ನ ಮೊಮ್ಮಗ್. ನಾನು ಹೇಳಿದ್ನೆಲ್ಲ-ಅದೇ ವಿದ್ಯಾಕಲಿಸ್ರಿ” ಅಂತ್ಹೇಳಿ ಸಂಗವ್ವ ಮೊಮ್ಮಗನ್ನ ಬಿಟ್ಟು ಮನಿಗ್ಹೋದ್ಲು.

ಹಿ : ಗುರುಗಳೇ ಈ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕನ ನಮಸ್ಕಾರ.

ಕ : ಆಶೀರ್ವಾದ ಮಾಡಿದ್ರು ಮೇಷ್ಟ್ರು.

ಹಿ : ಹೌದು.

ಕ : ಒಳಗ ಹುಡುಗ ಬಂದು ನಿಂದ್ರಬೇಕಾರ, ಮೇಷ್ಟ್ರು ನೋಡ್ತಾರೆ- “ಯಾ ತಾಯಿ ಹಡದಿದ್ದಾಳು ಈ ಮಗನಿಗೆ! ಇಂಥಾ ಮಗನಿಗೆ ಚಲೋ ವಿದ್ಯಾ ಕಲಿಸಬ್ಯಾಡ ಅಂತ್ಹೇಳಿ ಹೋದ್ಲಲ್ಲ! ಹಾಳಾದ ರಂಡಿ ಆಕಿ! ಆಕಿ ಮಾತು ಮೀರಿ ಚಲೋ ವಿದ್ಯಾ ಈ ಹುಡುಗ್ಗ ಕಲಿಸಿದ್ರ ಸಂಗಮ್ಮನs ಮೊದಲು ನನ್ನ ತಲಿ ತಗೊಳ್ಳಾಕಿ. ನನಗ್ಯಾಕ ಬೇಕು, ಆಕಿ ಹೇಳಿದ ವಿದ್ಯಾ ಕಲಿಸಿಬಿಟ್ರಾತು.” ಅಂತ ಅಂದ್ಕೊಂಡ್ರು. ಲೇ ಹುಡುಗ ನಡಿಯೋ ಹೊರಗs

ಹಿ : ಹೊರಗ!

ಕ : ಇಲ್ಲಿ ಸಾಲಿಯೊಳಗೆ ಜಾಗ ಇಲ್ಲ, ಹೊರಗ ಹೋಗಿಕುಂದ್ರು.

ಹಿ : ಆಹಾ!

ಕ : ಓಹೋ ಗುರುದೇವಾ, ಪರಮಾತ್ಮಾ, ನಾನು ಓದ್ಬೇಕಂತ ಬಂದ್ರ ಗುರುಗಳು ನನಗೆ ಒಳಗೆ ಜಾಗ ಇಲ್ಲ ಹೊರ್ಗ ನಡೀ ಅಂದ್ರಲ್ಲಾ!

ಹಿ : ಪರೀಕ್ಷೆ!

ಕ : ನಾನು ಏನು ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದ್ದೇನು! “ಒಳ್ಳೇದು ಗುರುಗಳೇ” ಅಂತ್ಹೇಳಿ ಹೊರಗ ಹೋಗಿ ಕುಂತ್ಕೊಂಡ.

ಹಿ : ಪಾಪ! ಪಾಪ!

ಕ : ಲೇ ಹುಡುಗಾ ಈ ವಲ್ಲೀ ವಕ್ಕಂಬಾರೋ-

ಹಿ : ಆಹಾ ಇದು ಗುರುಸೇವಾ-ಒಳ್ಳೇಸೇವಾ.

ಕ : ಲೇ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಅಲ್ಲಿ ಹೋಗಿ ತಂಬಾಕ ಇಸ್ಗಂಬಾ-

ಹಿ : ಆಗ್ಲಿ ಗುರುವೇ.

ಕ : ಲೇ ಬಾಳಾ ನನ್ನ ಪಂಜೀ ಶಳಕೊಂಬಾ-

ಹಿ : ಒಳ್ಳೇದು ಗುರುವೇ.

ಕ : ಆ ಮನಿಯಾಗ ಹೋಗಿ ಕಡ್ಡಿ ಇಸಗಂಬಾ-

ಹಿ : ಹೋಗ್ ಇಸಗಂಬಾ!!

ಕ : ಇದೇ ವಿದ್ಯಾ ಕಲಿಸ್ತಾನೆ ಮೇಷ್ಟ್ರು. ಬರೀ ಓಡಾಟ ಕಲಿಸ್ತಾನೇ ಹೊರತು ಬರಹ ಬರದು ತೋರಸವಲ್ಲ!

ಹಿ : ಆಹಾ!

ಕ : (ರಾಗವಾಗಿ) ಒಂದು ವರ್ಷದತಂಕ ಹೊರಗಡಿಗೆ ಅದಾನೆ ಹುಡುಗ!

ಹಿ : ಹೌದು.

ಕ : ಆ ಸಾಲಿಯೊಳಗ ಯಾರ್ಯಾರು ಕುಂತು ಓದುತಾರ್ರೀ?

ಹಿ : ಯಾರ್ಯಾರ್ರೀ?

ಕ : ರತನಭೋಗ ರಾಜಾಧಿರಾಜನ ಮಗ ಐರಾಮ, ಪ್ರಧಾನಿ ಮಗ ಶಿವಗಣ್ಯ ಇಬ್ಬರೂ ಓದುತಾ ಅದಾರೆ.

ಹಿ : ಓಹೋ!

ಕ : ಐರಾಮ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕನ್ನ ನೋಡಿ ಒಂದು ದಿನ ಅಂತಾನೆ- “ಶಿಬ್ವಗಣ್ಯಾ”

ಹಿ : ಏನು ರಾಜಕುಮಾರ?

ಕ : ಇಲ್ಲಿ ಬಾ; ಇಷ್ಟು ಹುಡುಗರು ಒಳಗೆ ಕುಂತು ಓದ್ತಾರೆ ಸಾಲಿಯೊಳಗೆ; ಹೊರಗ ಕುಂತಾನಲ್ಲ; ಯಾರು ಅವನು?

ಹಿ : ಗುರುಗಳೇ ಆ ಹುಡುಗ ಯಾರು? ಹೊರಗ ಕುಂದ್ರಿಸೀರಲ್ಲ ಯಾಕ?

ಕ : ಅವನು ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ. ಪಲ್ಯಾದ ಸಂಗವ್ವನ ಮೊಮ್ಮಗನಂತೆ.

ಕ : ಮೇಷ್ಟ್ರು ಹೇಳ್ತಾರೆ- “ಅವನಿಗೆ ಚಲೋ ವಿದ್ಯಾ ಕಲಿಸ್ಬ್ಯಾಡ ಅಂತ ಅವರಮ್ಮ ಹೇಳ್ಯಾಳೆ. ಅದಕs ನಾನು ಹೊರಗ ಇಟ್ಟೀನಿ.

ಹಿ : ಆಹಾ! ಸಂಗಮ್ಮನ ಮಾತು ಕೇಳಿ ಆ ಕುಮಾರಗs ಹೊರಾಗ ಕುಂದ್ರಿಸೀರಾ?

ಕ : ಹೌದು.

ಹಿ : ಸಂಗವ್ವ ದೊಡ್ಡಾಕಿ ಅದಾಳೋ ಏನ್ ನಾವು ದೊಡ್ಡೋರು.

ಕ : ನೀವು ರಾಜಕುಮಾರ್ರು. ನೀವೇ ದೊಡ್ಡೋರು.

ಹಿ : ಹೌದು ದೊಡ್ಡೋರು.

ಕ : ಆಕಿ ಪಿರ್ಯಾದಿ ಬಂದದ್ದು ಬರ್ಲಿ; ನಾವು ನೋಡ್ಕೋಳ್ತೇವಿ; ಕರೀರಿ ಒಳಗೆ ಆತನ್ನ.

ಹಿ : ಓಹೋ ಅಗತ್ಯ ಆಗಲಿ ರಾಜಕುಮಾರ! ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಬಾರೋ ಇಲ್ಲಿ, ಒಳಗೆ ಬಾ.

ಕ : ಹುಡುಗ ಒಳಗ ಬಂದ. ಮುಗುಳು ನಗೆ ನಕ್ಕು ಗುರುಗಳಿಗೆ ನಮಸ್ಕಾರ ಹಾಕಿದ.

ಹಿ : ಐರಾಮ ಮತ್ತು ಶಿವಗಣ್ಯ ಇಬ್ಬರೂ ಆತನ ಕೈ ಹಿಡುದು ಸ್ನೇಹಭಾವದಿಂದ ಕೇಳ್ತಾರೆ-

ಕ : ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ನೀನು ಇವತ್ತಿನಿಂದ ನಮ್ಮಿಬ್ರಿಗೂ ಗೆಳಿಯ ಆಗ್ಬೇಕಪಾ.

ಹಿ : ಆಗ್ಲಿ ರಾಜಕುಮಾರ.

ಕ : (ರಾಗವಾಗಿ) ಮೂವರೂ ಅವತ್ತಿನಿಂದ ಜೀವದ ಗೆಳೆಯರಾದರೂss….

ಹಿ : ಸಾಗಿತು-ಓದು.

ಕ : ಒಂದಿವ್ಸ ರಾಜಕುಮಾರತನ್ನ ಮನಿಗೆ ಇಬ್ರೂ ಗೆಳೆಯರ್ನ ಊಟಕ್ಕೆ ಕರ್ದ;

ಹಿ : ಹೌದು ಕರಕೊಂಡು ಹೋದ.

ಕ : ರತನಾವತಿ ರತನಭೋಗರಾಜನ ಮಡದಿ ಕೇಳ್ತಾಳೆ “ಮಗ ಐರಾಮಾ, ಈ ಹುಡುಗ ಯಾರು?”

ಹಿ : ಅಮ್ಮಾ, ನನ್ನ ಗೆಳೆಯ, ಸ್ನೇಹಿತ-ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ.

ಕ : ಆಹಾ, ಎಂಥಾ ಹುಡುಗ! (ರಾಗವಾಗಿ) ನನ ಹೊಟ್ಟ್ಯಾಗ ಇಂಥ ಮಗ ಹುಟ್ಟ ಬಾರದಿತ್ತೇನೈ.

ಹಿ : ಆಹಾ!

ಕ : ಮಗನೇ ಬಾಳಾ, ಚಂದಾಗಿ ಅದಿಯಪ್ಪ.

ಹಿ : ನೀರೆರ್ಕೋ ಮಗನೇ.

ಕ : ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕಗೆ ಜಳಕ ಮಾಡ್ಸಿ ರಾಜಉಡುಗೊರೆ ಕೊಟ್ಲು-ರತನಾವತಿ;

ಹಿ : ತಾಯಿ!

ಕ : ಆ ಉಡುಗೊರೆ ಉಟ್ಟ, ಹೋಳಿಗಿ ಹುಗ್ಗಿ ಪಂಚಾಮೃತದ ಅಡಿಗಿ ಮೂವರೂ ಮಕ್ಕಳು ಉಂಡ್ರು; ಅವರು ಮೂವರೂ ಬಜಾರ್ದಾಗ ರಾಜಡ್ರೆಸ್ ಹಾಕ್ಕೊಂಡು ಸಾಲಿಗೆ ಹೋಗ್ಬೇಕಾದ್ರೆ ಪದ್ಮಾವತಿ ಕಮಾನ್ ಕಿಟಕ್ಯಾಗೆ ಕುಂತು ನೋಡ್ತಾಳೆ-ತನ್ನ ಗಂಡನ್ನ.

ಹಿ : ಆಹಾ!

ಕ : ನಮ್ಮ ರಾಜಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಬರ್ತಾ ಐದಾನವ್ವಾ! ನನ್ನ ಮುತ್ತೈದತನ ಕಾಪಾಡಿದ ಪರಮಾತ್ಮ. ಇನ್ನೂ ತುಸು ದಿವ್ಸ ಹೋದ್ರ ನಮ್ಮ ರಾಜ ಒಳ್ಳೇ ಪ್ರಾಯಕ್ಕ ಬರ್ತಾನೆ. ಆಗ ನನಗ ಮಡದೀ ಅನ್ನಬಹುದು; ನಾವು ಸತೀ ಪತೀ ಕಲಿಬಹುದು.

ಹಿ : ಹೌದು ಒಂದಾಗಬಹುದು!

ಕ : ಓದು ಬರಹ ಶಾಸ್ತ್ರ ಪುರಾಣ, ಸಂಗೀತ ಶ್ಲೋಕ ನಾನಾ ತರಹ ವಿದ್ಯಾ ಎಲ್ಲಾ ಐನೋರ ಹತ್ರ ಕಲೀತಾನ- ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ.

ಹಿ : ಪಂಡಿತ ಅದಾನ ವಿದ್ಯಾದಲ್ಲಿ!

ಕ : ದಿನದಿನಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಾದ್ರೊಳಗೂ ಆತ ಐರಾಮ-ಶಿವಗಣ್ಯರಿಗಿಂತ ಮುಂದು ಐದಾನೆ.

ಹಿ : ಒಂದುದಿನ ರಾಜಕುಮಾರ ಕೇಳ್ತಾನೆ- “ಗೆಳೆಯ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕಾ ನೀನು ಮಧ್ಯದಾಗ ಬಂದು ಸಾಲಿ ಸೇರ್ದಿ; ಎಷ್ಟೊಂದು ಓದು ವಿದ್ಯಾ ಕಲ್ತಿ! ನಾವು ಚಿಕ್ಕಂದಿನಿಂದ ಓದಿದ್ರೂ ನಿನ್ನಷ್ಟು ನಮಗೆ ವಿದ್ಯಾ ಬರುವಲ್ದಲ್ಲ!!

ಕ : ಗೆಳೆಯರ್ಯಾ, ಈ ಶಾರದಾ ಅಂಬೋ ವಿದ್ಯಾ ಯಾರ್ಗೂ ಪಾಲ್ ಹಂಚಿಕೊಟ್ಟದ್ದಲ್ಲ; ಇಷ್ಟೇ ಕಲೀಬೇಕು ಇಷ್ಟೇ ಬಿಡ್ಬೇಕು ಅಂತ ಏನೂ ಇಲ್ಲ.

ಹಿ : ಆಹಾ!

ಕ : ಒಳ್ಳೇದು ಗೆಳೆಯಾ, ಇಂಥ ಓದು ಬರಹ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಕೂಡಾ ಕಲೀತಾರ!-

ಹಿ : ಇದು ಯಾತ್ರ ವಿದ್ಯಾ?

ಕ : “ಗಂಭೀರವಾದ ವಿದ್ಯಾ ಕಲೀಬೇಕು” ಅಂದ ರಾಜನ ಮಗ ಐರಾಮ.

ಹಿ : ಯಾವುದು ಅಂಥಾ ವಿದ್ಯಾ?

ಕ : ಗರಡೀ ಸಾಧಕ ವಿದ್ಯಾ-

ಹಿ : ಹೌದೂ!

ಕ : ಓಹೋ ಗಂಭೀರವಾದ ವಿದ್ಯೆ ಅಂದ್ರೆ ಗರಡಿ ಸಾಧಕ ವಿದ್ಯಾ ಅಂದ ತಕ್ಷಣಕ್ಕs ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕನ ಮೈ ಉಬ್ಬಿ ಬಿಡ್ತು! “ನಡೀರಿ ಹೋಗಾನು”-

ಹಿ : ಗರಡಿ ಮನಿಗೆ.

ಕ : ತಾವು ಮೂವ್ವರ ಪರವಾಗಿ ರಾಜಕುಮಾರ ಸಾಲಿ ಅಯ್ನೋರಿಗೆ ಒಂದು ಸೇರು ರೂಪಾಯಿ ಗುರುದಕ್ಷಿಣೆ ಕೊಟ್ಟ; ಶಲ್ಲೇವು ಮುಂಡಾಸದ ಉಡುಗೊರೆ ಕೊಟ್ಟ.

ಹಿ : ಮೂವರೂ ಸಾಲಿ ಬಿಟ್ರು.

ಕ : ಅವತ್ತಿನಿಂದ ಸಾಮ್‍ಸಗತಿ ಗರಡಿ ವಿದ್ಯಾ ಕಲಿಯಾಕ ಹತ್ತಿದ್ರು.

ಹಿ : ಹೌದು.

ಕ : ಮೈಯಿಗೆ ಕೆಮ್ಮಣ್ಣು ಹಚ್ಚಿ ತೊಡಿ ಚಪ್ಪರಿಸಿದ್ರೆ ಜಂತ್ಯಾಗಿನ ಮಣ್ಣು ಸುರಿತೈತಿ-

ಹಿ : ಗರಡಿಮನಿಯಾಗ!

|| ಪದ ||

ಉಕ್ಕಿನ ಗುಂಡು ಎತ್ತುತಾನೋ ಮಗ….ಶಿವಯನ್ನ ಮಾದೇವ
ಉಕ್ಕಿನ ಲೋಡು ತಿರುವುತಾನೋ….ಶಿವಯನ್ನ ಮಾದೇವ
ಹಿಂಗಾಣಿ ಮುಂಗಾಣಿ ಹೊದದಾನೋ….ಶಿವಯನ್ನ ಮಾದೇವ
ಅಂತರಲಾಗ ಜಂತ್ರಲಾಗಾ ಹಾಕ್ಯಾನೊ….ಶಿವಯನ್ನ ಮಾದೇವ

ಕ : ಹೊಡಿಯೋ ಕೈ, ಬಡಿಯೋ ಕೈ, ಉಣ್ಣೋ ಕೈ, ತಪ್ಪೋ ಕೈ, ಕತ್ತಿ ಕಠಾರಿ ಕೈ, ಬಿಲ್ಲು ಬಾಣದ ಕೈ, ಕುಸ್ತಿ ತಾಲೀಮು ಲೇಜೀಮ್, ಪೈಲ್ವಾನ್ ಸಾಧಕದ ವಿದ್ಯಾ ಮಾಡಬೇಕಾದ್ರೆ, ಐರಾಮ, ಶಿವಗಣ್ಯ ನೋಡ್ತಾರೆ-

ಹಿ : ಏನು ಗೆಳೆಯಪಾ ಇವನು! ಏನು ಸಾಧಕ ಇವಂದು!

ಕ : ಇಂಥಾದು ನಾವು ಸಾಯೋವರಿಗೂ ಮಾಡಿದ್ರೂ ಬರೋದಿಲ್ಲ!

ಹಿ : ಹೌದು ಬರೋದಿಲ್ಲ!

ಕ : ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕಂದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಚಲೋ ವಿದ್ಯಾ, ಗರಡಿ ಸಾಧಕ ವಿದ್ಯಾ!

ಹಿ : ಗಂಭೀರವಾದ ವಿದ್ಯಾ, ಸಾಧಕ ವಿದ್ಯಾ ಇದು!

ಕ : ಸುಮ್ಮನೆ ಸಾಧಕ ಮಾಡಿದ್ದರೆ ಏನು ತೊಂದ್ರಿ ಬರ್ತೀದಿಲ್ರೀ! ತನ್ನ ಶೌರ್ಯ ಸಾಹಸ, ಗರಡೀ ವಿದ್ಯಾದ ಬಗ್ಗೆ ಅಹಂಕಾರ ಬಂತು-ಆ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕನಿಗೆ! ಅವನು ಸಾರ್ತಾನೆ-

ಹಿ : ಏನಂತಾನೆ!

ಕ : “ಕಾಸಿ ತೊಟ್ಟವರ ಗಂಡ, ಮೀಸಿ ತಿದ್ದುವರ ಮಿಂಡ, ಹರಿವ ಹಾವಿನ ಗಂಡ, ಉರಿವ ಕಿಚ್ಚಿನ ಗಂಡ, ವಿಧಿ ಮಾಯೆಯ ಗಂಡ-ಅಂದ್ರೆ ನಾನೇ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ” ಅಂತ್ಹೇಳಿ ತನಗೆ ತಾನೇ ಭಟ್ಟಂಗಿ ಸಾರ್ಕೊಂಡ.

ಹಿ : ಶಬ್ಬಾಸ್.

ಕ : ವಿಧಿ ಮಾಯಿ ಗಂಡ ಅಂದದ್ದನ್ನ ವಿಧಿ ದೇವಲೋಕದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿಬಿಟ್ಲು; ಸರ್ ನ ಗರಡಿ ಮನಿಯಾಗ ಇಳಿದೇ ಬಿಟ್ಲು-

ಹಿ : ವಿಧಿಮಾಯಿ!

ಕ : ಐರಾಮನ ಮೈಯೊಳಗೆ ಹೊಕ್ಕೊಂಡು ಕೂಡ್ಲೇ ಅವನ ಬುದ್ಧಿ ವಿಪರೀತ ಆತು.

ಹಿ : ಹೌದು!

ಕ : ರಾಜಕುಮಾರ ಅಂತಾನೆ-ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕಾ ನೀನು ಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಬರೋವರ್ಗೆ ಯಾವಾಗ್ಲೂ ನಮ್ಮನಿಯಾಗೇ ಊಟಾ ಮಾಡಿದಿ, ಬಟ್ಟೆ ಉಟ್ಟಿ,

ಹಿ : ಹೌದು ರಾಜಕುಮಾರ.

ಕ : ಇವತ್ತು ನಿನ್ನ ಮನಿಗೆ ನಾವಿಬ್ರು ಗೆಳೆಯರು ಊಟಕ್ಕೆ ಬರ್ತೀವಿ, ಕರ್ಕೊಂಡ್ಹೋಗ್ತೀಯಾ?

ಹಿ : “ರಾಜಕುಮಾರಾ ನಾನು ಮನಿಗ್ಹೋಗಿ ನಮ್ಮಮ್ಮ ಸಂಗಮ್ಮಗೆ ಹೇಳಿ ಬರ್ತೀನಿ- ಚಲೋ ಅಡಿಗಿ ಮಾಡಮ್ಮಾ ಅಂತ. ನೀವು ಇಲ್ಲೇ ಗರಡಿ ಮನಿಯಾಗ ಕುಂತಿರ್ರಿ”.

ಅಂತ್ಹೇಳಿ ಹೊಂಟ ಮನಿಗೆ.

ಕ : ಅಮ್ಮಾ ಸಂಗಮ್ಮಾ ಇವತ್ತು ಗೆಳೆಯರ್ಗೆ ಊಟಕ್ಕೆ ಕರ್ಕೊಂಡು ಬರ್ತೀನಿ; ರಾಜನ ಮಗ ಮಂತ್ರೀ ಮಗ ಬರ್ತಾರೆ. ಪಂಚಾಮೃತ ಅಡಿಗಿ ಮಾಡಿ ಅವರಿಗೆ ನೀಡ್ಬೇಕಲ್ಲಮ್ಮಾ.

ಹಿ : ಹೋಗs ಮೂಳಾ-

ಕ : “ರಾಜನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕರ್ಕೊಂಡು ಊಟಕ್ಕೆ ಬರ್ತಾನಂತೆ-ಈ ಮೂಳಾ! ಚಲೋ ಅಡಿಗಿ ಮಾಡ್ಬೇಕಂತ! ನಾನು ಮಾಡೋದಿಲ್ಲ ಅಡಿಗಿ” ಅಂದ್ಲು-

ಹಿ : ಸಂಗವ್ವ!

ಕ : ನನ ಗೆಳೆಯರ್ಗೆ ನೋಡಿದ್ರೆ ಊಟಕ್ಕೆ ಬರ್ರಿ ಅಂತ ಹೇಳ್ಬಂದೆ! ಈಗ ಇಲ್ಲ ಅಂತಾ ಹೇಳಲಿ ಹೆಂಗ!

ಹಿ : ಏನು ಗತಿ ಮಾಡ್ಲಿ!

ಕ : ಅಂತ ಸಣ್ಣ ಮಕ ಮಾಡಿ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಹೊರಗ ಹೋದ.

ಹಿ : ಆಹಾ! ಪದ್ಮಾವತಿ ಇದ್ನ ನೋಡಿ ಬಿಟ್ಲು!

ಕ : ಪದ್ಮಾವತಿ ಆ ಕೂಡ್ಲೆ ಬಂದು ಸಂಗವ್ವನ್ನ ಕೇಳ್ತಾಳೆ-

ಹಿ : ಯವ್ವಾ ನಮ್ಮ ರಾಜನಿಗೆ ಏನರಾ ಅಂದೇನು?

ಕ : ಏನೂ ಅನ್ನಲಿಲ್ಲವ್ವ ನಮ್ಮ ಗೆಳೆಯರಿಗೆ ಕರ್ಕೊಂಡು ಬರ್ತೀನಿ ಊಟಕ್ಕೆ; ಚಲೋ ಅಡಿಗಿ ಮಾಡಂದ.

ಹಿ : ಆಹಾ!

ಕ : ಆದ್ರೆ ನನ ಕೈಯಾಗ ದುಡ್ಡಿಲ್ಲಪ್ಪಾ. ಹ್ಯಂಗs ಮಾಡ್ಲಿ ಅಂತ ಇಷ್ಟೇ ಹೇಳ್ದೆ. ಮನಸ್ಸು ಸಣ್ಣದು ಮಾಡಿ ಮಕಾ ಇಳೇ ಬಿಟ್ಕೊಂಡು ಹೋದಾ-

ಹಿ : ಹೌದು ಹೋದ!

ಕ : (ರಾಗವಾಗಿ) ಹಂಗs ಮಾಡ್ಬ್ಯಾಡೇ ಯವ್ವಾ…. ನನ್ನ ರಾಜ ಹೇಳ್ದಂಗ ಚಲೋ ಅಡಿಗಿ ಮಾಡಿ ನೀಡು.

ಹಿ : ಹೌದು ಮಗಳೇ ಸಾಮಾನು ತರಾಕ ಏನಾರ ಬೇಕಲ್ಲ! ಇದ್ರ ಬೇಕಾದ್ದು ಮಾಡಿ ನೀಡ್ತಿದ್ದೆ.

ಕ : ಪದ್ಮಾವತಿ ಎಡಗೈಯಾಗೊಂದು ಗೀರುಬಳಿ ಐತಿ. ಅದನ್ನ ತಗದ್ಲು. ಇದನ್ನ ಮಾರಿ ಕೇಳಿದ್ದನ್ನ ಮಾಡಿ ನೀಡು ಅಂತ ಅಂದು ಕೊಟ್ಹೋದ್ಲು.

ಹಿ : ಹೌದೂ….

ಕ : ಆ ಕೂಡ್ಲೆ ದಡಾ ದಡ ಹೋಗಿ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕನ್ನ ಕೂಗಿ ಕರದ್ಲು – ಸಂಗಮ್ಮ.

ಹಿ : ಯಾಕಮ್ಮಾ ಕರೀತೀ?

ಕ : ನಿಂದ್ರಪ್ಪ ಮಗನೇ.

ಹಿ : ಏನಮ್ಮಾ?

ಕ : ಚಲೋ ಅಡಿಗಿ ಮಾಡ್ತೀನಿ-ನಿನ್ನ ಗೆಳೆಯರ್ಗೆ ಕರ್ಕೊಂಡ್ಬಾ-ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟಕ್ಕ.

ಹಿ : ಚಲೋ ಅಡಿಗಿ ಮಾಡಮ್ಮಾ.

ಕ : ನನ್ನ ಆಸಿ ಕಾಪಾಡಿದ್ಲು ನಮ್ಮಮ್ಮ! ನನ್ನ ಚಿಂತಿ ದೂರಾತು; ಸಿಟ್ಟಿಲೇ ಹೇಳಿದ್ರೂ ಅಮ್ಮನ ಹೊಟ್ಯಾಗ ಕಬುಟು ಇಲ್ಲ. ಹಿಂದೆಲೇ ಬಂದು ಊಟಕ್ಕೆ ಕರೀತು!

ಹಿ : ಹೌದು!

ಕ : ಸಂಗಮ್ಮ ಮುಗ್ಗು ಪದಾರ್ಥದ ಅಡಿಗಿ ಮಾಡಿದ್ಲು. ಮುಂಗೈ ದಪ್ಪದ ಮೂರು ರೊಟ್ಟಿ; ಉಪ್ಪಿಲ್ಲದೆ ಕುಚ್ಚಿದ ಆಲೀ ಸೊಪ್ಪಿನ ಪಲ್ಯ!-

ಹಿ : ಅಡಿಗಿ ರಡಿ ಆತು!

ಕ : ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ತನ್ನ ಗೆಳೆಯರ್ನ ಕರ್ಕೊಂಡು ಊಟಕ್ಕೆ ಬಂದ; ಸಂಗಮ್ಮ ಮನಿಯಾಗ ಮಕಕ್ಕ ನೀರು ತಂದು ಕೊಡ್ತಾಳೆ-

ಹಿ : ಮುಕ್ಕ ಮಗಿ ಮಣ್ಣಿಂದು!

ಕ : ಶಿವಗಣ್ಯಾ! ಮುಕ್ಕ ಮಗಿಯ್ಯಾಗ ನೀರು ಕೊಟ್ಟಲ್ಲ ಸಂಗವ್ವ!

ಹಿ : ಆಗ್ಲಿ ಗೆಳಿಯಾ ಇದೇ ದೊಡ್ದು; ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದದ್ದು; ಏನು ಚಿಂತಿ ಮಾಡಬ್ಯಾಡ ಬಾ

ಕ : ಕೈಕಾಲು ಮುಕ ತೊಳ್ಕೊಂಡು ಒಳಗ್ಹೋಗಿ ಕುಂತ್ಗೊಂಡ್ರು-ಮೂರೂಜನ

ಹಿ : ಇದೇನಿದು?

ಕ : ಮುಕಳಿ ಬುಡಕ ಮೂರು ಕಾಕುಳ್ಳ ಕುಂದ್ರಾಕ ಮಣಿ ಮಾಡಿ ಇಟ್ಟಾಳ! ಮುಗ್ಗ ಪದಾರ್ಥದ ಅಡಿಗಿ ತಂದು ನೀಡತಾಳ!- ಗಬ್ಬು ನಾರ್ತೈತಿ!

ಹಿ : ಅಯ್ಯಯ್ಯೋ ಸಂಗವ್ವನ ಮಾರಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಲಿ.

ಕ : “ಒಂದು ಪಾವಿನ ಅನ್ನ ಮಾಡಿದ್ದರೆ ಮೂವರೂ ಊಟ ಮಾಡ್ತಿದ್ವಿ….ಮುಗ್ಗ ಪದಾರ್ಥ ಅಡಿಗಿ ಮಾಡಿದ್ಲಲ್ಲ”! ಅಂತ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಮಿಡುಕಿದ-

ಹಿ : ಒದ್ದಾಡಿದ.

ಕ : ಐರಾಮ ವಾಕರಿಸೋದು ನೋಡಿ ಶಿವಗಣ್ಯ ಅಂತಾನೆ- “ಏನೂ ಚಿಂತಿಯಿಲ್ಲ ಗೆಳೆಯರಾ; ಇದೇ ಅಮೃತ” ಅಂತ ಹೇಳಿ ಒಂದು ಚೂರು ರೊಟ್ಟಿ ತೊಗೊಂಡು ಬಾಯಾಗ ಇಟ್ಗೊಂಡು ಬಿಟ್ಟ; ಬಾಯೆಲ್ಲ ವಿಷ ಆತು!

ಹಿ : ಐರಾಮಗೂ ಒಂದು ಥರಾ ಆತು!

ಕ : ರಾಜಕುಮಾರ ಎದ್ದು ನೀರಮಗಿ ತೊಗೊಂಡು ಹೊರಾಗ ಬಂದು ಕೈತೊಳ್ಕೊಂಡು ಮಗಿ ಬಾಯಿಗಿ ಹಚ್ಚಿ ನೀರು ಕುಡಿಯೋ ಕಾಲಕ್ಕೆ-

ಹಿ : ಆಹಾ!

ಕ : ಪದ್ಮಾವತಿ ಕಮಾನ್ ಕಿಟಿಗ್ಯಾಗ ಕುಂತಿದ್ಲು- ಐರಾಮನ ದೃಷ್ಟಿ ಆಕಿ ಮ್ಯಾಲೆ ಬಿತ್ತು!

ಹಿ : ವಿಧಿ ಮಾಯೀ ಕುತಂತ್ರ!

ಕ : ಆಹಾ ಏನ ಹೆಣ್ಣು ; ಏನ್ ಪ್ರಕಾಶ, ಏನು ರೂಪ ಲಾವಣ್ಯ ಇದು!-

ಹಿ : ಯಾರಿದ್ದಾಳು ಈಕಿ?

ಕ : ಕಣ್ಣಿಗೆ ಮೂರ್ಛೆಗವಿತು!

ಹಿ : ಹೌದು!

ಕ : ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಶಿವಗಣ್ಯ ಹೊರ ಬಂದು ನೋಡ್ತಾರೆ-ಗೆಳೆಯ ಕಕ್ಕಾಬಿಕ್ಕಿಯಾಗ್ಯಾನ!

ಹಿ : ಏನು ಬಡೀತಪಾ ರಾಜಕುಮಾರಾ?

ಕ : ಏನಿಲ್ಲ ಎದಿಗೆ ನೀರು ಬಡೀತು ಅಷ್ಟೇ-

ಹಿ : ಅಷ್ಟೇ!

ಕ : ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಹೇಳ್ತಾನ, “ರಾಜಕುಮಾರಾ ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡ್ಕೋ ನಮ್ಮಮ್ಮ ಚಲೋ ಅಡಗಿ ಮಾಡ್ಲಿಲ್ಲ; ನನ್ನಿಂದ ತಪ್ಪಾತು”.

ಹಿ : “ಆದದ್ದಾತು, ನಡೀರಿ ಹೋಗಾನು ಗರಡೀಮನಿಗೆ” ಅಂದ ಶಿವಗಣ್ಯ.

ಕ : ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಒಬ್ನೆ ಸಣ್ಣಮಕ ಮಾಡ್ಕೊಂಡು ದೊಡ್ಡ ಹೆಜ್ಜಿಲೇ ಹೋಗ್ತಾ ಅದಾನೆ; ಅವನ ಹಿಂದೆ ದೂರದಾಗ ಐರಾಮ ಶಿವಗಣ್ಯಾ ಇಬ್ರೂ ಮಾತಾಡ್ತಾ ನೆಡ್ದಾರೆ; ಐರಾಮ ಅಂತಾನ “ಶಿವಗಣ್ಯಾ”-

ಹಿ : ಏನು ರಾಜಕುಮಾರ?

ಕ : ಆ ಕಮಾನ್ ಕಿಟಿಗ್ಯಾಗ ಕುಂತಿದ್ದಲ್ಲ-ಯಾರು ಆಕಿ? ಕೇಳು ಸಂಗವ್ವಗ.

ಹಿ : ವಿಚಾರ ಮಾಡ್ತಿನಿ ಗೆಳಿಯಾ.

ಕ : “ಆಕಿ ಮ್ಯಾಗ ನನಗ ಪ್ರೀತಿ ಆಗೇತಿ. ನೀನು ಮದ್ಲು ಹೋಗಿ ವಿಚಾರಿಸ್ಕೊಂಡು ಬಾ” ಅಂದ.

ಹಿ : ಆ ಕೂಡ್ಲೇ ಶಿಬಗಣ್ಯ ಸಂಗವ್ವನ ಹತ್ರ ಬಂದ.

ಕ : ಸಂಗವ್ವಾ, ಸಂಗಮ್ಮಾ

ಹಿ : ಯಾರಾವರು? ಒಳಗ ಬರ್ರಿ.

ಕ : ನಾನು ಶಿವಗಣ್ಯ, ಮಂತ್ರೀ ಮಗ, ನಿನ್ನ ಹತ್ರ ಒಂದು ವಿಷಯ ತಿಳಿಯೋದು ಐತಿ- ರಾಜಕುಮಾರ ಕಳಿಸ್ಯಾನ.

ಹಿ : ಏನು ತಮ್ಮಾ ಅದು ಹೇಳು;

ಕ : ಆ ಎದುರುಮನಿ ಕಮಾನ್ ಕಿಟಿಗ್ಯಾಗ ಆಗ್ಲೆ ಕುಂತಿದ್ಲಲ್ಲ -ಯಾರಮ್ಮ ಆ ಹೆಣ್ಣು ಮಗಳು?

ಹಿ : ಅದು ನಿಮಗ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲೇನು ಶಿವಗಣ್ಯಪ್ಪಾ?

ಕ : ಇಲ್ಲ!

ಹಿ : ನಿಮ್ಮ ಗೆಳಿಯ ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕ ಅದಾನಲ್ಲ, – ಅವನ ಹೆಂಡ್ತಿs -ಪದ್ಮಾವತಿ.

ಕ : ಓಹೋ ಗೆಳಿಯನ ಮಡದಿ!

ಹಿ : ಹೌದು ಹೌದು.

ಕ : ಆ ಕೂಡ್ಲೆ ಶಿವಗಣ್ಯಾ, ಐರಾಮನ ಹತ್ರ ಬಂದ.

ಹಿ : ಏನು ಗೆಳೆಯ ಹೋದ ಕೆಲ್ಸ ಏನಾತು?

ಕ : ರಾಹಕುಮಾರಾ, ಆ ಯಮ್ಮನ ಮ್ಯಾಲೆ ಮನಸ ಇಡಬ್ಯಾಡ ನೋಡು; ನಮ್ಮಿಬ್ರಿಗೂ ತಂಗಿ ಆಯಮ್ಮ. ನಮ್ಮಿಬ್ರಿಗೂ ತಾಯಿ – ಆ ತಾಯಿ!

ಹಿ : ತಾಯಿ!

ಕ : ನಮ್ಮ ಗೆಳೆಯನ ಮಡದಿಯಂತೆ; ಬಾಳಭಿಕ್ಷುಕನ ಹೆಂಡತಿಯಂತೆ-ಪದ್ಮಾವತಿ!

ಹಿ : ಹೌದು!

ಕ : ಓಹೋ ಗೆಳೆಯನ ಮಡದಿ!

ಹಿ : ಹೌದೌದು, ತಾಯಿ ಸ್ವರೂಪ ನಮಿಗೆ-ಆಕಿ.