ಭಾಸ್ಕರ ಕವಿಕೃತ -ಜೀವಂಧರ ಚರಿತೆ : ಸಂಧಿ ೫ (1-20)

ಧರಣಿಪತಿ ಕೇ[8]ಳಿಂತು ಸತ್ಯಂ
ಧರನು ನಾಕಸ್ತ್ರೀಯರಲಿ ತಾ[9] ನೆರೆಯೆ[10] ಪುರಜನ ಪರಿಜನವು ಶೋಕಾಬ್ಧಿಯಲಿ ಮುರುಗಿ
ಅ[11]ರೆಗಳಿಗೆಗವನೀಶ [12]ಸತ್ಯಂ
ಧರನು[13]ಸ[14]ಹಿತೈಶ್ವರಿಯ ಸಂಪದ
ವರಿದುದಕಟಾ ನರರ ಸಂಸಾರವನು[15] ಸುಡಲೆಂದೆ       ೧

ಪುರದ ಪುಣ್ಯದ [16]ಪುರುಷ[17] ರೂಪಿಂ[18]ದುರಿದು[19] ಹೋದುದು ಸಕಲಪು[20]ರಜನ
ಪರಿಜನದ ಸೌಭಾಗ್ಯಮಿದಗಲಿತ್ತು ಕಲ್ಪಕುಜ
ಧರೆಗೊರಗಿತಿಂದಖಿಳ ಧರಣೀ
ಶ್ವರರ ಚೂಡಾರತ್ನ ವಿಂದೊಡೆ[21] ದುರುರಿದುದು ಹಾಯೆಂ[22]ದು ಗೋ[23]ರಿಟ್ಟರಲಿತಖಿಳಜನ ೨

ಹರನ [24]ಸಮ[25]ನಮರೇಂದ್ರನೆಣೆ ಮುರ
ಹರನ ಪಾಟಿ[26] ಜಯಂತನೊರೆ ಭಾ
ಸ್ಕರನ [27]ಜೊಡು[28] ಮೃಗಾಂಕನಿಭ ದಶರಥತನೂಭವನ
ಸ[29]ರಿ ಪಿತಾಮಹನೀಡು ತಾನೆನಿ
ಪರಸನಿಮಿ[30]ಷಕೆ ಕೆಟ್ಟನೆನೆ ಹುಲು
ನರರ ಸಂಸಾರವನು ಸುಡಲೆಂದ[31] ಱತಖಿಳಜನ         ೩

ಹೊಳೆವ ಮಣಿಮಯಹರ್ಮ್ಯದೊಳು ಕೋ
ಮಳೆಯರೊಡನೆ ವಿಲೋಲ[32]ಹಂಸಾ
ವಳಿಯ ತಲ್ಪದ ಮೇಲೆ ಪವಡಿಸಿದಾನೃ ಪೋತ್ತಮನು[33] ಕ[34]ಳನೊಳಗೆ ಭೂತಾಳಿ ಸುತ್ತ[35]ಲು
ಬಳಸಿ ಬರೆ ಹರಳೊತ್ತೆ [36]ಸುಡುಗಾ[37] ಡೊ[38]ಳಗೆ ಮಲಗಿದನಕಟ ಹಾಯೆಂ[39]ದಱಲಿತಖಿಲಜನ  ೪

ವಿವಿಧ ನೃತ್ಯವ ನೋಡುವಕ್ಷಿಗೆ
ಸವ[40]ನಿಸಿತೆ ಮರುಳಾಟ ಮೃದುಗಾ
ನವನು ಕೇಳುವ ಕರ್ಣ ವಿಹಗಧ್ವನಿಗೆ ಸೊಗಯಿಸಿತೆ
ಯುವತಿಜನ ಸಂಸ್ಪರ್ಶತನುವೀ[41]ಬುವಿಗೆ[42] ಬಯಸಿತೆ ಹಾಯೆ[43]ನುತ ಜನ[44] ನಿವಹ ನೆರೆ ಮಱುಗಿತ್ತು ತದ್ರಾಜಾವಸಾನದಲಿ            ೫

ಸುದತಿ ಗೂಡಿಂದ[45]ರಸ ಪೂರ್ವಾ
ಹ್ಣದಲಿ ಸೌಖ್ಯದೊಳಿರ್ದುಮ[46]ಪರಾ
ಹ್ಣದಲಿ ತಾನಿಂತಾದ[47]ನೋಡುತ್ತಿರಲುಲೋಕದಲಿ
ವಿಧಿಯ ಮೀಱುವರಾರು ಕೆಡುವೀ
ಬದುಕಿ[48]ಗೋಸುಗ ಲೋಭಮಾಯಾ
ಮದ[49]ದೊಳೊಂ[50]ದಿಹುದೇಕೆ ಜಗವೆಂದಱಲಿತಖಿಳಜನ            ೬

ಕೆಲರು ಖಳನಿವನೆಂದಮಾತ್ಯರು
ತಿಳುಹೆ ಕಾಷ್ಠಾಂಗಾರಗಱೆದ[51]ಱೆ
ದಿಳೆಯೆಸಗಿ ತನ್ನಿಂದ[52]ತಾನೇ ಕೆಟ್ಟನಕಟಿಂದು[53] ಕೆಲರು ಹಾವಿಗೆ ಹಾಲೆಱೆ[54]ದು ನೆಱೆ
ಸಲಹೆ ವಿಷ ಮೇಲ[55]ಪ್ಪುದಂ[56]ತಾ
ಖ[57]ಳರ ಸಾಕಿದ ನೃಪರಿಗಿನಿತೆಂದಱಲಿತಖಿಳ ಜನ[58]     ೭

ಧರಣಿಪತಿ ಕೇಳಿತ್ತ ಸತ್ಯಂ
ಧರನು ಬಿಟ್ಟ ಮಯೂರಯಂತ್ರವು
ಭರದಿ ಕೊಂಡು[59]ಯ್ದಾ ಪುರದ ಸುಡುಗಾಡಿನೊಳಗಿಱುಹೆ
ತರುಣಿ ಮೆಲ್ಲನೆ ಕಣ್ದೆಱೆ[60]ದು ಚೇ
ತರಿಸಿ ದಶದಿಕ್ಕುಗಳನಾರೈ
ದರಸನನು ತಾ ನೋಡಿ ಕಾಣದೆ ಮ[61] ಱುಗಿದ[62]ಳು ಕಾಂತೆ         ೮

ಹಾ ರಮಣ! ಹಾ ವಿಬುಧಜನಮಂ
ದಾರ! [63]ಹಾಹಾ ಶ[64]ತ್ರುಕುಲಸಂ
ಹಾರ! ಹಾ ಗಂಭೀರಪಾರಾವಾರ! ಹಾ ಕಾಂತ!
ಹಾ ರಸಿಕ! ಹಾ ಸುಭಗ! ಧೀರೋ
ದಾ[65]ರ! ಹಾಹಾ ನವ್ಯಮದನಾ
ಕಾ! ಹಾಹಾಯೆಂದು ಹಂಬಲಿಸಿದಳು ಹರಿಣಾಕ್ಷಿ            ೯

ರಾಜಚೂಡಾರತ್ನ ಹಾ! ಸುರ
ರಾಜಸಮಸಂಪನ್ನ [66]ಹಾ! ರತಿ[67]!
ರಾಜನಿಭ! ರಾಜೀವನಯನವಿರಾಜಿತನೆ ಹಾ ಹಾ!
ರಾಜರಾಜೈಶ್ವರ್ಯ ಹಾ ಹಾ!
ರಾಜಸದೃಶೋಪಾಯ ಹಾಹಾ
ರಾಜಹಂಸನೆ ಹಾ! ಯೆ[68]ನುತ ಹಲುಬಿದಳು ಹರಿಣಾಕ್ಷಿ   ೧೦

ಹರಿಸಮಾನಸುಧರ್ಮಯುತ ಹಾ!
ಹರಿಸಮಾನೋಪಾಯ ಹಾಹಾ!
ಹರಿ ಸಮಾನೈಶ್ವರ್ಯ ಹಾಹಾ! ಹರಿಸಮಾನ ಬಲ
ಹರಿ ಸಮಾನಸು ತೇಜ ಹಾಹಾ!
ಹರಿ ಸಮಾನಗುಣಾನ್ವಿತನೆ ಹಾ!
ಹರಿ ಸಮಾನಾಳಾಪ ಹಾಯೆಂ[69]ದಱಲಿದಳು ತರುಣಿ     ೧೧

ಎಲ್ಲಿ ಮಗ್ಗಿದೆ ನೃಪಶಿರೋಮಣಿ
ಯೆಲ್ಲಿ ಹೋದುದು ನಿನ್ನ ಸಿರಿ ಬಱೆ
ಕೆಲ್ಲಿಯ[70]ಗಲಿತು ನಿನ್ ಘನಸಪ್ತಾಂಗಸಂ[71]ದೋಹ
ಎಲ್ಲಿ ಯ[72]ಡಗಿತು ನಿನ್ನ ವಿಭವವ
ದೆಲ್ಲಿ ತೊಲಗಿತು ರೂಪು ಸದ್ಗುಣ
ವೆಲ್ಲಿ ಕರಗಿತು ಹೇಱೆನುತ ಹಲುಬಿದಳು ಹರಿಣಾಕ್ಷಿ        ೧೨

ಅರಸ ಕೇಳಾ ತರುಣಿಯ[73]ಕ್ಕೆಯ
ಸರದ ಬಱಿವಿಡದಲ್ಲಿಗತಿ ಭೀ
ಕರ ಮೃಗಂಗಳ ನಿವಹ ತಾ ಬಂದೊಲಿದು ಕಿವಿಗೊಟ್ಟು
ದುರುಳತನಗಳನುಱಿದು [74]ಮೋಹವ[75] ತೊಱೆದು ಕೇಳುತ್ತಿರಲು ಸತಿ ಭು
ವರನ ಕೇಳಿದಳವನಿಪತಿಯ ವಿಯೋಗವಿಕಳದಲಿ        ೧೩

ಅರಸ ಕೇಳ್ ಬಲಧೈರ್ಯಯುತ ಸ
ತ್ಪುರಷನೆನಿಪ[76]ರಘೂ[77]ದ್ವಹನು ತ
ನ್ನರಸಿಯ ವಿಯೋಗದಲಿ ನಱೆ ಕಳವಳಿಸಿ ಕಂಡವನು
ತರುಣಿಯನು ಬೆಸಗೊಂಡನೆನಲ[78]ತಿ
ತರಳೆ [79]ಮುಗ್ಧೆಯು[80] ಪತಿವಿಯೋಗದಿ
ಮರಳಹುದಿದೇ[81]ನಚ್ಚರಿಯೊ[82] ಭೂಪಾಲ ಕೇಳೆಂದ      ೧೪

ಬಱಿಕ ಕೇಕೀಯಂತ್ರದಿಂದಿಱಿ
ದಲಘುಕುಚೆ ಕಂಗೆಟ್ಟು ಪುರವಿದು[83] ಹಱುವವಾ[84]ದುದು ನಿಳಯ ಸುಡುಗಾಡಾಯ್ತಿ[85]ದೇಕೆನುತ
ಕಳವಳಿಸಿ ನಾನಾರೊ[86] ಪತಿಯೇ
ಕುಱಿದನೋ ನೋ[87]ಡುವೆನೆನು[88] ತಲಾ[89] ಬಱಿ[90]ಯೊಳಂ[91]ತರಿಸಿದಳು ವನದಲಿ ಮುಗ್ಧೆ ವಿಕಳದಲಿ            ೧೫

ಲಲನೆಯೊಬ್ಬಳಡವಿಯಲಿ ನೀ
ನುಱೆವರೇ ಹೇ ಱಕಟ ಮರದಿಂ
ದಿಳೆಗೆ ಬಿದ್ಧವರುಱೆವರೇ ಲೋಕದಲಿ [92]ದೇಹಗಳ[93] [94]ನೆಱಲು[95] ತಾ ಬೇಱುಂಟೆ ಬಱಿದೇ
ಕಿಳೆಯ ಪತಿ ನೀನಿಂತು ಬಿಡಲಸು
ತೊಲಗದಿಹುದೇ ತನಗೆ ಹೇಱೆಂದಱಲಿದು ರಮ[96]ಣಿ      ೧೬

ಹಱುವದೊಳಗಾನಱಸೆ ನೀನೀ
ಮೆಳೆಯೊಳಡಗಿರ್ದೆನ್ನ ನಿನ್ನಯ
ಬಱಿಗೆ ಕ[97]ರೆದೊ[98]ಡೆ ಕುಂದೆ ನಾನಿನಗಹಿತವೆಸಗಿ[99]ದೊಡೆ[100] ಉಱಿವುದುಚಿತವೆ ಬಱಿದೆಯೆ[101]ನ್ನೊಳು
ಸೆಳಸಿದೇಕೆಂದೆನುತ ಸತಿ ಹಂ
ಬಲಿಸುತಿರ್ದಳು ಕಳವಳಿಸಿ [102]ಕರೆಕರೆ[103]ದು ಭೂಭುಜನ            ೧೭

ಧವನೆ ನೀ ಮುನ್ನೇ[104]ನರಿ[105]ಯ ಕ
ಣ್ಣೆವೆಗಳುರಿಮರಿಯಯಾದೊ[106]ಡೆನ್ನವ
ಯವವು ಕರಿ[107]ಗುಂದಿದುವೆನಲು[108] ನಟ್ಟಡವಿಯಲಿ ಬಿಟ್ಟು
ಅವನಿಪತಿ ನೀನಗ[109]ಲೆ ಜೀವ[110]ನಿ
ಲುವುದೆ ನೀ [111]ಹೇಱಕಟ[112] ಭೂ
ಭುವನಪಾಲಕ ಎಂ[113]ದು ಹಂಬಲಿಸಿದಳು ಹರಿಣಾಕ್ಷಿ      ೧೮

ಪುರುಷ ಹಾಯೆಂ[114]ದೆನುತ ಮಾರುತ
ಗಿರಿಕೆನ[115]ಲು ನೃಪನೆನುತ ಕೈಗಳ
ನುರುತರದಿ ಮುಗಿಯು[116]ತ್ತ ಮೃದುಪಾದಂಗ[117]ಳಲಿ ಮುಳ್ಳು
ಮುರಿ[118]ಯಲೇನೆಂ[119]ದಱಿಯ[120]ಳಕಟಾ
ಒಱಲುತಾಹಾಯೆ[121]ನುತ ವಿಪಿನಾಂ
ತರದೊಳಱಸುತ್ತಿರ್ದಳಾ ಸತಿ ಪತಿ[122]ಯ ವಿ[123]ಕಳದಲಿ  ೧೯

ನಟ್ಟಡವಿಯಲಿ ನೀನು ವೈರಿಘ[124] ರಟ್ಟಿ [125]ಕೇಳ್[126] [127]ನಿಷ್ಕ[128]ರುಣದಿಂ ನೆಱೆ
ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಲು ನಿನ್ನ ಪದವೆಂತಿರ್ದು[129]ವಕಟೆನ್ನ
ನಿಟ್ಟೆ[130]ಗೊಂಡಗೆಲಿಸಿತು ರಾಜ
ಶ್ರೇಷ್ಠ ನೀ  [131]ಮೈದೋಱೆ[132]ಕರುಣಾ
ದೃಷ್ಟಿಯಲಿ ನೋಡೆನ್ನನೆಂದಱಲಿದಳು ಕಮಲಾಕ್ಷಿ         ೨೧