[i ಸೌವೀರೀ]

೯೧೪   ಷಡ್ಜಾದ್ಯಂತಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಮೂಲಭಾಷಾ ಮನೋಹರಾ |
ಸುಸಂಪೂರ್ಣಾಸ್ವರಾ ಹ್ಯೇಷಾ ಬಹುಲೌ ಷಡ್ಜಪಂಚಮೌ                                                     || ೧೨೦ ||

೯೧೫   ಷಡ್ಜಧೈವತಸಂವಾದ ಋಷಭಧೈವತಯೋಸ್ತಥಾ |
ಏಷಾ ಸೌವೀರಕೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಸೌವೀರೀ ದಿವ್ಯರೂಪಿಣೀ                                                           || ೧೨೧ ||

೯೧೬   ಉದಾಹರಣಂ- (ಅ) ಸಾಗಾಸಾಸಾ ಸಾಧಾನೀಧಾಪಾಪಾಪಾರೀಪಾ ಧಾಮಾಗಮಮಪಾಪಾಮಾಧಾಧಾಸಾಸಾಸಾನಿಧಾನಿಗಾರಿಮಾಮಾಗಾರಿಸಾ ಸಾಧಾನಿಧಾಸಾ | (ಸೌವೀರೀ)                                                                                                             58

[ii ವೇಗಮಧ್ಯಮಾ]

೯೧೭   ಮಧ್ಯಮಾಂಶಾ ತು ಷಡ್ಜಾಂತಾ ಸಂಪೂರ್ಣಾ ಮಧ್ಯಮೋಜ್ಜ್ವಲಾ |
ಮಧ್ಯಮಪಂಚಮಾನಾಂ ತು ವೇಗವತ್ತ್ವಂ ಚ ದೃಶ್ಯತೇ |
ಏಷಾ ಭಾಷಾ ತು ವಿಜ್ಞೇಯಾ ಗೀತಜ್ಞೈರ್ವೇಗಮಧ್ಯಮಾ                                                       || ೧೨೨ ||

೯೧೮   ಉದಾಹರಣಂ- (ಅ) [ಮಾಮಾ] ಪಾಮಾಮಾಮಧಾಪಾಪಾಪಮಾಮಾನಿಧಾ ಸಾಸಾನಿಮಸಾನಿಸಾನಿಧಾನಿಪಾಪಾನಿನಿಸಾನಿಸಾಸಾರಿಗಾರಿಸಾಸಾಸಾ ಸಾಗಾಸಾನಿಪಾಪಾಧಾನಿನಿಸಾಸಾ | (ವೇಗಮಧ್ಯಮಾ) 59

[iiiಸಾಧಾರಿತಾ]

೯೧೯   ಷಡ್ಜಾಂಶಾ ಮಧ್ಯಮನ್ಯಾಸಾ ಜ್ಞೇಯಾ ಸಾಧಾರಿತಾ ತು ಸಾ |
………………………………………….. (ಸಾಧಾರಿತಾ)                                                          || ೧೨೩ ||

—

ಪಾಠವಿಮರ್ಶೆ : ೯೧೩ ಅಆ ೯೧೫ಈ ೯೧೭ಅ,ಇ,ಈ,ಊ ೯೧೯ಅಆ,ಆ

—-

೯೧೨   ಉದಾಹರಣಂ- (ಅ) [ಧಾಧಾ]ಸಾಸಾಸಾಧಾನಿಸಾರಿಸಾ ಧಾನಿಧಾಧಾಧಾರಿ- ರಿಸಾಸಾಸಾ ರಿರಿಧಾಧಾಧಾರಿಸಾಧಾನಿಸಾಸಾರಿಸಾ ರಿಸಾಧನೀಪಾ[ಸಾ|] (ಪುಲಿಂದೀ)                                                                                                                                57

೯೧೩   ಇವು ಭಿನ್ನಷಡ್ಜದಲ್ಲಿ ಯಾಷ್ಟಿಕನು ನಿರೂಪಿಸಿರುವ ಭಾಷಾ(ರಾಗ)ಗಳು.                                         ೧೧೯

[VII ಇನ್ನುಮುಂದೆ ಸೌವೀರದ ಭಾಷಾರಾಗಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಲಾಗುವುದು]

[i ಸೌವೀರೀ]

೯೧೪   (ಸೌವೀರಿಯು) ಗ್ರಹನ್ಯಾಸಗಳಾಗಿ ಷಡ್ಜವನ್ನು ಕೂಡಿಕೊಂಡಿದೆ ; ಸುಂದರವಾದ ಮೂಲಾವರ್ಗದ ಭಾಷಾ ರಾಗ, ಒಳ್ಳೆಯ, ಸಂಪೂರ್ಣಸ್ವರಗಳನ್ನುಳ್ಳದ್ದು; ಷಡ್ಜ ಪಂಚಮಗಳು ಬಹುಲವಾಗಿವೆ.                                                       ೧೨೦

೯೧೫   ಷಡ್ಜಧೈವತಗಳ ನಡುವೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಋಷಭ ಧೈವತಗಳ ನಡುವೆ ಸಂವಾದ (=ಪರಸ್ಪರ ಸಂಚಾರ)ವಿದೆ. ಈ ದೇವತಾಮಯರೂಪವುಳ್ಳ ಸೌವೀರಿಯು ಸೌವಿರ(ರಾಗ)ದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದೆ.                                                                                        ೧೨೧

೯೧೬   ಉದಾಹರಣಂ- (ಅ) ಸಾಗಾಸಾಸಾ ಸಾಧಾನೀಧಾಪಾಪಾಪಾರೀಪಾ ಧಾಮಾಗಮಮಪಾಪಾಮಾಧಾಧಾಸಾಸಾಸಾನಿಧಾನಿಗಾರಿಮಾಮಾಗಾರಿಸಾ ಸಾಧಾನಿಧಾಸಾ | (ಸೌವೀರೀ)                                                                                                             58

[ii ವೇಗಮಧ್ಯಮಾ]

೯೧೭   (ವೇಗಮಧ್ಯಮಾ ರಾಗವು) ಮಧ್ಯಮವನ್ನು ಅಂಶವಾಗಿಯೂ ಷಡ್ಜವನ್ನು ನ್ಯಾಸವಾಗಿಯೂ ಮಧ್ಯಮವನ್ನು ಉಜ್ಜ್ವಲ(=ಬಹುಲ)ವಾಗಿಯೂ ಹೊಂದಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ರಾಗವಾಗಿದೆ. ಮಧ್ಯಮಪಂಚಮಗಳ(ಲ್ಲಿ)ವೇಗ(ಸಂಚಾರ)ವು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಈ ವೇಗಮಧ್ಯಮಾ ರಾಗವು ಭಾಷಾ ಎಂದು ಹಾಡುಬಲ್ಲವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.                                                  ೧೨೨

೯೧೮ ಉದಾಹರಣೆ – (ಅ) [ಮಾಮಾ] ಮಾಮಾಮಾಮಾಧಾಪಾಪಾಪಮಾಮಾನಿಧಾಸಾಸಾ ನಿಮಸಾನಿಸಾನಿಧಾನಿಪಾಪಾನಿನಿಸಾನಿಸಾಸಾರಿಗಾರಿಸಾಸಾಸಾ ಸಾಗಾಸಾನಿಪಾಪಾಧಾನಿನಿಸಾಸಾ | (ವೇಗ ಮಧ್ಯಮಾ)    59

[iiiಸಾಧಾರಿತಾ]

೯೧೯   ಷಡ್ಜಾಂಶಾ ಮಧ್ಯಮನ್ಯಾಸಾ ಜ್ಞೇಯಾ ಸಾಧಾರಿತಾ ತು ಸಾ |
………………………………………….. (ಸಾಧಾರಿತಾ)                                                          || ೧೨೩ ||

____

[iv ಗಾಂಧಾರೀ]

೯೨೦   ನಿಷಾದಾಂಶಾ ತು ಷಡ್ಜಾಂತಾ ಗಾಂಧಾರೀ ಪೂರ್ಣಸುಸ್ವರಾ |
ಭಾಷಾ ಸೌವೀರಕೇ ಹ್ಯೇಷಾ ಗೀಯತೇ ಕರುಣೇ ಸದಾ                                                           || ೧೨೪ ||

೯೨೧   ಉದಾಹರಣಂ- (ಅ) ನಿನಿಗಾಗಾಪಾಮಾಮಾನಿಸಾಮಾಗಾನೀ | (ಆ) ಧಾಸಾಸಾಸಾ | (ಗಾಂಧಾರೀ)               60

[VIII ಅಂತಃಪರಂ ಭಿನ್ನಪಂಚಮಸ್ಯ ಭಾಷಾಃ ಕಥ್ಯಂತೇ]

[i ಶುದ್ಧಭಿನ್ನಾ]

೯೨೨   ಧೈವತಾಂಶಾ ತದಂತಾ ಚ ಸಂಪೂರ್ಣಾ ಶುದ್ಧಭಿನ್ನಕಾ |
ಧೈವತರ್ಷಭಸಂವಾದಃ ಷಡ್ಜಮಧ್ಯಮಯೋಸ್ತಥಾ                                                               || ೧೨೫ ||

೯೨೩   ಭಿನ್ನಪಂಚಮಜಾ ಹ್ಯೇಷಾ ಶುದ್ಧಭಿನ್ನಾ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾ |
ಲೋಕಸ್ಯ ರಂಜನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಿನ್ನರೈರ್ಗೀಯತೇ ಸದಾ                                                         || ೧೨೬ ||

೯೨೪   ಉದಾಹರಣಂ- (ಅ) ಧಾನಿಧಾಸಸಧಾ ನೀಧಾನೀಸಾಗಾಸನಿಗಾನಿಧಾ ಪಾಪಾನಿನಿಮಪಾಮಾಪಾಪಮದಾ ಧಾಪಾಧಾಪಾಧಾಪಾಧಾದಾ | (ಶುದ್ಧಭಿನ್ನಾ)                                                                                                                               61

[ii ವರಾಟೀ]

೯೨೫   ಮಧ್ಯಮಾಂಶಾ ಧೈವತಾಂತಾ ಋಷಭೇಣ ತು ದುರ್ಬಲಾ |
ಷಡ್ಜಧೈವತಸಂವಾದೋ ದ್ವಿಶ್ರುತೀನಾಂ ಸಧೈವತಮ್                                                          || ೧೨೭ ||

೯೨೬   ಭಾಷಾ ತು ಷಾಡವಾ ಹ್ಯೇಷಾ ಬಹುಧೈವತಮಧ್ಯಮಾ |
ವರಾಟೀ ಚೇತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ಗೀತಾ ವಿದ್ಯಾಧರೈಃ ಕಿಲ                                                              || ೧೨೮ ||

೯೨೭   ಉದಾಹರಣಂ- (ಅ) ಮಾಧಾಸಧಾನಿಧಾ ಪಾನಿಮಾಮಾಗಾಸಾಗಾಮಾಗಾ ಸಾಧಾನೀಧಾ | (ಆ) ಧಾಧಾಧಾಧಾಸಾಧಾ ನೀಪಾಪಾಮಾಗಾಸಾಗಾಮಾ [ಧಾಧಾ] (ವರಾಟೀ)                                                                                    62

—

ಪಾಠವಿಮರ್ಶೆ : ೯೨೦ಅ- ೯೨೧ ೯೨೩ಆ ೯೨೩ಇ ೯೨೫-೯೨೬ ೯೨೭                                                                   

—-

[iv ಗಾಂಧಾರೀ]

೯೨೦   ಗಾಂಧಾರಿಯು ನಿಷಾದವನ್ನು ಅಂಶವಾಗಿಯೂ ಷಡ್ಜವನ್ನು ನ್ಯಾಸವಾಗಿಯೂ ಹೊಂದಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ವರಗಳನ್ನುಳ್ಳದ್ದು, ಸೌವೀರ(ರಾಗ)ದ ಈ ಭಾಷಾವನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಕರುಣ(ರಸ)ದಲ್ಲಿ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.೧೨೪

೯೨೧   ಉದಾಹರಣಂ- (ಅ) ನಿನಿಗಾಗಾಪಾಮಾಮಾನಿಸಾಮಾಗಾನೀ | (ಆ) ಧಾಸಾಸಾಸಾ | (ಗಾಂಧಾರೀ)               60