ಅಚ್ಯುತಕಲ್ಪ – ಸ್ವರ್ಗದ ಹೆಸರು. | ೪ – ೧೬ ವ|| |
ಅಣುವ್ರತ – ಅಹಿಂಸೆ, ಸತ್ಯ, ಆಸ್ತೇಯ, ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಅಪರಿಗ್ರಹ ಎಂಬ ಐದು ವ್ರತಗಳು | ೪ – ೮ |
ಅನುತ್ತರ – ಜೈನ ಮತದಂತೆ ಇರುವ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಿದ್ಧಿ ಮೊದಲಾದ ಐದು ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಅನುತ್ತರೆ ವಿಮಾನಗಳೆಂದು ಹೆಸರು | ೨ – ೫೦ |
ಅಬ್ಬೆಗಳು – ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಣಿಗಳು. | ೧ – ೭೯ವ|| |
ಅರಹಂತರು – ಜಿನ, ತೀರ್ಥಕರ; ಕರ್ಮಬಂಧವನ್ನು ಹರಿದೊಗೆದು ಭವ ಬಂಧದಿಂದ ಮುಕ್ತರಾಗಿ ಸಂಸಾರ ನಿಸ್ತರಣೋಪಾಯವನ್ನು “ಭವ್ಯ”ರಿಗೆ ಬೋಧಿಸಿ ಮೋಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸಂದ ಮಹಾನ್ ಆತ್ಮರು. | ೧ – ೭ |
ಅವಧಿ ಜ್ಞಾನ – ದ್ರವ್ಯ, ಕ್ಷೇತ್ರ, ಕಾಲ ಮತ್ತು ಆವ ಇವುಗಳಿಂದ ಮರ್ಯಾದಿತವಾದ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಕರ್ಮಬದ್ಧ ಜೀವಗಳ ಅನೇಕ ಭವಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಜ್ಞಾನ. | ೪ – ೬೫ ವ|| |
ಅಹಮಿಂದ್ರ – ಅನುತ್ತರ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಪಾತೀತ ದೇವರು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರತಿಷ್ಠನ ದೇವಗತಿ. | ೪ – ೬೫ ವ|| |
ಆಚಾರ್ಯರು – ಪಂಚಾಚಾರ ಮೊದಲಾದವುಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತ ಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಶಾರದರೂ ಆತ್ಮರತರೂ ಆಗಿ ‘ನಿಶ್ಚಯ’ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸಾಗಿದವರು. ಅದರಂತೆ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕವಾಗಿ ಶಿಷ್ಯರಿಗೆ ಧರ್ಮೋಪದೇಶ ಮಾಡುವವರು, ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಶಾಸನಾಧಿಕಾರ ಇದ್ದವರು. | ೧ – ೪ |
ಉಪಸರ್ಗ – ಜೈನ ಮುನಿಗಳಿಗೆ ಕೊಡುವ ಪೀಡೆ, ತ್ರಾಸು, ತೊಂದರೆಗಳಿಗೆ ಈ ಶಬ್ದವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. | ೪ – ೨೯ ವ|| |
ಉಪಾಧ್ಯಾಯರು – ರತ್ನತ್ರಯ ಧರ್ಮಯುಕ್ತರಾಗಿ, ಮಹಾವ್ರತಗಳನ್ನಾಚರಿಸುತ್ತ ನಿಜ, ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾನುಭವ ಆನಂದದಲ್ಲಿರುವವರು; ‘ಭವ್ಯ’ರಿಗೆ ಧರ್ಮೋಪದೇಶ, ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾನ ಮಾಡಿಕೊಡುವವರು. | ೧ – ೫ |
ಏಕಾದಶಾಂಗ – ಜೈನರ ೧೧ ಅಂಗಗಳು ಆಚಾರಾಂಗ, ಸೂತ್ರಕೃತಾಂಗ ಮೊದಲಾದ ಹನ್ನೊಂದು ಅಂಗಗಳು. | ೪ – ೬೫ ವ|| |
ಕಾಲಲಬ್ಧಿ – ಜೀವಾತ್ಮನಿಗೆ ಊರ್ಧ್ವಗತಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಲು ಸನ್ನಿಹಿತವಾಗುವ ಕಾಲ. | ೩ – ೨೭ ವ|| |
ಕೇವಲಬೋಧ – ಕೇವಲಜ್ಞಾನ | |
ಇಲ್ಲಿ ೫೫೪ ನೇ ಪುಟ ಇಲ್ಲ | |
ಪರ್ಣಲಘುವಿದ್ಯೆ – ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಸಾಧಿಸುವ ಒಂದು ಋದ್ಧಿ. ಇದರಿಂದ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಎಲೆ ಹಾರುವಂತೆ ಹಾಯಾಗಿ ಹಾರಿಹೋಗಿ ಬೇಕಾದಲ್ಲಿ ಇಳಿಯಬಹುದು, ಇಳಿಸಬಹುದು. | ೧ – ೪ |
ಪರಿಗ್ರಹ – ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು. ಜೈನಮತದಂತೆ ಇದೊಂದು ವ್ರತವು. ಇದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧ: | |
(೧)ಧನಧ್ಯಾನ್ಯ ಮೊದಲಾದವುಗಳ ಸಂಗ್ರಹ – ಬಾಹ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹ. | |
(೨) ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಕ್ರೋಧಾದಿ ಕಷಾಯಗಳ ಸಂಗ್ರಹ – ಅಭ್ಯಂತರ ಪರಿಗ್ರಹ. | ೧ – ೫೯ |
ಪಂಚನಮಸ್ಕಾರ – ಪಂಚ ಪರಮೇಷ್ಠಿಗಳಿಗೆ ಮಾಡುವ ನಮಸ್ಕಾರ | |
ಪಂಚಪರಮೇಶ್ವರರು – ಅರಹಂತರು, ಸಿದ್ಧರು, ಆಚಾರ್ಯರು, ಉಪಾಧ್ಯಾಯರು, ಸರ್ವಸಾಧುಗಳು. | ೨ – ೨೨ ವ|| |
ಪಂಚಾಶ್ವರ್ಯ – ತೀರ್ಥಂಕರಂಥ ಉತ್ತಮ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಆಹಾರದಾನಮಾಡಿದಾಗ ದೇವತೆಗಳು ಮಾಡುವ (೧)ದೇವದುಂದುಭಿ (೨) ಸುವರ್ಣವೃಷ್ಟಿ (೩) ಸುವಾಸನೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶೀತಲವಾಯು (೪) ಪುಷ್ಪವೃಷ್ಟಿ (೫) ಅಹೋದಾನ, ಅಹೋದಾನಿ ಎಂಬ ಸ್ತುತಿ ಇವು ಪಂಚಾಶ್ವರ್ಯಗಳು. | ೪ – ೪೦ |
ಪಾಂಚಜನ್ಯ – ಮಧುರಾನಗರದ ಚೈಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಶಂಖ. ಕೃಷ್ಣನು ಇದನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. | ೮ – ೨೬ |
ಪಾಂಡುಕ ಶಿಲಾತಲ – ಮೇರು ಪರ್ವತದ ಮೇಲಿರುವ ಅರ್ಧಚಂದ್ರಾಕೃತಿಯ ಒಂದು ಶಿಲೆ. ಇಲ್ಲಿ ತೀರ್ಥಂಕರರ ಜನ್ಮಾಭಿಷೇಕ ನಡೆಯುವದು. | ೩ – ೧೮ ವ|| |
ಪ್ರತಿಮಾಯೋಗ – ಆಹಾರತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿ ಒಂದು ವರ್ಷದ ವರೆಗೆ ಒಂದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿಂತುಕೊಂಡು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುವದು. | |
ಪ್ರಾಯೋಪಯೋಗ ಸಂನ್ಯಸನ – ತನಗೊದಗಿದ ರೋಗಾದಿಗಳಿಗಾಗಿ ತಾನೂ ಉಪಚಾರವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದೆ ಇತರರಿಗೂ ಉಪಚಾರವನ್ನು ಮಾಡಿಗೊಡದೆ ಸಂನ್ಯಾಸ ಧರಿಸಿದಲ್ಲಿಯೇ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ನಿಂತು ಆತ್ಮಚಿಂತನೆ ಮಾಡುತ್ತ ಪ್ರಾನತ್ಯಾಗ ಮಾಡುವುದು. | ೪ – ೧೬ ವ|| |
ಭೋಗಾಂತರಾಯ – ಭೋಗದಲ್ಲಿ ವಿಘ್ನವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಕರ್ಮ. | ೧ – ೯೨ ವ|| |
ಮಹೇಂದ್ರ ಕಲ್ಪ – ಜೈನರ ಒಂದು ಸ್ವರ್ಗ | ೩ – ೩೨ ವ|| |
ರತ್ನತ್ರಯ – ಸಮ್ಯಕ್ ದರ್ಶನ, ಸಮ್ಯಕ್ ಜ್ಞಾನ, ಸಮ್ಯಕ್ ಚಾರಿತ್ರ. | ೧ – ೨೭ |
ಲೋಕನಾಡಿ – ತ್ರಸಜೀವಗಳ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಸ್ಥಳ. | ೪ – ೬೫ ವ|| |
ವಿಕ್ರಿಯೆ – ಶರೀರವನ್ನು ಸಣ್ಣದು, ದೊಡ್ಡದು, ಹಗುರು, ಜಡ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ | ೪ – ೬೫ ವ|| |
ವಿದ್ಯುತ್ – ಪ್ರಭ – ವಿಮಾನದ ಹೆಸರು. | ೪ – ೮ವ|| |
ಶಾರ್ಙ್ಗಚಾಪ – ಮಧುರಾನಗರದ ಚೈತ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಧನುಸ್ಸು. ಇದನ್ನು ಕೃಷ್ಟನು ವಶಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. | ೮ – ೨೬ |
ಶಾದ್ವಾದ(ಸಪ್ತಭಂಗಿ ನಯ) – ವಸ್ತು ನಿರೂಪಣೆಯ ಏಳು ಪ್ರಕಾರಗಳು. | ೧ – ೧೦ |
ಶಿಕ್ಷಾವ್ರತ – ದೇಶಾವಕಾಶಿಕ, ಸಾಮಯಿಕ, ಪ್ರೋಷಧೋಪವಾಸ, ವೈಯ್ಯಾವೃತ್ಯ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಶ್ರಾವಕನ ವ್ರತಗಳು. | ೪ – ೮ |
ಶ್ರೀನಿಳಯ – ವಿಮಾನದ ಹೆಸರು. | ೪ – ೮ ವ|| |
ಶುಕ್ಲಲೇಶ್ಯಾ – ಆರು ಲೇಶ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. | ೪ – ೬೫ ವ|| |
ಷೋಡಶ ಭಾವನೆಗಳು – (೧) ದರ್ಶನ ವಿಶುದ್ಧಿ (೨) ವಿನಯ ಸಂಪನ್ನತೆ (೩) ಶೀಲ ವ್ರತಾನತೀಚಾರ ತಪಸ್ಸು (೮) ಸಾಧು ಸಮಾಧಿ (೯) ವೈಯಾವೃತ್ತೀಕರಣ (೧೦)ಅರ್ಹದ್ಭಕ್ತಿ (೧೧) ಆಚಾರ್ಯಭಕ್ತಿ (೧೨) ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ಭಕ್ತಿ (೧೩) ಶಾಸ್ತ್ರಾನುರಾಗ (೧೪) ಅವಶ್ಯಕ ಪರಿಹಾಣಿ (೧೫) ಮಾರ್ಗಪ್ರಭಾವನೆ (೧೬) ಪ್ರವಚನ ವಾತ್ಸಲ್ಯ. | ೪ – ೬೫ ವ|| |
ಸಮವಸರಣ – ತೀರ್ಥಂಕರರಿಗೆ ಕೇವಲ ಜ್ಞಾನ ಉಂಟಾದಾಗ ಧರ್ಮೋಪದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ದೇವೇಂದ್ರನ ಅಪ್ಪಣೆಯಂತೆ ಕುಬೇರನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಭೆ. | ೨ – ೪೨ |
ಸಮವಸೃತಿ – ಸಮವಸರಣ | ೪ – ೫೬ |
ಸಮ್ಯಗ್ಧರ್ಶನ, ಜ್ಞಾನ, ಚಾರಿತ್ರ – ಜೈನರ ರತ್ನತ್ರಯಗಳು. ಇವೇ ಮುಕ್ತಿಯ ಉಪಾಯಗಳು. | ೧ – ೬ |
ಸರ್ವಾರ್ಥಸಿದ್ಧಿ – ಅನುತ್ತೆ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ನಟ್ಟನಡುವಿನ ವಿಮಾನ. | ೨ – ೫೦ |
ಸಂಹನನ – ಭೋಗ ಭೂಮಿಜರ ಶರೀರವು ಮೊದಲನೆಯ ಸಂಹನದ್ದು ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಅವರ ಶರೀರದೊಳಗಿನ ಎಲುವು, ಸ್ನಾಯು, ಸಂದುಗಳು ವಜ್ರದಂತೆ ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾಗಿರುತ್ತವೆ. | ೭ – ೪೪ ವ|| |
ಸಾಗರೋಪಮ – ಕಾಲದ ಪರಿಮಾಣ. | ೪ – ೧೬ ವ|| |
ಸಾಧು – ಸರ್ವಸಾಧುಗಳು. ಮುನಿದೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿ, ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿಗಳನ್ನು ತೊರೆದು, ಜ್ಞಾನ ಧ್ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತರಾಗಿ ಸಿದ್ಧಿಯ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಜಿನಮುನಿಗಳು. | ೧ – ೬ |
ಸಾಮಾನಿಕ – ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಭೇದ. | ೩ – ೩೨ ವ|| |
ಸಾಂತಕರ – ವಿಮಾನದ ಹೆಸರು. | ೪ – ೧೬ ವ|| |
ಸಿದ್ಧರು – ಅಷ್ಟಕರ್ಮದಿಂದ ಮುಕ್ತರಾಗಿ, ಅಷ್ಟಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿ, ಸಿದ್ಧ ಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿರಾಜಮಾನರಾದ ಪರಮ ಆತ್ಮರು. | ೧ – ೭ |
ಸುಪ್ರಭ – ವಿಮಾನದ ಹೆಸರು. | ೪ – ೮ ವ|| |
ಸೂರಿಗಳು – ಆಚಾರ್ಯರು. | ೧ – ೭ |
ಸೌಧರ್ಮಕಲ್ಪ – ಸ್ವರ್ಗದ ಹೆಸರು. | ೪ – ೮ ವ|| |
Leave A Comment