ಸೋಮನಾಥ ಕವಿ ವಿರಚಿತ ಅಕ್ರೂರ ಚರಿತ್ರೆ :ಆರನೆಯ ಸಂಧಿ33-56

[1]ಗ್ಗಾಗುತಿರೆ ಬಳಿ
ಕಂತರಿಕ್ಷವ ಬಿಟ್ಟು ರವಿಯಪರಾರ್ಣವಕೆ ನಡೆದ                                                           ೩೩

ಈ ಮುಕುಂದನ ^೬[2]ವಾಂಘ್ರಿ ತರುಣಿಯ^೬[3]
ಸೀಮೆಯಲಿ ನಿಲಲರಿದು ಕಂಸನ
ಕಾಮಿನಿಯರಾನನ ಸುಧಾಕರನೆನಗಸಹ್ಯವಲೆ
ಈ ಮಹಾದ್ಭುತದಧಿಕರೊಡನೆಯೆ
ವೈಮನಸ್ಸಿದು ವೊಳ್ಳಿತಲ್ಲೆನು
ತಾ ಮಿಹಿರನಪರಾಬ್ದಿಗಿಳಿದನನೇಕ ಚಿಂತೆಯಲಿ                                                          ೩೪

ಧರೆಯ ಹೃತ್ಪರಿತಾಪವಡಗಿತು
ಸರಸಿಜವನಸುರೇಶ್ವರನ ಜಯ
ಸಿರಿ ಮುರಾರಿಯ ಭುಜವನೇರಿದಳು ಜನಾರ್ದನನ
ಕರುಣವ ಮರರನೈದಿದುದು ಕಂ
ಡಿರದೆ ಕೋಕವ್ರಜ ಮನೋಜನ
ಸರಳವೈದಿದುದರ್ಕನಸ್ತ ಮಯಿಸುವ ಸಮಯದಲಿ                                                      ೩೫

ಸಂಜೆ ರಂಜಿಸಿತಿಳೆಯ ಪುಣ್ಯದ
ಪುಂಜವೆನೆ ಕಂಡಸುರರಿಪುವನು
ಭಂಜನಾಸಕ್ತಿಯಲಿ ಬರುತಿರೆ ಬಹಳ ವಿಭವದಲಿ
ಪಂಜರದ ಶುಕನಂತೆ ಮಾರುತ
ನಂಜದೈತರೆ ಕಂಡುಸುಮನೋ
ರಂಜಿತಾಂಘ್ರಿಸರೋಜನೈದಿದನದರ ಬಳಿವಿಡಿದು                                                        ೩೬

ಸಾರಿ ಬರೆ ಬರೆ ಮಾಲೆಗಾರರ
ಕೇರಿಯಲಿ ಪರಿಪರಿಯ ಕುಸುಮದ
ಸೌರಭದ ಸಂವರಣೆ ಸಂಜೆಯ ತುಂಬಿಗಳಲೆಸೆವ
ಸಾರಹೃದಯಸುದಾಮವಾಸ
ಕ್ಕಾರಮಾಪತಿ ಬರಲು ಯುಕ್ತಿ ವಿ
ಚಾರಕನು ಮೆಯ್ಯಕ್ಕಿ ಕಾಣಿಕೆಗೊಟ್ಟುಪೊಡಮಟ್ಟ                                                          ೩೭

ಅಳಿಗೆ ಮಾಣಿಕ ಸಿಲುಕಿತಂಗೈ
ತಳಕೆ ಬಂದುದು ಹರುಷವಾಂಭಿತ
ಫಲಿಸಿತಿಹವರಸಿದ್ಧಿ ಯಾಕೃತಿವೆ^೧[4]ತ್ತುದಿಂದೆನಗೆ
ಕಳೆದುದಪದೆಸೆ ಹರೆದುದುತ್ಕಟ
ಫಲವಡಗಿ ^೨[5]ಪರಿತಾಪ^೨[6] ಹರಿಬಲ
ರೊಲಿದು ಮನೆಗೈ ^೩[7]ತರಲಿಳೆಗೆ ಕೃತಕೃತ್ಯ^೩[8] ತಾನೆಂದ                                                            ೩೮

ದೇವ ಮನೆಗೈತಂದು ತನ್ನನು
ಕಾವುದೆಂದುಪಚರಿಸಿ ಸುಮನೋ
ಲಾವಕಪ್ರಭು ಪೂಜ್ಯನನು ಸುಮ್ಮಾನದಿಂದೊಲಿದು
ಠಾವರಿದು ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ನವಕುಸು
ಮಾವಳಿಯ ತೊಡವುಗಳ ಮುಂದಿ
ಟ್ಟೋವಿ ನಗುತೀಕ್ಷಿಸಿದನೆವೆಯಿಕ್ಕದೆ ಮುರಾಂತಕನ                                                     ೩೯

ಈತನಚ್ಯುತನಖಿಳ ಭುವನ
ಖ್ಯಾತನಮೃತಾತ್ಮಕನು ತಾಂ ಸ್ಮರ
ತಾತನಧಿಕಭವಾದ್ಯ ದಿವಿಜಮಹೇಂದ್ರಪರಿಯಂತ
ಭೂತಳದೊಳವತರಿಸಿ ದೈತ್ಯ
ವ್ರಾತವನು ಕೊಲ^೧[9]ಬಂದು ಸಲೆ ತೋ
ರ್ಪಾತನೀ ಹರಿಯೆಂದು ಭಾವಿಸುತಿರ್ದನುಚಿತದಲಿ                                                      ೪೦

ಪರಿಮಳಿತ ಕೇದಗೆಯ ಹೊಂದಾ
ವರೆಯ ಸುರಗಿಯ ಮಲ್ಲಿಗೆಯ ಪಾ
ದರಿಯ ಬಕುಳದ ಸಂಪಗೆಯ ಜಾಜಿಯ ಸಿತೋತ್ಪಲದ
ಮರುಗ ಸೇವಂತಿಗೆಯ ಮೊಲ್ಲೆಯ
ಪರಿಪರಿಯ ಹೂ^೨[10]ದೊಡವುಗಳಲಾ
ದರಣೆಯಲಿ ಸಿಂಗರಿಸಿದನು ಹಲಧರ ಮುರಾಂತಕರ                                                    ೪೧

ಮೇಲೆ ತೊಳಸಿಯ ವೈಜಯಂತಿಯ
ಮಾಲೆಗಳ ಕೈಗೊಳಿಸಿ ಕರ್ಪುರ
ವೀಳೆಯವನೊಲಿದಿತ್ತು ಬಳಿಕ ನಿರಂಜನಾರತಿಯ
ಲೀಲೆಯಿಂದ ನಿವಾಳಿಸುತ ಸುರ
ಮೌಳಿಮಣಿಯೆನಿಸಿದ ಮುಕುಂದನ
ಲಾಲಿಸಿದನಾ ಪುಸ್ಪಲಾವಕನಧಿಕ ಹರುಷದಲಿ                                                             ೪೨

ಹರಿಯದಕೆ ಕಡು ಮೆಚ್ಚಿ ಸವೆಯದ
ಸಿರಿಯ ಪದವಿಯನಿತ್ತು ಜನ್ಮಾಂ
ತರಕೆ ನಿನಗಮರತ್ವವಹುದೆಂದವನ ಬೋಳಯಿಸಿ
ಹರುಷಮಿಗೆ ಬಿಗಿಯಪ್ಪಿ ಬಹಳಾ
ದರ ರಸೋಕ್ತಿಯ ನುಡಿದು ನಮ್ಮನು
ಮರೆಯದಿರು ಸುಖಿಯಾಗೆನುತ ಬೀಳ್ಕೊಟ್ಟು ಬರುತಿರ್ದ                                               ೪೩

ಬಳಿಕ ಸಂಧ್ಯಾರಾಗರಸ ವೆ
ಗ್ಗಳಿಸಿತಮೃತಾಂಶುವಿನ ಮನದು
ಮ್ಮಳಿಕೆ^೧[11]ಯೆಂಬ^೧[12]ಸಿತಾಬ್ಜ ಕೆರಗುವ ತುಂಬಿಯಂದದಲಿ
ಖಳರ ಹೃತ್ತಾಮಸ ಛಡಾಳಿಸಿ
ತಳವನಿಡಿಯೆಂತೆಂಬವೊಲು ಕ
ತ್ತಲಿಸಿಯೆ^೨[13]ಣ್ಪೆ ಸೆಯೆನಲು ನಡೆದರು ಪೆಣ್ಗಳಾಪಣಕೆ                                                    ೪೪

ಕಳವಳಿಸಿ ಸಂಸಾರ ಸೌಖ್ಯದ
ಬಲೆಗೆ ಸಿಲುಕದ ಸಂಗರಹಿತರ
ನೊಳಗು ಮಾಡಿಯೆ ಮನುಜ ಲೀಲೆಗೆ ಕುಂದುಹೊರದಂತೆ
ಬಳಸಿ ಮರೆಯಿಸಿ ವಿಷ್ಣುತತ್ವ್ತ
ಸ್ಥಳವನ್ಯೆದುವವೋಲು ಕಾಹಿಯ
ನಿಳಯಕೈದಿತು ^೩[14]ಬಂಧಕಿ^೩[15]ಯರೊಗ್ಗಾಗಿ ರಚನೆಯಲಿ                                                            ೪೫

ಖಳನಳಿವನೆಂದಭ್ರ ಕಂಬನಿ
ದಳೆದವೊಲು ತಾಂ ತಾರಕಾವಳಿ
ಬೆಳಗಿದುವು ತಾಂ ತಾರಕಾವಳಿ
ಬೆಳಗಿದುವು ^೪[16]ತತ್ಸ್ನೇಹ^೪[17] ಗುಣಬಯಲಾಗದಂದಲಿ
ಲಲನೆಯರಿಗಿ^೫[18]ಷ್ಟತೆ ಸೀಮೆಯ
ತಿಳುಹ ಬಂದವಿಲಯ್ದೆ ದೀಪಾ
ವಳಿಗಳೊಪ್ಪಿದುವಸುರನಿಳಯದ ಬೀದಿ ಬೀದಿಯಲಿ                                                     ೪೬

ಅಸುರರಪದೆಸೆಯಸತಿಯರ ಕ
ಣ್ಗಿಸುರು ಕಮಳದಸಹ್ಯ ಕುಟಿಲ
ವ್ಯಸನಿಗಳ ಹೃತ್ ಶಲ್ಕ ಕೋಕಪ್ರಸರದೆದೆಗಿಚ್ಚು
ವಸುಧೆಯುತ್ಸವ ಕೈರವದ ಸಂ
ತಸ ಮುರಾರಿಯ ಪೆರ್ಮೆಯೆನಲಂ
ದೆಸೆದುದಾ ನಿಶಿತಾದ್ರಿ ಶಿಖರಾಗ್ರದಲಿ ಹಿಮಕಿರಣ                                                        ೪೭

ವಿರಹಿಗಳನಂಜಿಸುತ ಕಮಲಾ
ಕರನನುಚ್ಚಳಿಸುತ್ತ ಕಂಸನ
ಪರಿಭವದೊಳೊಂದಿಸುತ ರಸಿಕವ್ರಜನ ರಂಜಿಸುತ
ತರುಣಿಯರ ಲಾಲಿಸುತ ರತ್ನಾ
ಕರನನತಿ ಮೆಚ್ಚಿಸುತ ಕರಗಳ
^೧[19]ಹರಹುತ^೧[20]ಮೃತಮಯೂಖನೆಸೆದನು ಗಗನಮಾರ್ಗದಲಿ                                          ೪೮

ಬಂದುದಿಂಗಡಲಾತ್ಮಜನ ಬಳಿ
ಸಂದು ವಿ^೨[21]ವರಿ^೨[22]ಸಲಿಲ್ಲ ಮಿಗೆಯೋ^೩[23]
ಪ್ಪಂದವನು ನೋಡು^೪[24]ವೆನೆ^೪[25]ನಲು ಬೆಳುದಿಂಗಳುರ್ವರೆಯ
ಮಂದ^೫[26]ದಲಿ ಒ^೫[27]ಟ್ಟ ಯಿಸಲದ ಕಂ
ಡಿಂದಿರಾಪತಿ ಹರುಷ ಮಿಗಲೈ
ತಂದನಂಗಡಿಗೇರಿಗಳ ಸಂಭ್ರಮವನೀಕ್ಷಿಸುತ                                                             ೪೯

ಬರುತ ಕಂಡನು ^೬[28]ಮಾಲೆ^೬[29]ಗಂಧವ
ಧರಿಸಿ ಮಥುರಾಧಿಪನ ನಿಳಯಕೆ
ತೆರಳಿ ಬಹ^೭[30]ಸೈಳೇಂದ್ರಿ^೭[31]ಯನು ಬಳಿಕುಚಿತವಚನದಲಿ
ತರುಣಿ ನಿಲು ನೀನಾರದಾ^೮[32]ರಿಗೆ^೮[33]
ಪರಿಮಳವು ನೀಂ ಹೇಳೆನಲು ಮುರ
ಹರ ನಿಮಗೆ ಚಿತ್ತೈಸಿಯೆಂದಳು ಕುಬ್ಜೆ ನಸುನಗುತ                                                        ೫೦

ಅವಳಿವರು ಕಾರಣಿಕರೆಂದು
ತ್ಸವ ಮಿಗಲು ಪನ್ನೀರ^೯[34]ಲರೆ^೯[35]ದೊ
ಪ್ಪುವ ಸುಕಸ್ತುರಿ ಸಾದು ಕುಂಕುಮ ಗಂಧಕರ್ಪುರದ
ನವವಿಧದ ಗಂಧೋಪಯೋಗವ
ನೆವದೊಳಿಟ್ಟಡಿಗೆರಗಿ ಕಮಳಾ
ಧವ ಹಲಾಯುಧರಂಗದಲಿ ಲೇಪಿಸಿದಳೊಲವಿನಲಿ                                                      ೫೧

ಉಟ್ಟಸಿತಪೀತಾಂಬರಕೆ ನೆರೆ
ತೊಟ್ಟ ಪೂದೊಡವಿಂಗೆ ಸಖನಾ
ಯ್ತಿಟ್ಟ ಕತ್ತುರಿ ಮಲಯಜಾದಿ ವಿಲೇಪನಪ್ರಕರ
ತುಟ್ಟರಾದರಸಹ್ಯ ದನುಜಘ-
ರಟ್ಟರೊಬ್ಬರ ಚೆಲುವನೊಬ್ಬರು
ಕೊಟ್ಟು ಕೊಂಡವೊಲೆಸೆದು ನುಡಿಸಿದರಾ ಸುವಾಸಿನಿಯ                                               ೫೨

ತರುಣಿ ನಿನ್ನಾನನಕೆ ಸರಿಯೇ
ಸರಸಿರುಹವದು ಭೂತರಜ ಸಿತ
ಕಿರಣನೆಣೆಯಲ್ಲಾ ತನಸ್ಥಿರ ದೋಷಿ ಸಕಳಂಕ
ಮುರುಡುಗೊಂಡಿದೆ ದೇಹ^೧[36]ವಿದು ದು
ಸ್ತರವಿದಾರಿಂದಾಯ್ತೆನುತ ಹರಿ^೧[37]
ಕರವ^೨ ಹಿಡಿದೆತ್ತಿದನು ಚರಣದೊಳುಂಗುಟವ ಮೆಟ್ಟಿ                                                     ೫೩

ಪುರುಷರತ್ನ ಮುಕುಂದನನು ಸಂ-
ಸ್ಮರಿಸಲಾಹಿತಪಾತಕವ್ರಜ
ಹರಿವುದತಿಶಯ ಮುಕ್ತಿಯೆಹುದಿದು ನಿಗಮಸಿದ್ಧವಲೆ
ಹರಿಯ ಕರ ಸರಿಸರ್ಗದಿಂದಾ
ತರುಣಿ ಕೋಮಲೆಯಪ್ಪುದೇನ-
ಚ್ಚರಿ ಪರುಷ ಸೋಂಕಿದರೆ ಕೆಡದೇ ಲೋಹದವಲೋಹ                                                 ೫೪

*[38]ನಾರಿ ತಾ ಋಜುಕಾಯದಿಂದವೆ
ಮಾರಶರದಂತಾಗಿ ಕೃಷ್ಣನ
ಚೀರದಂತ್ಯವ ಪಿಡಿದು ಸದನಕೆ ಕರೆದು ಪದಕೆರಗೆ
ವಾರಿಜಾನನೆ ಮನದ ರಾಗಾ
ಕಾರವನು ನಾನರಿದೆನೆಸಕವು
ತೀರೆ ನಾಂ ಬಹನೆಂದು ಸಂತಯಿಸಿದನು ಕುಬುಜೆಯನು                                              ೫೫

ಆಗಳಾ ಲಲಿತಾಂಗಿಯುತ್ಸವ
ಸಾಗರದೊಳೋಲಾಡಿ ಚಿಂತೆಯ
ನೀಗಿ ಹರಿಯ ಕೃಪಾನುಭಾವಕೆ ಶಿರವನೊಲೆದೊಲೆದು
ರಾಗಿಸುತ ಕೈಮುಗಿದು ತೆರಳಿದ
ಳಾ ಗುಣಾರ್ಣವ ಕೃಷ್ಣ ಬಲರತಿ
ವೇಗದಲಿ ಪರಿಕರ ಸಹಿತ ನಡೆದರು ವಿಳಾಸದಲಿ                                                        ೫೬

ಆರನೆಯ ಸಂಧಿ ಮುಗಿದುದು