ಜಂಡ್ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಪಲ್ಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಎಣಿಕೆ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮವಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಎರಡು ಎನ್ನಲು ಜಂಡ್ ಎನ್ನುವ ಶಬ್ಧ ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತೆದೆ.
ಜಂಪ : ರಾಮನಗರ, ಕನಕಪುರ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಹುಣಸೆ ಬೀಜಬಳಸಿ ಆಡುವ ಚೌಕಾಬಾರಾ ಆಟದಲ್ಲಿ ತೇಯ್ದಿರುವ ಹುಣಸೆ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಜಂಪ ಎನ್ನುತ್ತರೆ.
ಜಡೆಹೊಯ್ದೆ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಜಡೆ ಮುಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಆಟವಾಡುವಾಗ ಹೇಳಬೇಕಾದ ಮಾತು.
ಜಪ್ಪಿಬಿಡು : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಹರಳನ್ನು ಆಟಕ್ಕಾಗಿಬಿಡುವುದು.
ಜಾಕಿಸೀನ : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪರಿಸರದ ಜೂಜಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಮಿಶ್ರ ಬಣ್ಣದ ಪಾರಿವಾಳ.
ಜಾಡಿ : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಟಕ್ಕೆ ಇಟ್ಟ ಎಲ್ಲಾ ಗೋಲಿಗಳನ್ನು ಆಟಗಾರ ಹೊಡೆದು ಆಂಕಣದಿಂದ ಚದುರಿಸುವುದನ್ನು ಜಾಡಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಜಾಯ್ ಕಾಯ್ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಅಪ್ಪಡದದಪ್ಪಡ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ವಸ್ತು.
ಜಾರುಗುಪ್ಪೆ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಜೋಗದ ಬೆಟ್ಟೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ಜಾರೇಟು : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಬುಗುರಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬುಗುರಿಯ ಮೊಳೆಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಬುಗರಿಗೆ ಬೀಳುವ ಏಟು.
ಜಾರೋ :ಕನಕಪುರ ಪರಿಸರದ ಕುಂಟೋ ಬಿಲ್ಲೆ ಆಟದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಆಡುತ್ತಿರುವವರಿಗೆ ಎದುರಿನವರು ಜಾರೋ ಎಂದು ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದರೆ ಒಂದೇ ಕಾಲಿನಿಂದ ಬಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಗೆರೆಯಿಂದ ಆಚೆ ಜಾರಿಸಬೇಕು.
ಜಾಳಿಗೆ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಬುಗುರಿ ತಿರುಗಿಸುವ ದಾರಕ್ಕೆ ಜಾಳಿಗೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಜಿಬ್ಲಿ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಬೆಟ್ಟೆ ಆಟದ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಎನ್ನುವ ಮಾತು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ.
ಜಿಬ್ಲೆ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಬೆಟ್ಟೆ ಆಟದ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು .
ಜಿಲ್ಲ : ಬಿಜಾಪುರ ಪರಿಸರದ ಚಿಣ್ಣಿ ಕೋಲಾಟದಲ್ಲಿ ದಾಂಡಿನ ಮೇಲೆ ಚಿಣ್ಣಿ ಇಟ್ಟು ಹಾರಿಸಿ ಹೊಡೆಯುವುದು.
ಜಿಲ್ಲಿ : ಹುಳಿಯಾರು, ಶರಾ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿದಾಂಡಿನ ಆಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿಯನ್ನು ಮೂರು ಬಾರಿ ಮೇಲೆ ಹಾರಿಸಿ ಹೊಡೆಯುವುದು.
ಜೀ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕೆಲವು ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಸೋತವರು ಗೆದ್ದವರಿಗೆ ಹೇಳುವ ಮಾತು.
ಜೀಕು : ಮಲೆನಾಡಿನ ತೀರ್ಥ ಹಳ್ಳಿ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಆಡುವ ಕಡ್ಡಿ ಜೀಕಾಟದ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಕ್ರಿಯಾಪದ.
ಜೀಕು : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ, ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಕವಡೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಸಮೀಪವಿರುವ ಎರಡು ಕವಡೆಗಳ ನಡುವೆ ಕಿರುಬೆರಳನ್ನು ಹಾಯಿಸುವುದು. ಹೀಗೆ ಹಾಯಿಸುವಾಗ ಕವಡೆಗೆ ಬೆರಳು ಸೋಕಬಾರದು.
ಜುಕ್ಕ : ರಾಯಚೂರು ಪರಿಸರದ ಗಿಲ್ಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಸಂಕ್ಯೆ ಎಣಿಕೆಯ ಘಟಕ.
ಜುಳ್ಕೊಂದ್ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಒಂದು ಸಂಖ್ಯಾವಾಚಿ.
ಜೂಗಮಾಡೂದು : ಬಿಜಾಪುರ ಪರಿಸರದ ಚೌಕ ಮಣಿ ಚಕ್ಕಾರ ಆಟದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿ ಕಾಯಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ನಡೆಸಿ ಹಣ್ಣು ಮಾಡುವುದು.
ಜೂಜಿನ ಗಂಡು : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಪಾರಿವಾಳ ಹಾರಿಸುವ ಜೂಜಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಹಾರಿಬಿಡುವ ಪಾರಿವಾಳ.
ಜೋಡಿ : ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಹುಣಸೇ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಆಡುವ ಪಿಚ್ಚಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬೀಜಗಳು ಬಿಳಿಬಾಗ ಮೇಲ್ಮು ಖವಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ ಹೇಳುವ ಮಾತು. ಅದನ್ನು ಜೋಡಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಟಪಾಲು ಪಾರಿವಾಳ : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪರಿಸರದ ಜೂಜಿನ ಆಟದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಹಾರಿಬಿಡುವ ಪಾರಿವಾಳ.
ಟಪ್ಸ : ಬಿಜಾಪುರ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಹುಣಸೇ ಬೀಜ ಬಳಸಿ ಆಡುವ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ತೇಯ್ದಿರುವ ಬಿಳೀ ಭಾಗ ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ, ಕಪ್ಪು ಬಾಗ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ ಟಪ್ಪ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಟಾಂಗಾಟೋಂಗಾ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಕಂಬಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ಟಿವ್ವರ ಗೋಟಿ : ಬೀದರ್ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಗೋಲಿಯನ್ನು ಹೊಡೆಯಲು ಬಳಸುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗೋಲಿ.
ಟೆಂಪಸ್ : ರಾಯಚೂರು, ಮಾನ್ವಿ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗೋಲಿಗೆ ಕರೆಯುವ ಹೆಸರು.
ಡಬಲ್ ಎತ್ತು : ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಗಿಲ್ಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಗಿಲ್ಲಿಯನ್ನು ಎರಡು ಸಾರಿ ಎತ್ತಿ ಹೊಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ ಹೆಸರು.
ಡಬಲ್ ಚಿನ್ನಿ : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪ್ರದೇಶದ ಚಿನ್ನಿ ಕೋಲಾಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿ ಒಮ್ಮೆ ಎತ್ತಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಹೊಡೆಯುವುದು.
ಡಬ್ಬ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಕ್ಕರ್ ಚೌಕಾಬಾರ ಆಟದಲ್ಲಿ ಹುಣಸೇ ಬೀಜಗಳು ಕಪ್ಪು ಮೈ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ ಬಳಸುವ ಪದ.
ಡಾಂ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಕಂಬಾಟದಲ್ಲಿ ಆಟ ಪ್ರಾರಂಭಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ, ಆಟಗಾರರಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಯುವವರು ಯಾರು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದವರು ಯಾರು ಎನ್ನುವ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿ ಕೊಂಡು ಬರುವ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಒಂದು ಪದ.
ಡಾಮ : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಗೋಲಿಗೆ ಡಾಮ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಡಿಸ್ : ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ಡೀ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಕಂಬಾಟದಲ್ಲಿ ಆಟ ಪ್ರಾರಂಭಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ, ಆಟಗಾರರಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಯುವವರು ಯಾರು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದವರು ಯಾರು ಎನ್ನುವ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿ ಕೊಂಡು ಬರುವ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಒಂದು ಪದ.
ಡೀಲಿ : ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ, ಬುಗುರಿ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಲಿ ಅಥವಾ ಬುಗುರಿಯನ್ನು ಕೈ ಕೆಳಗೆ ಮಾಡಿ ಸಡಿಲವಾಗಿ ಬಿಡುವುದು.
ಡುಳ್ಳಿ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಕಾರ, ಹುಲಿಮನೆ ಆಟದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ಡೂಕು : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಗೋಲಿ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಸೋತವರಿಗೆ ಕೊಡುವ ಶಿಕ್ಷೆ ಅವರು ಗೋಲಿಯನ್ನು ಗುಳಿಯವರೆಗೆ ಮೊಳಕೈಯಿಂದ ತಳ್ಳಬೇಕು ಅದನ್ನು ಡೂಕು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಡೂಸಾ : ಮೈಸೂರು ಪ್ರದೇಶದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಗೋಲಿ ಹೊಡೆಯಲು ಬಳಸುವ ದಪ್ಪ ಗೋಲಿ.
ಡೊಂಪೆ : ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಆಡುವ ಕಾಗೆ ಗಿಳಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಗಿಳಿಯಾಗಿರುವವರು ಕಾಗೆ ಹತ್ತಿರ ಬಂದ ತಕ್ಷಣ ಡೊಂಪೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಆಗ ಕಾಗೆಗಳು ಗಿಳಿಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟುವಂತಿಲ್ಲ.
ತಂದಿಲಿಗ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಒಂದಿಲಿಗ ಎಂಬ ಪದ ಬಳಕೆಯ ನಂತರ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ. ಇದು ಪ್ರಾಸಕ್ಕಗಿ ಇರಬಹುದು.
ತಗಣಿ ಉಕ್ಕಾ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ತಗಣಿ ತಿಕ್ಕುವಂತೆ ಕೈಯನ್ನು ನೆಲದಲ್ಲಿ ತಿಕ್ಕಿ ತಗಣಿ ಉಕ್ಕಾ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಹರಳನ್ನು ಹಿಡಿಯಬೇಕು.
ತಗ್ಗು : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ಆಟದ ಮಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಯಿಹಾಕುವ ಕುಳಿ.
ತಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟು : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಅಪ್ಪಡದಪ್ಪಡ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಮಾತು.
ತಣ್ಣೆ ಅನ್ನಾ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಕಣ್ಣೆಕಟ್ಟೇ ಕಾರೆ ಮುಳ್ಳೇ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪದ.
ತಲೆಮಾಟ : ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಕುಂಟೇ ಬಿಲ್ಲೆ ಆಟದ ನಡುವೆ ಬಳಸುವ ಪದ.
ತಲೆಮುಂದೆ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಮಾತು.
ತಲೆಯ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಟೋಪಿ ತಲೆಯ ಚೆಂಡಾಟದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಚೆಂಡನ್ನು ತಲೆಯ ಮೇಲಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಿರುವ ವಸ್ತುವಿಗೆ ಹೊಡೆಯುತ್ತಾನೆ ಇದನ್ನು ತಲೆಯ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ತಾಂಬಳ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಅಪ್ಪಡದಪ್ಪಡ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ತಾಕೊಟ್ಟ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಮಾತು.
ತಾಬ್ಲಕಾಯಿ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ತಾಬ್ಲ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಚೂಪಾದ ವಸ್ತು.
ತಾಬ್ಲಕೊಚ್ಚು : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ತಾಬ್ಲ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ವಸ್ತು.
ತಾಬ್ಲಮಣೆ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ತಾಬ್ಲ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ತಾಮೆಂತ್ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹಕ್ ಬಂತ್ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ತಾರಾ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಹರಳುಗಳು ಒಟ್ಟಾದಾಗ ತಾರಾ ಎನ್ನುವರು.
ತಾಳಾ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ತೀನಿ : ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಚಕ್ಕಾ ಆಟದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಎಣಿಸಲು ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ತೀಲು : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಗೋಲಿ ಹೊಡೆಯುವ ಒಂದು ವಿಧಾನ.
ತುದಿ : ಕನಪುರ ಪರಿಸರದ ಚಿಣ್ಣಿ ಕೋಲು ಆಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿ ಹೊಡೆಯುವವನು ಹೊಡೆಯುವ ಮುಂಚೆ ಎದುರಿನವರಿಗೆ ಹೇಳುವ ಪದ. ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ‘ರಡೆ’ ಎಂದು ಕೂಡಾ ಅನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ತೂತಕಂಡಿ : ಬಳ್ಳಾರಿಯ ಹಂಪಿ ಪರಿಸರದ ಚೆನ್ನಿದಾಂಡು ಆಟದಲ್ಲಿ ಎಡಗೈನ ಮಧ್ಯಬೆರಳು ಮತ್ತು ತೋರು ಬೆರಳನ್ನು ಕೂಡಿಸಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಚಿನ್ನಿಯನ್ನು ಇಟ್ಟು ದಾಂಡಿನಿಂದ ಹೊಡೆಯುವುದು .
ತೂದಾಂಡಲ್ : ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಚಿಣ್ಣಿ ದಾಂಡು ಆಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿ ಹೊಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಚಿಣ್ಣಿಯ ತುದಿಗೆ ಹೊಡೆದಾಗ ಚಿಣ್ಣಿಗೆ ಏಟು ಬೀಳದೆ ನೆಲಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದರೆ ತಕ್ಷಣ ತೂದಾಂಡಲ್ ಎನ್ನ ಬೇಕು.
ತೂರು : ಬಳ್ಳಾರಿ, ಹಗರಿ ಬೊಮ್ಮನಹಳ್ಳಿ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಗುಚ್ಚಿ ಆಟದಲ್ಲಿ (ಇತರೆಡೆ ಆಣೆಕಲ್ಲಾಟ) ಕಲ್ಲನ್ನು ಮೇಲೆ ಎಸೆಯುವುದನ್ನು ತೂರು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ತೂರು : ಚಾಮರಾಜನಗರ, ಬೊಂಗಳೂರು, ಮಂಡ್ಯ ಪರಿಸರಗಳಲ್ಲಿ ಚೆಂಡಾಟದಲ್ಲಿ ಚೆಂಡನ್ನು ಬೀಸಿ ಎಸೆಯುವುದನ್ನು ತೂರು ಎನ್ನುವರು.
ತೊಟ್ಯಾ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ತೊಟ್ಟಿಲು : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನ ಆಟದ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪದ.
ತೋಳಣ್ಣಾ : ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ತೋಳಕುರಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಕುರಿಯಾದವರು ತೋಳನಾದವನನ್ನು ಸಂಬೋಧಿಸುವ ರೀತಿ
ತ್ರಿಬಲ್ ಚಿನ್ನಿ : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪ್ರದೇಶದ ಚಿನ್ನಿ ಕೋಲಾಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿ ಒಮ್ಮೆ ಎತ್ತಿ ಮೂರು ಬಾರಿ ಹೊಡೆಯುವುದು.
ದಂಡೆಕಟ್ಟೆ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಹೂವಿನ ದಂಡೆಕಟ್ಟಿದಂತೆ ನಟಿಸುತ್ತಾ ಆಡುವಾಗ ಹೇಳಬೇಕಾದ ಮಾತು.
ದನ : ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹುಲಿದನ ಆಟದಲ್ಲಿ ದುರ್ಬಲ ನಾಗಿರುವವನಿಗೆ ಆಟದ ನಿಯಮದಂತೆ ಕರೆಯುವ ಹೆಸರು.
ದಪ್ಪೇಟಿ : ತಿಪಟೂರು, ಹುಳಿಯಾರು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಆಟಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸುವ ದಪ್ಪಗೋಲಿ.
ದಪ್ಯಾ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ದರುಶನ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ದಳವೈದಡ್ಡ : ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಗುಳಿ ತುಂಬುವ ಒಂದು ಗೋಲಿ ಆಟದ ನಡುವೆ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಮಾತು.
ದೀಪಮುಟ್ಟಿಸು : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಕ್ಕರ್ / ಚೌಕಾಬಾರಾ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಎದುರಿನವರ ಕಾಯಿ ಕಡೆಯುವ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ದುಬ್ಬಗೋಲಿ : ಹೊಸದುರ್ಗ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಗುಳಿಗೆ ಗೋಲಿಯನ್ನು ಕೈ ಬೆರಳುಗಳಿಂದ ದೂಡುತ್ತಾರೆ ಆ ದೂಡುವ ಗೋಲಿಯನ್ನು ದುಬ್ಬಗೋಲಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ದೂನಿ : ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಪರಿಸರದ ಚಕ್ಕಾ ಆಟದಲ್ಲಿ ಎರಡರ ಸಂಖ್ಯಾವಾಚಿ.
ದೂರಬಾವಿ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ .
ದೇಕು : ಮೈಸೂರು ನಗರದ ಪದ್ದಾಟ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಸೋತವರು, ಗೋಲಿಯನ್ನು ಕೈಯಿಂದ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಳ್ಳಿಕೊಂಡು ಬಂದು ಗುಳಿತುಂಬಬೇಕು ಇದನ್ನು ದೇಕು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ದೇಯೋದು : ಹೊಸದುರ್ಗ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಆಟಕ್ಕೆ ಸ್ಪರ್ದಿಗಳೆಲ್ಲ ಮೊದಲಿಗೆ ಗೋಲಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುವುದಕ್ಕೆ ದೇಯೋದು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ದೇವರಿಗೆ : ಮೈಸೂರು, ಮಂಡ್ಯ ಭಾಗದ ಕೆಲವು ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಆಟಗಾರರು ತಾವುಗಳಿಸಿದ ಮೊದಲ ಅಂಕಗಳನ್ನು ದೇವರಿಗೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಉದಾ ಚಿಣ್ಣಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಸ್ಕೋರ್ ಆದರೆ ದೇವರಿಗೆ ಎಂದು ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ.
ದೊಡ್ಡಗೆರಸಿ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ದೊಡ್ಡಸಿಂಗಿ : ಶಿಕಾರಿಪುರ ಪರಿಸರದ ಎತ್ತಗಲ್ಲು ಆಟದ ಆಟದ ನಡುವೆ ಆಟಗಾರರು ಹೇಳಬೇಕಾದ ಮಾತು.
ದೊಣ್ಣೆ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಕುಟ್ಟಿ ದೊಣ್ಣೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಕುಟ್ಟಿಯನ್ನು ಹೊಡೆಯಲು ಬಳಸುವ ಕೋಲು. ಇತರೆಡೆ ಕೋಲು, ದಾಂಡು, ದಾಂಡಲ್ ಹೆಸರುಗಳಿವೆ.
ದೊಣ್ಣೆಗೋಲಿ : ಕುಷ್ಟಗಿ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಆಟಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸುವ ದಪ್ಪ ಗೋಲಿ.
ದೊಸೆ ೧ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಹರಳು ಮೇಲೆಸೆದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಯುವಾಗ ಹೇಳುವ ಮಾತು.
ದೊಸೆ ೨ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಚುಟ್ಕಾಮಟ್ಕಾ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ .
ದೋ : ಬಿಜಾಪುರ ಪರಿಸರ ಚಿಣ್ಣಿಕೋಲು ಆಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿಯನ್ನು ಎರಡು ಬೆರಳುಗಳ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟು ಹಾರಿಸಿ ಕೋಲಿನಿಂದ ಹೊಡೆಯಬೇಕು.
ದೋನಿ : ಬಿಜಾಪುರ ಪರಿಸರ ಚೌಕಮಣಿ, ಚಕ್ಕಾರ ಆಟದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಹುಣಸೆ ಬೀಜ ಬಿಳಿಭಾಗ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ ದೋನಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಎರಡು ಎಂದರ್ಥ.
ದೋಸೆ ಮಾಸುವೆ : ಚಿಪುಳು ಚಿಪುಳು ಆಟದಲ್ಲಿ ಕೈಗಳನ್ನು ಮಗುಚಿ ವೃತ್ತಕಾರದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವವರಿಗೆ ಆಟವಾಡಿಸುವ ಹಿರಿಯರೋ ಆಥವಾ ಆಟದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರುವವರು ಒಂದೊಂದೇ ಕೈಮುಟ್ಟಿ ಮಾತನ್ನು ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವಾಗ ಎಂಟನೇ ಸಾರಿಗೆ ಬಳಸುವ ಪದ.
ನಕ್ಕ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಅಪ್ಪದ ಆಟದಲ್ಲಿ ‘ನಾಲ್ಕು’ ಸೂಚಿಸಲು ಬಳಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಖ್ಯಾವಾಚಿ .
ನಕ್ರೆನಾಲ್ : ಬಳ್ಳಾರಿಯ ಹಂಪಿ ಪರಿಸರದ ಚಿನ್ನಿದಾಂಡು ಆಟದಲ್ಲಿ ಎಡಗೈಯನ್ನು ಮುಷ್ಟಿ ಮಾಡಿ ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಚೆನ್ನಿಯನ್ನು ಇಟ್ಟು ದಾಂಡಿನಿಂದ ಹೊಡೆಯುವುದು.
ನಡುಮನೆ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಜಿಬ್ಬಿ ಆಟದ ಮನೆಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಭಾಗ.
ನಾಗ : ರಾಯಚೂರು, ಮಾನ್ವಿ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸರಳವಾದ ಏಟು ಗೋಲಿಯಿಂದ ಗೋಲಿಗೆ ಹೊಡೆಯುವುದು.
ನಾಗರ : ಸಿಂಧನೂರು ಪರಿಸರದ ಒಂದು ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಟಗಾರ ಗೋಲಿ ಹೊಡೆಯಲು ಸಿದ್ಧವಾದಾಗ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಪದ.
ನಿಕ್ಕಕ್ಕಾ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ನೀಡಕ್ಕಾ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟ ಚುಟ್ಕಾಮಟ್ಕಾದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪದ.
ನೀರಿಗೆ ಬಂತು : ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಗುಳಿ ತುಂಬುವ ಒಂದು ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ನಡುವೆ ಗೋಲಿ ಹೊಡೆಯುವವನು ಹೇಳಬೇಕಾದ ಮಾತು.
ನೀರುಗೋಲಿ : ಹುಣಸೂರು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಒಳಗೆ ಯಾವುದೇ ಆಕಾರವಿಲ್ಲದ ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಸಾದಾ ಗಾಜಿನ ಗೋಲಿ.
ನೆಕ್ಕನೆ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಕವಡೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಕವಡೆ ಬಿಟ್ಟಾಗ ನೇರವಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ ನೆಕ್ಕನೆ ಎನ್ನುವರು.
ನೆತ್ತಿಗುಣ್ಣ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಬುಗುರಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರೇ ಆಡುವ ಆಟದ ಒಂದು ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನ ಬುಗರಿ ತಿರುಗುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅದರ ಮೇಲೆ ಗುರಿಯಿಟ್ಟು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ತನ್ನ ಬುಗುರಿಯಿಂದ (ತಿರುಗಿಸುತ್ತಾ) ಹೊಡೆಯುವುದು.
ಪಂಜ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಪಲ್ಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಎಣಿಕೆ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮವಿದೆ ಅಲ್ಲಿ ಐದು ಎನ್ನಲು ಪಂಜ ಎನ್ನುವ ಶಬ್ಧ ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಪಂಜಾ : ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಹುಣಸೇ ಪಿಚ್ಚಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಐದು ಹುಣಸೆ ಕಾಳುಗಳು ಬಿಳಿ ಭಾಗ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ ಪಂಜಾ ಎನ್ನುವರು.
ಪಂಯ್ಕಾ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಚುಟ್ಕಾ ಮಟ್ಕಾ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಅನುಕರಣ ವಾಚಿ ಶಬ್ಧ.
ಪಗ್ಗ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ಪಚ್ಚಿ : ಕನಪುರ ಪರಿಸರದ ಕುಂಟೋ ಬಿಲ್ಲೇ ಆಟದಲ್ಲಿ ಕಾಲಿನಿಂದ ತಳ್ಳಲು ಬಳಸುವ ಹೆಂಚಿನ ಚೂರು ಅಥವಾ ಮಡಕೆ ಚೂರು.
ಪಜೇವು : ಬಳ್ಳಾರಿಯ ಹಂಪಿ ಪರಿಸರದ ಚಿನ್ನಿದಾಂಡು ಆಟದಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಿ ಇಟ್ಟು ಹೊಡೆಯಲು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಣ್ಣ ಕುಳಿ.
ಪಟ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹಾಣೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಪರಿಮಾಣವಾಚಕ. ಹಂಡಿ ಎಂದರೂ ಪರಿಮಾಣವಾಚಕ ಇಂತಹ ಹತ್ತು ಹಂಡಿಗೆ ಒಂದು ಪಟ.
ಪಟ್ಟ : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಗುಚ್ಚಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ತಪ್ಪು ಮಾಡುವುದು.
ಪಟ್ಟಿ : ಹೊಸದುರ್ಗ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಲಿ ಇಡುವ ಅಂಕಣ.
ಪಟ್ಟು : ಬೀದರ ಪರಿಸರದ ಕವಡಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ ಬಿದ್ದ ಕವಡೆಯನ್ನು ಪಟ್ಟು ಎನ್ನುವರು.
ಪಟ್ಟೆ : ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬರೆಯುವ ಗೆರೆ, ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಮೀರಿ ಎಂಬ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಗೋಲಿ ಬಿಟ್ಟಾಗ ಹೋಗಿ ಗೆರೆ ಮೇಲ್ಲೆ ಕುಳಿತರೆ ಪಟ್ಟೀ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಪತಿ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಕೋಳಿ ಅಂಕ ಜೂಜಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ಎರಡು ಕೋಳಿಗಳನ್ನು ಜೊತೆ ಗೂಡಿಸುವುದನ್ನು ಪತಿ ಮಾಡುವುದು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಪತ್ತ : ಮೈಸೂರು ಪ್ರದೇಶದ ಹಲಗುಳಿ ಮಣೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಗುಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಳು ಇರುವ ಗುಳಿ, ಒಂದು ಪರಿಮಾಣವಾಚಿ. ಒಂದು ಪತ್ತ ಎರಡು ಪತ್ತ ಎಂದು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ.
ಪತ್ರೆ ಪರಿಮಳ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ನಡುವೆ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಮಾತು.
ಪದ್ದು : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ, ಮೈಸೂರು, ಚಾಮರಾಜನಗರ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿರುವ ಗುಳಿ.
ಪದ್ದು : ಚಾಮರಾಜನಗರ ಪರಿಸರದ ಚಿಣ್ಣಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿ ಇಡುವ ಉದ್ದಗುಳಿ.
ಪಲ್ಲಿ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಪಲ್ಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಟಗಾರರಿಗೆ ಆಟದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ನೀಡುವ ಹೆಸರು.
ಪಲ್ಲೆ : ಕುಂಟಾಟಕ್ಕಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಬಳಸುವ ಪಲ್ಲೆ ಮರದ ಚಪ್ಪಟೆ ಕಾಯಿ.
ಪವ್ಲಕ್ಕಿ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಕಂಬಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ಪಾಂಡಿ ಕಟ್ಟು : ಕನಕಪುರ ಪರಿಸರದ ಕುಂಟೋ ಬಿಲ್ಲೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮನೆಗೆ ಗುರುತು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅದನ್ನು ಪಾಂಡಿ ಕಟ್ಟುವುದು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಆಡುತ್ತಿರುವವರು ಪಾಂಡಿಕಟ್ಟಿದ ಮನೆಯನ್ನು ಕುಂಟುತ್ತಾ ದಾಟಬೇಕಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿ ಕಾಲು ಬಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುಬಹುದು.
ಪಾಜ : ಬಿಜಾಪುರ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಗೋಲಿ ಆಟ ಪ್ರರಂಭ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಕಡೆ ನಿಂತು ಎಲ್ಲರೂ ಗೋಲಿ ಉರುಳಿಸಬೇಕು. ಗೋಲಿ ಉರುಳಿಸಲು ಸಾಲಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವ ಸ್ಥಳ, ಆಟ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಸ್ಥಳ.
ಪಾಜ : ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಿಣ್ಣಿ ಕೋಲಾಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಮಾಡುವ ತಗ್ಗು.
ಪಾದ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ನಡುವೆ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಮಾತು.
ಪಿಗ್ಗಿ ಬಿದ್ದೆ : ಮೈಸೂರು ಪರಿಸರದ ಹುಣಸೆ ಪಿಚ್ಚಿ ಆಟ, ಹಳ್ಳುಮಣೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಸೋಲುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಪದ.
ಪಿಚ್ಚಿ : ಮೈಸೂರು, ಹುಣಸೂರು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಆಟಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸುವ ತೇಯ್ದು ಹುಣಸೇ ಬೀಜ.
ಪಿತ್ತ : ತುಮಕೂರಿನ ಶಿರಾ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡಲು ಬಳಸುವ ತೇಯ್ದ ಹುಣಸೇ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಪಿತ್ತ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಪಿತ್ತರಿ : ಸಿಂದನೂರು ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಡಲು ಬಿಟ್ಟ ಎರಡು ಗೋಲಿಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಬಳಸುವ ಪದ.
ಪಿದ್ದಿ : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದ ಆಂಕಣದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಗುಳಿ.
ಪಿರಂಗಿಚಾರಿ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಸಾದು ಗೋದು ಎಂಬ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪದ.
ಪೀಟ್ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಅತ್ ರಂಬೆ ಗಾಣ್ನರಂಬೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪದ.
ಪೀಟ್ : ಚಾಮರಾಜನಗರ ಪರಿಸರದ ಬುಗುರಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ತಿರುಗುತ್ತಿರುವ ಬುಗುರಿಯನ್ನು ದಾರದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮೇಲೆಸೆದು ಹಿಡಿಯುವುದು ಇತರೆಡೆ ಅಪಿಟ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಪೀತ್ಗಮನೆ : ಚಾಮರಾಜನಗರ ಪರಿಸರದ ಅಳಿಗುಳಿ ಮನೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಗುಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಯಿ ಖಾಲಿ ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಪೀತ್ಗಮನೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಮನೆಗೆ ಕಾಯಿ ಹಾಕುವಂತಿಲ್ಲ.
ಪುಂಗಿ ಬೀಳುವುದು : ಶಿಕಾರಿಪುರ ಪರಿಸರದ ಚಣಮಣಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಟಗಾರನಿಗೆ ಒಂದೂ ಕಾಳು ಲಾಭ ಬರದೆ ಖಾಲಿ ಮನೆ ಸಿಕ್ಕರೆ ಪುಂಗಿ ಬೀಳುವುದು ಎನ್ನುವರು.
ಪುಗ್ಗ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ನಡುವೆ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಮಾತು.
ಪುಚ್ ಗಂಧ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ನಡುವೆ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಮಾತು.
ಪುಚ್ಚಿ : ಬಿಜಾಪುರ ಪರಿಸರದ ಚಿಣ್ಣಿ ದಾಂಡಿನ ಆಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿ ಇಡಲು ಮಾಡುವ ಸಣ್ಣ ತಗ್ಗು.
ಪುಟಿಸು : ಬಿಜಾಪುರ ಪರಿಸರದ ಚಿಣ್ಣಿ ಕೋಲು ಆಟದಲ್ಲಿ ಚಿಣ್ಣಿ ಹಾರಿಸುವುದನ್ನು ಪುಟಿಸು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಪುಸ್ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹಿಡಿದಾಟದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಪುಸ್ ಶಬ್ಧದಿಂದ ಹೆಸರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವರು ಇತರರನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳದ ಹಾಗೆ ಹಿಡಿಯಬೇಕು.
ಪೂರ್ಣ ಗಂಧ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಆಟದ ನಡುವೆ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಮಾತು.
ಪೊಗ್ದೆ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಅತ್‌ರಂಬೆಗಾಣ್ನರಂಬೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಕಾಲು ಮುಂದೆ ಬರುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ ಮಾತು.
ಪಂಗ : ಹೊಸದುರ್ಗ ಪರಿಸರದ ಬುಗುರಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ತಿರುಗತ್ತಿರುವ ಬುಗುರಿಯನ್ನು ದಾರದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುವುದು.
ಪೆರ್ಗ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಚೆನ್ನೆ ಮಣೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಟಗಾರನ ಸ್ವಾಧೀನದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಯಿ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪರಿಮಾಣವಾಚಕ.
ಪೆತ್ತಕಂಜಿ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಚಿಪುಳು ಚೆಪುಳು ಆಟದಲ್ಲಿ ಕೈಗಳನ್ನು ಮಗುಚಿ ವೃತ್ತಾಕಾರದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವವರಿಗೆ ಆಟವಾಡಿಸುವ ಹಿರಿಯರೋ, ಆಟದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರುವವರು ಒಂದೊಂದೇ ಕೈ ಮುಟ್ಟಿ ಮಾತನ್ನು ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವಾಗ ಎರಡನೆ ಸಾರಿಗೆ ಬಳಸುವ ಪದ.
ಪೈಕ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಉಂಗುರದಾಟದಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ಆಟದ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಆಟಗಾರನೊಬ್ಬನಿಗೆ ನಿಗದಿಯಾದ ಸ್ಥಾನ ಮಾನ.
ಪೋಕಣಿ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹರಳಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಸೋತು ದಿವಾಳಿಯಾದರೆ ಹೇಳುವ ಮಾತು.
ಪ್ರಾಣ್ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಅತ್‌ರಂಬೆಗಾಣ್ನರಂಬೆ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪದ.
ಫಣಿ : ಬೀದರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗಿಲ್ಲಿ, ಚೆಂಡಾಟಗಳಲ್ಲಿ ಗಿಲ್ಲಿ ಹೊಡೆಯಲು, ಚೆಂಡು ಹೊಡೆಯಲು ಬಳಸುವ ಕೋಲು.
ಫೌಂಟ್ : ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಅಪ್ಪಳೇ ಮಾವಳೇ ಆಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಪದ.
ಪೂಟು : ಬಳ್ಳಾರಿ ಪರಿಸರದ ಜೂಜಿನಾಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಪಾರಿವಾಳ.
ಫ್ರೀ : ಸಿಂಧನೂರು ಪರಿಸರದ ಗೋಲಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಆಡಲು ಬಿಟ್ಟ ಗೋಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಗೋಲಿಗಳ ನಡುವೆ ಬೆರಳಿನಷ್ಟು ಅಂತರವಿದ್ದರೆ ಫ್ರೀ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
Leave A Comment