Category: ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ 2018

ಕೊಪ್ಪಳ ಜಿಲ್ಲೆಯವರಾದ ಬಸವರಾಜ ಬಿಸರಳ್ಳಿ ಅವರು ದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದವರು. ಖಾದಿ ಪ್ರಚಾರ ನಿರತ
ಸಮಾಜಸೇವಕರು ಸಹ.
೧೯೨೭ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಬಸವರಾಜ ಅವರು ಎಳವೆಯಲ್ಲೇ ಗಾಂಧಿ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೊಳಗಾದವರು. ಖಾದಿ ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸಿ ಗೆಳೆಯರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಭಾತಪೇರಿ ನಡೆಸಿ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಬಂಧನಕ್ಕೊಳಗಾದವರು. ೧೯೪೭ರ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೪ರ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ ಕೊಪ್ಪಳ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಕಚೇರಿ ಮೇಲೆ ತ್ರಿವರ್ಣಧ್ವಜ ಹಾರಿಸಿ ೧೫ ದಿನ ಜೈಲುವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದ ದೇಶಪ್ರೇಮಿ. ೧೯೪೮ರಲ್ಲಿ ಬಿಸರಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಚಿತಾಭಸ್ಮವಿರಿಸಿ ಮೂರ್ತಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಹಿರಿಮೆ. ೧೦೦ ಚರಕ ತರಿಸಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಸಂಘ ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ೧೦೦ ಮಂದಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೂಲು ತಯಾರಿಸುವ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದವರು. ಮೂವರು ದಲಿತ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಕೊಡಿಸಿ ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತಂದವರು. ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಮದ್ಯಪಾನ ಅಂಗಡಿ ಮುಚ್ಚಿಸಿ ಹರಿಜನರಿಗೆ ಹೊಟೇಲ್ ಪ್ರವೇಶ ಕಲ್ಪಿಸಿದವರು. ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲೂ ಕೃಷಿ ಮಾಡಿರುವ ಇವರು ೧೬ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಲೇಖಕರು. ಇನ್ನು ೧೦ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಪ್ರಕಟಣೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದು ಇಳಿವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ ಬತ್ತದ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿ.

ಕುಂದಾಪುರದ ಅಸೋಡೆಯವರಾದ ಡಾ. ಎ.ಎ.ಶೆಟ್ಟಿ ಜಗತ್ತಿನ ಹೆಸರಾಂತ ಎಲುಬು ಮತ್ತು ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕರು. ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಕೀರ್ತಿ ಬೆಳಗಿದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ.
ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಾಧನೆಗೈದಿರುವ ಡಾ. ಎ.ಎ.ಶೆಟ್ಟಿ ಅವರು ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದವಿ, ಪಿ.ಎಚ್.ಡಿ ಪದವಿ ಪಡೆದವರು. ಮಣಿಪಾಲದ ಕೆ.ಎಂ.ಸಿ., ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ‘ಸರ್ಜನ್ರ ಸರ್ಜನ್’ ಎಂದೇ ಪ್ರಖ್ಯಾತರಾದ ಅವರು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನೂರಾರು ಸರ್ಜನ್ರನ್ನು ತರಬೇತಿಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಾಗ್ನಿಜ್ ಟ್ರಾನ್ಪ್ಲಾಂಟ್ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ನಡೆಸಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ. ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಹಾಗೂ ತಲಸ್ಸೇಮಿಯ ರೋಗಗಳ ನಿರ್ಮೂಲನೆಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಔಷಧ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಫಲರಾದವರು. ಸ್ಟೆಮ್ಸೆಲ್ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಪೇಟೆಂಟ್ ಹೊಂದಿರುವವರು. ಕೀಲುನೋವು, ಮೂಳೆನೋವು, ಅಕರ ಜೀವಕೋಶ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮೂಲಕ ಮೂಳೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುವಂತಹ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದವರು. ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯ-ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿರುವ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಕನ್ನಡಿಗರು.

ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಗ್ಗುರುತು ಮೂಡಿಸಿದ ಕನ್ನಡಿಗರು ಎಚ್.ಎಲ್.ದತ್ತು. ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಹಿರಿಮೆಯ ಸಾಧಕರು.
ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೊಡುಗೆ ಎಚ್.ಎಲ್.ದತ್ತು. ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನ ಚಿಕ್ಕಪಟ್ಟಣಗೆರೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ದತ್ತು ಅವರ ತಂದೆ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಶಿಕ್ಷಕರು. ಕಡೂರು, ತರೀಕೆರೆ ಮತ್ತು ಬೀರೂರಿನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ದತ್ತು ಅವರು ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ವಕೀಲರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಬದುಕು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಕರ್ನಾಟಕ ಉಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಭಿಯೋಜಕರಾಗಿ ೮೩ರಿಂದ ೧೯೯೦ರವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಅವರು ೯೦ರಿಂದ ೯೩ರವರೆಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ವಕೀಲರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ೧೯೯೫ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೮ರಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ದತ್ತು ಅವರು ೨೦೦೭ರ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೨ರಂದು ಛತ್ತೀಸಗಢ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದರು. ಆನಂತರ ಕೇರಳ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗೆ ವರ್ಗಾವಣೆ. ೨೦೧೪ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಹುದ್ದೆಗೆ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಕರುನಾಡಿಗೆ ಕೀರ್ತಿ ತಂದವರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿರುವ ದತ್ತು ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯ ನಡೆಗೆ ಹೆಸರಾದವರು. ರೋಟರಿಕ್ಲಬ್ ಮೂಲಕ ಅನೇಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡವರು.

ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಗುರುತರವಾದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದವರು ಡಾ. ಎಂ.ಜಿ.ಗೋಪಾಲ್. ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಂಸ್ಥೆಯ ನಿವೃತ್ತ ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರು.
೧೯೫೪ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೮ರಂದು ಜನಿಸಿದ ಡಾ. ಎಂ.ಜಿ.ಗೋಪಾಲ್ ಅವರು ದಾವಣಗೆರೆಯ ಜೆ.ಜೆ.ಎಂ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದವಿ ಪಡೆದವರು. ಬೆಂಗಳೂರು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಚರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದ ಅವರು ಕೆಂಪೇಗೌಡ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಚರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು, ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು. ೩೪ ವರ್ಷಗಳ ಸೇವಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಿಮ್ಸ್ನ ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ನಿಭಾಯಿಸಿದವರು. ವೈದ್ಯಕೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಗತ ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ-ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅನುಭವವನ್ನು ಧಾರೆಯೆರೆದಿರುವ ಡಾ. ಎಂ.ಜಿ.ಗೋಪಾಲ್ ಅವರ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ- ಗೌರವಗಳಿಗೂ ಪಾತ್ರರು.

ವೈದ್ಯೋ ನಾರಾಯಣೋ ಹರಿ ಎಂಬ ಲೋಕನುಡಿಗೆ ಅನ್ವರ್ಥವಾಗಿರುವವರು ಡಾ.ಪಿ.ಮೋಹನ್ರಾವ್. ವೃತ್ತಿಪರ ವೈದ್ಯ, ವೈದ್ಯಾಧಿಕಾರಿ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಂಡಳಿಯ ಸಲಹೆಗಾರ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಗಾರರಾಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಹುಮುಖಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು.
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರತಿಭೆ ಡಾ. ಪಿ.ಮೋಹನರಾವ್, ಉಡುಪಿ ಮೂಲದವರಾದ ಪಿ.ಮೋಹನ್ರಾವ್ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ೧೯೪೦ರಲ್ಲಿ. ಚೆನ್ನೈನ ಕಿಲ್ ಪೌಕ್ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದವಿ ಪಡೆದ ಮೋಹನ್ ರಾವ್ ಮಂಗಳೂರಿನ ಕಸ್ತೂರಿಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಎಂ.ಡಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪೂರೈಸಿದರು. ಭಾರತೀಯ ಎಲೆಕ್ಟೋ ಕಾರ್ಡಿಯೋಲಜಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಪಡೆದವರು. ೧೯೬೪ರಲ್ಲಿ ಪೆರಂಬೂರಿನ ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ವೈದ್ಯರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಬದುಕು ಆರಂಭಿಸಿದ ಅವರು ಆನಂತರ ವಿಶೇಷ ವೈದ್ಯಾಧಿಕಾರಿಗಳಾದರು. ೧೯೮೫ರಿಂದ ೨೦೧೧ರವರೆಗೆ ಎಚ್ಎಎಲ್ನಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಹೊಸಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಎಂವಿಜೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಬುನಾದಿ ಹಾಗಿದ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾಲೇಜಿನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯ ಡಾ. ವಿಠಲರಾವ್ ಗುರುರಾವ್ ನಾಡಗೌಡ ಅವರು ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳಿಂದಲೂ ನಿರತರು. ರಕ್ತದೊತ್ತಡ ಮತ್ತು ಮಧುಮೇಹ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನಿರಂತರ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ವೈದ್ಯರು.
ಚರ್ಮರೋಗ, ನರರೋಗ, ಯಕೃತ್ ರೋಗ, ದಂತ, ಎಲುಬು ಕೀಲು ಹಾಗೂ ಫಿಸಿಯೋಥೆರಪಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸತತ ವೈದ್ಯಸೇವೆ ಇವರದ್ದು. ಧಾರವಾಡ, ಹಾವೇರಿ, ಗದಗ, ವಿಜಯಪುರ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ, ಬೆಳಗಾಗಿ, ಕಾರವಾರ ಹಾಗೂ ಕೊಪ್ಪಳ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಡ ರೋಗಿಗಳಿಗಾಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದವರು. ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಮಂತ್ರಾಲಯ ಹಾಗೂ ಗೋವಾದಲ್ಲಿಯೂ ಶಿಬಿರ ನಡೆಸಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ. ೪೧ ವರ್ಷಗಳ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಐದು ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿದ ಹೆಚ್ಚುಗಾರಿಕೆ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಘಟ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು. ಭಾರತೀಯ ವೈದ್ಯರ ಸಂಘದ ಕರ್ನಾಟಕ ಘಟಕದಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಅಮೆರಿಕದ ‘ಟ್ರಯಲ್ಸ್ಟೇಜ’ ಗೌರವಕ್ಕೂ ಪಾತ್ರವಾಗಿರುವ ಅವರು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪ್ರಬಂಧಗಳ ಮಂಡನೆಯಲ್ಲೂ ಪ್ರವೀಣರು, ಬಂಗಾರದ ಪದಕಗಳ ವಿಜೇತರೂ ಸಹ,

ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನಿಸ್ವಾರ್ಥತೆಯಿಂದ ರೋಗಿಗಳ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಸಂಸ್ಥೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರಂಗದೊರೆ ಸ್ಮಾರಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆ
ಶ್ರೀ ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಪೀಠ ಪರಮಪೂಜ್ಯ ಜಗದ್ಗುರುಗಳಾದ ಶ್ರೀಭಾರತೀತೀರ್ಥ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಸಂಕಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ರಂಗದೊರೆ ಸ್ಮಾರಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸುಸಜ್ಜಿತ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಾಗಿದೆ. ಸವಲತ್ತು, ವಿಶೇಷ ಪರಿಣಿತಿ, ತಜ್ಞವೈದ್ಯರ ನಿರಂತರ ಸಲಹೆ-ಸೂಚನೆ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಅನುಭವದ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನದಿಂಧಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿಶೇಷ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಾಗಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ವೈದ್ಯೋಪಚಾರಗಳೆಲ್ಲವೂ ಇಲ್ಲಿ ‘ಸೇವೆ’ಯೇ. ರೋಗಿಗಳ ಸಮುದಾಯದ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದಶಕದ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತು ಈ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯದ್ದು. ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮನೋಭಾವವಿಲ್ಲದೆ, ವೈದ್ಯೋಪಚಾರವನ್ನು ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯನಿಗೆ ಸುಲಭ ದರದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಈ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯದ್ದಾಗಿದ್ದು ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ.

ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ ಮಳವಳ್ಳಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ದಾಸನದೊಡ್ಡಿಯ ಕಲ್ಮನೆ ಕಾಮೇಗೌಡರು ಆಧುನಿಕ ಭಗೀರಥರೆಂದೇ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಪರಿಸರಪ್ರೇಮಿ. ಅಂತರ್ಜಲವೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಸದಾ ಮಾದರಿ. ೧೪ ಚೆಕ್ ಡ್ಯಾಂಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಸಾಹಸಿ.
ಕಾಮೇಗೌಡರು ಶಾಲೆಯ ಹೊಸ್ತಿಲು ತುಳಿದವರಲ್ಲ, ಚಿಕ್ಕದೊಂದು ಮನೆ, ಕಿರುಭೂಮಿ ಹಾಗೂ ಒಂದಷ್ಟು ಕುರಿ ಮಂದೆಯೇ ಆಸ್ತಿ. ಆದರೆ, ಪರಿಸರಪ್ರೇಮ ಮಾತ್ರ ಬೆಟ್ಟದಷ್ಟು, ಕುಂದೂರು ಬೆಟ್ಟದ ಪೂರ್ವದಂಚಿನ ತಳತುದಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕಿ, ಪಕ್ಷಿ, ಜನಜಾನುವಾರುಗಳಿಗಾಗಿ ಬರೋಬ್ಬರಿ ಹದಿನಾಲ್ಕು ಚೆಕ್ ಡ್ಯಾಂಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ ಮಳೆನೀರು ಇಂಗಿಸಿ ಜೀವರಾಶಿಗಳಿಗೆ ಮರುಜೀವ ನೀಡಿದವರು. ಸಾವಿರಾರು ಗಿಡಗಳನ್ನು ನೆಟ್ಟು ಪೋಷಿಸಿದವರು. ಸಮಾಜಸೇವೆಯೇ ದೇಶಸೇವೆಯೆಂಬ ಭಾವದ ಕಾಮೇಗೌಡರು ಅಪ್ಪಟ ಕಾಯಕಯೋಗಿ, ನಿತ್ಯ ಸಸಿಗಳಿಗೆ ನೀರೆರೆಯುವುದು, ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ಗಿಡ ನೆಡುವುದು ಕಾಮೇಗೌಡರ ದಿನಚರಿ, ಅರವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಯಾರ ನೆರವಿಲ್ಲದೆ ಕೆರೆಕಟ್ಟೆ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡಿರುವ ಕಾಮೇಗೌಡರು ಪರಿಸರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿರುವ ಆಧುನಿಕ ಭಗೀರಥರೇ ಸರಿ.

ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆ ಬ್ಯಾಡಗಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಚಿನ್ನಿಕಟ್ಟೆ ಗ್ರಾಮದ ಮೂಕಪ್ಪ ಶಿವಪ್ಪ ಪೂಜಾರ್ ದೇಸೀ ತಳಿಯ ಸಂರಕ್ಷಕ, ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಕ ಹಾಗೂ ದೇಸೀ ತಳಿಯ ಬೆಳೆಗಾರ,
ಹಾವೇರಿ ಹಾಗೂ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕಂಡುಬರುವ ‘ಗುಳಿ ರಾಗಿ’ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಈ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಪುನಶ್ವೇತನ ನೀಡಿದ ಹಿರಿಮೆ ಮೂಕಪ್ಪ ಪೂಜಾರರದ್ದು. ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸಂಚರಿಸಿ ದೇಸೀ ಬಿತ್ತನೆ ಬೀಜಗಳ ಪ್ರಯೋಜನದ ಬಗ್ಗೆ ರೈತರಲ್ಲಿ ಜನಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಿದ ಕೃಷಿಕರು. ಒಣಭೂಮಿ ಭತ್ತದ ಕೃಷಿಯಲ್ಲೂ ಸಹ ಮೂಕಪ್ಪ ಪರಿಣಿತರು. ಕರಿಮುಂಡಗ, ಕರಿದಡಿಬುಡ್ಡ ತಳಿಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ದೇಸೀ ತಳಿ ತರಕಾರಿ ಬೀಜಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಸದಾ ನಿರತರು. ದೇಶಾದ್ಯಂತ ನಡೆಯುವ ಬೀಜಮೇಳದ ಉಪನ್ಯಾಸಕರು ಸಹ. ೨೦೧೭ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಶ್ವ ಸಾವಯವ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡ ಹಿರಿಮೆ ಈ ಕೃಷಿಸಾಧಕರದ್ದು.

ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ ಬಂಟ್ವಾಳ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಫರಂಗಿಪೇಟೆಯವರದ ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರ್ ಪೂಂಜ ಅವರು ಸಮಾಜಸೇವೆಗಾಗಿ ಬದುಕು ಮುಡಿಪಿಟ್ಟ ನಿಜಸೇವಕರು. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಅಹರ್ನಿಶಿ ಶ್ರಮಿಸಿದ ಕರುಣಾಮಯಿ.
೧೯೫೪ರಲ್ಲಿ ಫರಂಗಿಪೇಟೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರ್ ಪೂಂಜ ಬಿ.ಕಾಂ ಪದವೀಧರರು. ವಿಜಯಾಬ್ಯಾಂಕ್ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದುಕೊಂಡೇ ಸಮಾಜಸೇವೆಯನ್ನೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡವರು. ಸೇವೆಯಿಂದ ಸಾರ್ಥಕತೆ ಎಂಬುದು ಅವರ ಧೈಯವಾಕ್ಯ. ಸೇವಾಂಜಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ಧರ್ಮದರ್ಶಿಯಾಗಿ ೨೫ ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳಗೊಂದರಂತೆ ೫೪೫ ಉಚಿತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಬಿರ ಸಂಘಟಿಸಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರಿಗೆ ನೆರವಾದವರು. ೯೯ ರಕ್ತದಾನ ಶಿಬಿರ, ೬೦ ಉಚಿತ ನೇತ್ರ ತಪಾಸಣಾ ಶಿಬಿರ, ೨೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದಂತ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಶಿಬಿರ, ೩೦೦೦ ಜನರಿಗೆ ಕಣ್ಣಿನ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ, ೧೨೦ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ನೆರವು. ಲಲಿತಕಲೆಗಳ ತರಬೇತಿ, ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪನೆ, ೩೦೦೦ ಜನರಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಡ್ ವಿತರಣೆ ಮುಂತಾದ ಸೇವಾಕೈಂಕರ್ಯ ಕೈಗೊಂಡ ಹಿರಿಮೆ ಇವರದ್ದು. ಹಲವು ಪ್ರಶಸ್ತಿ-ನೂರಾರು ಸನ್ಮಾನಗಳಿಂದ ತ್ತೇಜಿತಗೊಂಡ
ಸೇವಾನಿರತರು.

ಸಮುದಾಯದ ಸೇವೆಯನ್ನು ದೈವಸೇವೆಯೆಂದು ಕೈಗೊಂಡವರು ಆನಂದ್ ಸಿ. ಕುಂದರ್. ಹಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಶಕ್ತರಿಗೆ ನೆರವಾದ ಬಂಧು. ಶಿಕ್ಷಣದ ಜ್ಯೋತಿ ಬೆಳಗಿದ ದಯಾಳು.
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಣೂರು-ಪಡುಕೆರೆಯ ಆನಂದ್ ಸಿ. ಕುಂದರ್ ಕುಂದಾಪುರದಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜು ಶಿಕ್ಷಣ ಪೂರೈಸಿದವರು. ಜನತಾಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಗೀತಾನಂದ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಮೂಲಕ ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ, ಕಲೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ, ಕ್ರೀಡೆ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯದಂತಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡವರು. ೨೫ ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉಚಿತ ನೋಟ ಪುಸ್ತಕ, ೮೦೦ ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ವೇತನ, ವಿಕಲಚೇತನರಿಗೆ ಗಾಲಿಕುರ್ಚಿ ವಿತರಣೆ, ಮಳೆನೀರು ಸಂಗ್ರಹಗಾರಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ, ೧೨ ಸಾವಿರ ಗಿಡಗಳ ವಿತರಣೆ, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ವಿರೋಧಿ ಜಾಥಾ, ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯ ತಪಾಸಣಾ ಶಿಬಿರಗಳ ಆಯೋಜನೆ, ತುರ್ತು ರಕ್ತನಿಧಿ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮುಂತಾದವು ಆನಂದ ಅವರು ಕೈಗೊಂಡ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳು, ಪರಿಸರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಜಿಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತಿತರ ಗೌರವಗಳಿಗೆ ಪಾತ್ರರು.

ರಾಯಚೂರಿನಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿಮೂಲ ಎಂಬ ಜಿಲ್ಲಾ ಪತ್ರಿಕೆಯೊಂದನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಬಸವರಾಜ ಸ್ವಾಮಿ ಅವರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಆಯಾಮ ದೊರಕಿಸಿಕೊಟ್ಟವರು.
ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸರಿಸಮನಾಗಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿ ಅನೇಕ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ತರುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸದೊಂದು ಶಕೆ ಆರಂಭಿಸಿದ ಬಸವರಾಜ ಸ್ವಾಮಿ ಅನೇಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಘ-ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಜನಮುಖಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಬಸವರಾಜಸ್ವಾಮಿ ಅವರಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸಣ್ಣ ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಸಂಪಾದಕರ ಸಂಘ, ಮೊದಲಾದ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಗೌರವ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು ಲಭಿಸಿವೆ.

ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆ ಗೌರಿಬಿದನೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಮುದುಗೆರೆ ಗ್ರಾಮದವರಾದ ಎಂ.ಜೆ.ಬ್ರಹ್ಮಯ್ಯ ಅವರು ಹಿರಿಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು. ದೇಶಪ್ರೇಮದ ಪ್ರತೀಕ. ನಾಡಸೇವೆಗಾಗಿ ಅಹರ್ನಿಶಿ ದುಡಿದವರು.
೧೯೩೮ರ ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥ ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ದಟ್ಟ ಪ್ರಭಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಬ್ರಹ್ಮಯ್ಯ ಅವರು ೧೯೪೭ರಲ್ಲಿ ‘ಮೈಸೂರು ಚಲೋ’ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಜೈಲುವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದವರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿದ್ದು ನಿವೃತ್ತರಾದವರು. ಗಾಂಧಿಮೌಲ್ಯಗಳ ನೆಲೆಯಲ್ಲೇ ಬದುಕು ಸಾಗಿಸಿದ ಬ್ರಹ್ಮಯ್ಯ ಅವರು ಆ ದೆಸೆಯಲ್ಲೇ ಈವರೆಗೂ ಅನೇಕ ಸಮಾಜಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿರುವವರು.

ಸಮಾಜಸೇವೆ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಗುರುತು ಮೂಡಿಸಿರುವವರು ನಮ ಶಿವಾಯಂ ರೇಗುರಾಜ್. ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ನಿಟ್ಟೂರ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ತರಬೇತಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ನ ವೈವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು.
೧೯೪೨ರ ಆಗಸ್ಟ್ ೬ರಂದು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಕೋಟ್ರಲಂನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ರೇಗುರಾಜ್ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸೇವೆಯ ನಿವೃತ್ತ ಮೇಜರ್ ಕೆ. ನಮಶಿವಾಯಂರ ಸುಪುತ್ರರು. ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ೧೯೬೩ರಲ್ಲಿ ಮೆಕಾನಿಕಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಪದವಿ ಪಡೆದ ರೇಗುರಾಜ್ ಅವರು ತಾನ್ಸಿ ಟೂಲ್ ರೂಂನಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರು. ಆಟೋಮೊಬೈಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ಆಸಕ್ತಿ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡ ಅವರು ೧೯೬೭ರಲ್ಲಿ ನಿಟ್ಟೂರ್ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಫೌಂಡೇಷನ್ಗೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿ ಸೇರಿದರು. ಯುವಪೀಳಿಗೆಗೆ ಡೈ ಮೇಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಟೂಲ್ ಮೇಕಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆನಂತರದ್ದು ನಿರಂತರ ಸೇವೆ. ದೇಶದ ೧೫ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೦ ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯ ರೇಗುರಾಜ್ ಅವರು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಗೌರವ-ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಮಾಜಸೇವೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಸದಾ ನಿರತರಾಗಿರುವವರು ಶ್ರೀ ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಸುರೇಂದ್ರಕುಮಾರ್, ಶ್ರೀಕ್ಷೇತ್ರದ ಹಲವು ಧಾರ್ಮಿಕ-ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡವರು.
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಂಟ್ವಾಳದವರದ ಸುರೇಂದ್ರಕುಮಾರ್ ೧೯೫೧ರ ಮೇ. ೩೧ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದ ಬಳಿಕ ಶ್ರೀ ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾದವರು. ಶ್ರೀ ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಮಂಜುನಾಥೇಶ್ವರ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದವರು. ಶ್ರೀಕ್ಷೇತ್ರ ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಗ್ರಾಮಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಯ ಯಶಸ್ವಿ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಿದ ಅವರು ಶ್ರೀಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಧರ್ಮೋತ್ಥಾನ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಮೂಲಕ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕಲೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡವರು. ಶ್ರೀ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸರ್ವಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಐದು ದಶಕಗಳಿಂದಲೂ ಶ್ರಮಿಸಿದ್ದು ಚಿತ್ರಕಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರು, ಕರ್ನಾಟಕ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸಾಧಕರಲ್ಲಿ ಎ.ವಿ.ಎಸ್.ಮೂರ್ತಿ ಅವರೂ ಸಹ ಒಬ್ಬರು. ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಮಿತಿ ಟ್ರಸ್ಟ್ನ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳು,
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಬಸವನಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಎ.ವಿ.ಎಸ್.ಮೂರ್ತಿ ಸುಶಿಕ್ಷಿತರು. ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಬಿಷಪ್ ಕಾಟನ್ ಸ್ಕೂಲ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ. ಬಿ.ಎಂ.ಎಸ್.ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಮೆಕಾನಿಕಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಪ್ರಥಮ ಬ್ಯಾಂಕ್ನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದವರು. ಅಮೆರಿಕಾದ ಕನಸಾಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಎಂ.ಎಸ್ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವೀಧರರು. ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದ ಬಳಿಕ ಸ್ವಂತ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡ ಅವರು ರೋಟರಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಮಿಡ್ಟೌನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ, ಕೆನರಾ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ವಾಸವಿ ವಿದ್ಯಾನಿಕೇತನ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ. ಆನಂತರ ವಾಸವಿ ಎಜುಕೇಷನಲ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಜೀವನ ಸಂಧ್ಯಾ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಆರ್ಯವೈಶ್ಯ ಚಾರಿಟಬಲ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ನ ಧರ್ಮದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ಆನಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಮಿತಿಯ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ, ೨೦೦೩ರಿಂದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅಮೂಲ್ಯ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ-ಗೌರವಗಳಿಗೆ ಭಾಜನರು.

ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ರಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆಗೈದಿರುವ ಬಹುಮುಖ ಪ್ರತಿಭೆ ಡಾ.ಗೀತಾ ರಾಮಾನುಜಂ, ಶಿಕ್ಷಣತಜ್ಞರು, ನಾಟಕಕಾರರು, ಅಂಕಣಕಾರರು, ಆಪ್ತ ಸಮಾಲೋಚಕಲರು, ಆಡಳಿತಗಾರರು ಜೊತೆಗೆ ವಾಗ್ರಿಗಳು ಕೂಡ.
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಗರಿ ಮೈಸೂರಿನ ಕೊಡುಗೆ ಗೀತಾರಾಮಾನುಜಂ. ಮೈಸೂರು ವಿವಿಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಪದವೀಧರೆ, ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದವರು. ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೊಳೆನರಸೀಪುರದ ಸರ್ಕಾರಿ ಜೂನಿಯರ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕಿಯಾಗಿ ವೃತ್ತಿ ಬದುಕು ಆರಂಭ. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಜಯನಗರ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಕೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ, ಸೂಳೆಕೆರೆ, ಕಾನನದ ಕಗ್ಗತ್ತಲ್ಲಿ, ಭಾಮತಿ ಮತ್ತಿತರ ನಾಟಕಗಳ ರಚನಕಾರರು, ಮಕ್ಕಳ ನಾಟಕಗಳ ನಿರ್ದೇಶಕರು, ಸಿಂಗಾಪೂರ, ಅಮೆರಿಕದ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದ ವಿವಿಯಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ. ವಾಗ್ನಿಯೆಂದೇ ಜನಪ್ರಿಯ. ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಅಂಕಣಕಾರರಾಗಿಯೂ ಹೆಸರುವಾಸಿ, ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ ಜಿ.ಆರ್.ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಬಡವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮ ಚಿಂತನೆಯಿಂದಲೂ ಜನಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸಿರುವ ಗೀತಾರಾಮಾನಜುಂ ಅವರ ಸಾಧನೆಗೆ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪುರಸ್ಕಾರ, ವಿದ್ಯಾಧಾರಿಣಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಡಿವಿಜಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಇಂಡಿಯಾ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಪುರಸ್ಕಾರ ಮತ್ತಿತರ ಗೌರವಗಳಿಗೆ ಪಾತ್ರರು.

ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಚಿ.ದತ್ತುರಾಜ್ ಸಹ ಒಬ್ಬರು. ನಿರ್ದೇಶಕ, ಬರಹಗಾರ, ಪತ್ರಕರ್ತರಾಗಿದ್ದ ಅವರು ಬಹುಮುಖಿ ಪ್ರತಿಭೆ.
ಹೆಸರಾಂತ ಚಿತ್ರಸಾಹಿತಿ ಚಿ. ಉದಯಶಂಕರ್ ಅವರ ಸಹೋದರರಾದ ಚಿ. ದತ್ತುರಾಜ್ ಅವರಿಗೆ ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಸಿನಿಮಾದತ್ತ ಒಲವು. ೧೯೭೦ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ರವಿ ಅವರ ‘ಅರಶಿನ ಕುಂಕುಮ’ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶಕನಾಗುವ ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ. ಆನಂತರ ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅಭಿನಯದ ‘ಕೆರಳಿದ ಸಿಂಹ’ ಚಿತ್ರದಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕನಾಗಿ ಹೆಜ್ಜೆ ಬಳಿಕ ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು, ಅದೇ ಕಣ್ಣು, ಶೃತಿ ಸೇರಿದಾಗ, ಮೃತ್ಯುಂಜಯ, ಅರಳಿದ ಹೂವುಗಳು, ಆನಂದಜ್ಯೋತಿ ಚಿತ್ರಗಳ ನಿರ್ದೇಶನ, ನಿರ್ದೇಶನದ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಭಾಷಣೆಕಾರರಾಗಿಯೂ ಸಮರ ಮತ್ತು ಹೃದಯಕಳ್ಳರು ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಾಹಿತ್ಯಸೇವೆ. ಕೆಲಕಾಲ ಪತ್ರಕರ್ತರಾಗಿಯೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಅವರು ‘ವಿಜಯಚಿತ್ರ’ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ ಬದುಕಿನ ಕುರಿತು ೯೩ ಸಂಚಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದ ‘ಕಥಾನಾಯಕನಕಥೆ’ ಅಂಕಣ ಬಲು ಜನಪ್ರಿಯ. ಸದಭಿರುಚಿಯ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆರೆಗಿತ್ತದತ್ತುರಾಜ್ ಅವರು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ಕಣಗಾಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೂ ಭಾಜನರು.

ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರಸಂಗೀತದ ಮಾಧುರ್ಯತೆಯನ್ನು ಸವಿಜೇನಾಗಿಸಿದ ಅಪೂರ್ವ ಜೋಡಿ ರಾಜನ್ ನಾಗೇಂದ್ರ ಏಳು ಭಾಷೆಯ ಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸ್ವರಸಂಯೋಜಿಸಿದ ಅನನ್ಯ ಸಾಧಕ ಸಹೋದರರು.
ಮೈಸೂರಿನ ಜಯಮಾರುತಿ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾದಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಟ್ಟು, ಪಿ.ಕಾಳಿಂಗರಾವ್ರ ತಂಡದ ಮುಖೇನ ಮುಂಚೂಣಿಗೆ ಬಂದು ೧೯೫೨ರಲ್ಲಿ ‘ಸೌಭಾಗ್ಯಲಕ್ಷ್ಮಿ’ ಚಿತ್ರದ ಮುಖೇನ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದವರು. ನವನವೀನ ವಿಧಾನಗಳ ಅನ್ವೇಷಣೆ, ಪ್ರಯೋಗಶೀಲತೆ, ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಎಳ್ಳಷ್ಟು ಬಿಡದ ಸೋಪಜ್ಞ ಶೈಲಿ, ಮಾಧುರ್ಯದ ಮಂಗಳ ಸ್ವರ ರಾಜನ್-ನಾಗೇಂದ್ರರ ವಿಶೇಷತೆ. ನ್ಯಾಯವೇ ದೇವರು, ಬಯಲುದಾರಿ, ಭಾಗ್ಯವಂತರು, ನಾ ನಿನ್ನ ಮರೆಯಲಾರೆ, ಎರಡು ಕನಸು, ಗಂಧದಗುಡಿ, ಪಾವನಗಂಗಾ ಮುಂತಾದ ಚಿತ್ರಗಳ ಯಶಸ್ಸಿನ ಹಿಂದೆ ಈ ಜೋಡಿಯ ಸಂಗೀತದ್ದು ಬಹುಪಾಲು. ಕನ್ನಡ, ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು, ತುಳು, ಹಿಂದಿ, ಮಲೆಯಾಳಂ ಸೇರಿದಂತೆ ೩೭೫ ಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ ಇವರು ಮೂರು ಚಿತ್ರಗಳ ನಿರ್ಮಾಪಕರೂ ಸಹ, ಕರ್ನಾಟಕ-ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜನವಾಗಿರುವ ಈ ಜೋಡಿ ಸಂಗೀತಪ್ರೇಮಿಗಳಿಗೆ ಸದಾ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚು.

ಕೊಡಗಿನಿಂದ ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರವಲಯಕ್ಕೆ ಬಂದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ನಟ ಜೈಜಗದೀಶ್, ನಟ, ನಿರ್ಮಾಪಕ, ನಿರ್ದೇಶಕ ಮತ್ತು ಕಿರುತೆರೆ ಕಲಾವಿದರಾಗಿ ಚಿರಪರಿಚಿತ. ಚಿತ್ರಬ್ರಹ್ಮ ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ಕಣಗಾಲ್ರ ಸಿನಿಶೋಧ.
ಮೈಸೂರಿನ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಶಾಲೆ, ಸೇಂಟ್ ಫಿಲೋಮಿನಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ಜೈಜಗದೀಶ್ ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ಕಣಗಾಲ್ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದವರೇ ೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ‘ಫಲಿತಾಂಶ’ ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ನಾಯಕನಟನಾಗಿ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ. ಹಲಬಗೆಯ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಂಚಿದ ಪ್ರತಿಭಾವಂತ, ಬಂಧನ, ಗಾಳಿಮಾತು, ಪಡುವಾರಹಳ್ಳಿ ಪಾಂಡವರು, ಮುಂಗಾರುಮಳೆ ಹೆಸರು ತಂದುಕೊಟ್ಟ ಚಿತ್ರಗಳು. ೪೨ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಚಿತ್ರಪಯಣದಲ್ಲಿ ೫೦೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೂ ನಟಿಸಿದ ಹಿರಿಮೆ, ಪತ್ನಿ ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿಸಿಂಗ್ ಜೊತೆಗೊಡಿ ೨೫ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆರೆಗಿತ್ತ ನಿರ್ಮಾಪಕ, ನಿರ್ದೇಶಕ ಕೂಡ. ಚಲನಚಿತ್ರ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಕಲಾವಿದರ ಸಂಘ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸಿದ ಜೈಜಗದೀಶ್ ಚಿತ್ರನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ, ರಾಷ್ಟ್ರ ಹಾಗೂ ಫಿಲಂಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೂ ಭಾಜನರು.

ವಿಜಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆ ಸಿಂದಗಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಯಲಗೋಡದ ಬಯಲಾಟ ಕಲಾವಿದ ಭೀಮರಾಯ ಬೋರಗಿ, ಸಂಗೀತವನ್ನೇ ನೆಚ್ಚಿ ಬಯಲಾಟವನ್ನೇ ಬದುಕಿನ ಬುತ್ತಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡವರು.
ಕಡುಬಡತನದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಭೀಮರಾಯ ಬೋರಗಿ ಅವರು ಓದಿದ್ದು ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕನೇ ತರಗತಿ ಮಾತ್ರ ಆ ವೇಳೆಗೆ ಮನಸೆಳೆದ ಬಯಲಾಟವನ್ನು ಉಸಿರಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು. ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಬಯಲಾಟದ ಸಂಗೀತ ಕಲಾವಿದರಾಗಿ ಮೂಡಿಸಿದ ಛಾಪು ಅಪಾರ. ಶ್ರೀದೇವಿ ಮಹಾತ್ಮ, ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ, ಭೀಮಾರ್ಜುನರ ಕಾಳಗ, ಚಿತ್ರಸೇನೆ ಗಂಧರ್ವ ಮುಂತಾದ ಸುಮಾರು ೪೦೦ ಬಯಲಾಟಗಳನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ ಹಿರಿಮೆ ಇವರದ್ದು. ಬಯಲಾಟದ ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದರಾಗಿ ಆ ಕಲೆಯ ಉಳಿವಿಗೆ ಹಲವು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಶ್ರಮಿಸಿದ ಭೀಮರಾಯ ಬೋರಗಿ ಅವರ ಕಲಾಸೇವೆಗೆ ಜನಮನ್ನಣೆ- ಚಪ್ಪಾಳೆಗಳೇ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಮೆಚ್ಚುಗೆಯ ಮಾತುಗಳೇ ಸನ್ಮಾನ. ದೇಸೀ ಪ್ರತಿಭಾಶಕ್ತಿಗೊಂದು ರೂಪಕ.

ಯಕ್ಷರಂಗದ ಚಾರ್ಲಿ ಚಾಪ್ಲಿನ್ರೆಂದೇ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಸೀತಾರಾಮ್ ಕುಮಾರ್ ಕಟೀಲ್ ಹಿರಿಯ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದರು. ನೋವು ನುಂಗಿ ನಗೆಚೆಲ್ಲಿದ ಯಕ್ಷಪಟು.
ದಕ್ಷಿಣಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ ಮಂಗಳೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕಟೀಲ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಸೀತಾರಾಮ್ ಓದಿದ್ದು ಕೇವಲ ಐದನೇ ತರಗತಿ ಮಾತ್ರ, ಕಡುಬಡತನ ದುಡಿಮೆಗಾಗಿ ಮುಂಬಯಿಗೆ ದೂಡಿತ್ತು. ಅಪರಿಚಿತ ನಗರಿಯಲ್ಲಿ ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಸೆಳೆತಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದ್ದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಸೋಜಿಗ. ಮುಂಬಯಿನ ಶ್ರೀ ಗುರುನಾರಯಣ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕ ತರಬೇತಿ. ಕದ್ರಿ ಮೇಳದ ‘ಗೆಜ್ಜೆಹೆಜ್ಜೆ’ ಪ್ರಸಂಗದ ‘ಕುಡುಕಕುಳ’ ನಾಗಿ ನೀಡಿದ ಮನೋಜ್ಞ ಅಭಿನಯ ಕಲಾಬದುಕಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ತಿರುವು. ಆನಂತರ ಪೆರ್ಡೂರು ಮೇಳ, ಸಾಲಿಗ್ರಾಮ ಮೇಳ, ಮಂಗಳಾದೇವಿ ಮೇಳ, ಮಧೂರು ಮೇಳಗಳಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಸೇವೆ. ಯಕ್ಷಗಾನದ ಹಾಸ್ಯಗಾರನಾಗಿ ಜನಜನಿತ. ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಕಂಪು ಬೀರಿದ ಸಾಧನೆ. ಕಲಾಸೇವೆಯ ಸುವರ್ಣ ಮಹೋತ್ಸವದಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸೀತಾರಾಮ್ ಕುಮಾರ್ ಕಲಾಪ್ರೌಢಿಮೆಗೆ ಜಿಲ್ಲಾ ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಪೇಜಾವರಸ್ವಾಮಿಗಳ ವೀರವಿಠಲ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ವಿಶ್ವಕನ್ನಡ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು-ನೂರಾರು ಸನ್ಮಾನಗಳಿಗೆ ಭಾಜನರು.

ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಾಕಿ ಆಟಗಾರರಾದ ವಿ.ಎಸ್.ವಿನಯ ಭಾರತೀಯ ಹಾಕಿ ತಂಡವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಕ್ರೀಡಾಪಟು.
ಕಿತ್ತಾಳೆ ನಾಡು ಕೊಡಗಿನ ಮೂಲದವರಾದ ವಿನಯ ಅವರು ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ಹಾಕಿ ಆಟಕ್ಕೆ ಆಕರ್ಷಿತರಾದವರು. ಸತತ ಪ್ರಯತ್ನದ ಫಲವಾಗಿ ಹಾಕಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿ ಪಡೆದವರು. ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಹಾಕಿ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರ ತಂಡಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದವರು. ಭಾರತೀಯ ಹಿರಿಯರ ಹಾಕಿ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ಸ್ ಟ್ರೋಫಿ, ವಿಶ್ವಕಪ್, ಏಷ್ಯನ್ ಗೇಮ್ಸ್, ಏಷ್ಯಾಕಪ್, ಜ್ಯೂನಿಯರ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮುಖ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಥ ಆಟದಿಂದ ಪಂದ್ಯದ ಗೆಲುವಿನಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿ ಕ್ರೀಡಾಭಿಮಾನಿಗಳ ಗಮನಸೆಳೆದವರು.. ಕ್ರೀಡಾರಂಗದಲ್ಲಿ ಕರುನಾಡಿನ ಕೀರ್ತಿ ಬೆಳಗಿದ ವಿ.ಎಸ್.ವಿನಯ ಅವರ ಕ್ರೀಡಾಸಾಧನೆಗೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಏಕಲವ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ಒಲಂಪಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಎಫ್ ಐ ಎಚ್ ವಾರ್ಷಿಕ ಆಟಗಾರ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿರುವ ಕ್ರೀಡಾಪ್ರತಿಭೆ.

ಕೋಲಾರ ಚಿನ್ನದ ಗಣಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಆಂಗ್ಲೋ ಇಂಡಿಯನ್ ಸಮುದಾಯದ ಕೆನೆತ್ ಮೊವೆಲ್ ಅವರು ೧೯೬೫ರಲ್ಲಿಯೇ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಅರ್ಜುನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟವರು.
೧೯೬೪ರ ಟೋಕಿಯೋ ಒಲಂಪಿಕ್ಸ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ್ದ ಕೆನೆತ್ ಮೊವೆಲ್ ೩೫ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.
೧೯೬೬ರ ಕಾಮನ್ ವೆಲ್ತ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದಲ್ಲಿ ಪಾಲುಗೊಂಡ ಭಾರತ ತಂಡದ ಧ್ವಜಧಾರಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಕೆನೆತ್ ಮೊವೆಲ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೂರು ಮೀಟ??? ಓಟದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ದಾಖಲೆ ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಯಾರಿಂದಲೂ ಮುರಿಯಲಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.
ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ೪೦೦ ಮೀಟರ್, ೨೦೦ ಮೀಟರ್ ಹಾಗೂ ೧೦೦ ಮೀಟರ್ ಓಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಕೆನೆತ್ ಮೊವೆಲ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ದಾಖಲೆಗಳು ಹತ್ತಾರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅಬಾಧಿತವಾಗಿದ್ದವು.

ಶಿಲ್ಪಕಲಾವಿದ ಯಮನಪ್ಪ ಪಾಂಡಪ್ಪ ಚಿತ್ರಗಾರ ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರತಿಭೆ. ಗೊಂಬೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧಹಸ್ತರು.
ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗಜೇಂದ್ರಗಡ ಹುಟ್ಟೂರು. ೧೯೨೬ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಯಮನಪ್ಪ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಕಲೆಯ ಸೆಳೆತಕ್ಕೊಳಗಾದವರು. ಗೊಂಬೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪಳಗಿದವರು. ಸಿಮೆಂಟ್ ಶಿಲ್ಪಗಳ ರಚನೆ, ಗ್ರಾಮದೇವತೆಗಳ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಿಗೆ ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚುವಿಕೆ, ಗಣೇಶ ಪ್ರತಿಮೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದವರು. ಹಲವಾರು ದೇವಾಲಯಗಳ ಗೋಪುರಗಳು ಇವರ ಕೈಚಳಕದಿಂದ ನೋಡುಗರ ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆದಿವೆ. ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧೆಡೆ ಉದ್ಯಾನವನಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ರಚಿಸಿರುವ ಇವರ ಕುರಿತ ಅನೇಕ ಲೇಖನಗಳು ನಾಡಿನ ಹಲವು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿವೆ. ಪ್ರಶಸ್ತಿ-ಗೌರವ-ಸನ್ಮಾನಗಳು ಸಾರ್ಥಕತೆಯ ಭಾವ ತಂದಿವೆ. ೯೦ರ ಇಳಿವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ಮಯರಾಗಿರುವುದು ಇವರ ಕಲಾಬದ್ಧತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿ.

ಜಾನಪದ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಗಡಿಜಿಲ್ಲೆ ಚಾಮರಾಮನಗರದ ಕೊಡುಗೆ ಚನ್ನಮಲ್ಲೇಗೌಡರು. ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಗೊರವರ ಕುಣಿತದ ಪುನರುತ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದ ಕಲಾವಿದರು.
ಚನ್ನಮಲ್ಲೇಗೌಡರಿಗೆ ಗೊರವರ ಕುಣಿತ ಅಪ್ಪನಿಂದ ಬಂದ ಬಳುವಳಿ. ಜಾನಪದ ಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಪುಟ್ಟಮಲ್ಲೇಗೌಡರ ಗರಡಿಯಲ್ಲಿ ಅರಳಿದ ಕಲಾವಿದ. ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಒಲಿದ ಗೊರವರ ಕುಣಿತವನ್ನು ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ರಥೋತ್ಸವ, ಜಾತ್ರೆ, ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಲೇ ಮುಂಚೂಣಿಗೆ ಬಂದವರು. ರಾಜ್ಯದ ಹಲವೆಡೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ಹೈದರಾಬಾದ್, ಅಂಡಮಾನ್, ನವದೆಹಲಿ, ನಾಗಪುರ, ಭೂಪಾಲ್ನಲ್ಲೂ ಗೊರವರ ಕುಣಿತದ ದರ್ಶನ ಮಾಡಿಸಿರುವ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ. ಚನ್ನಮಲ್ಲೇಗೌಡರಿಗೆ ಈ ಕಲೆ ಕೇವಲ ಪ್ರತಿಭಾಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಅದೇ ಬದುಕು-ಭಾವ-ಜೀವ ಎಲ್ಲಾ. ಆರು ದಶಕಗಳ ನಿರಂತರ ಕಲಾಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಾರ್ಥಕತೆಯ ಚನ್ನಮಲ್ಲೇಗೌಡರು ಇದೀಗ ಯುವಪೀಳಿಗೆಗೆ ಕಲೆಯ ಧಾರೆಯೆರೆಯುವ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಗ್ನರು.

ನಾಟ್ಯರಂಗದಲ್ಲಿ ದಶಕಗಳಿಂದಲೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಪ್ರೊ ಎಂ.ಆರ್.ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ನಾಟ್ಯಾಚಾರರೆಂದೇ ಹೆಸರುವಾಸಿ. ಬೆಳ್ಳಿಹಬ್ಬದ ಸಂಭ್ರಮ ಕಂಡಿರುವ ಕಲಾಕ್ಷಿತ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ನಾಟ್ಯ ಗುರು.
ಮೂಲತಃ ಬೆಂಗಳೂರಿನವರಾದ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ಅವರು ಹುಟ್ಟಿದು ೧೯೩೬ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯ರಂದು. ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ನಾಟ್ಯ, ಗಾಯನದಲ್ಲಿ ಒಲವು. ಹದಿನೈದನೇ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ನಾಟ್ಯದಂಪತಿಗಳಾದ ಪ್ರೊ. ಯು.ಎಸ್.ಕೃಷ್ಣರಾವ್-ಚಂದ್ರಭಾಗಾದೇವಿ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸಿನ ರುಕ್ಷಿಣಿದೇವಿ ಅರುಂಡೇಲರ ಕಲಾಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಾಭ್ಯಾಸ, ಮೈಲಾಪುರ್ ಗೌರಿ ಅಮ್ಮಾಳರಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಾಭಿನಯ, ಚಂದುಪಣಿಕ್ಕರ್ರವರಲ್ಲಿ ಕಥಕ್ಕಳಿ ಕಲಿಕೆ. ಭರತನಾಟ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ. ನಾಟ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನ ಆರಂಭಿಸಿದ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ಅವರದ್ದು ನಲವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಾಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಮರಳಿ ‘ಕಲಾಕ್ಷಿತಿಯ’ ಸಂಸ್ಥೆ ಸ್ಥಾಪನೆ, ನೂರಾರು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಭರತನಾಟ್ಯ ಕಲೆಯ ಧಾರೆಯೆರೆಯುವಿಕೆ. ಹಲವು ಜನಪ್ರಿಯ ನೃತ್ಯರೂಪಕಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿರುವ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ಅವರ ಸಾರ್ಥಕ ಕಲಾಸೇವೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಕಲಾಶ್ರೀ, ನಾಟ್ಯತಪಸ್ವಿ ಬಿರುದು, ಪುರ್ವಂಕರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮುಂತಾದ ಗೌರವಗಳು ಸಂದಿವೆ.

ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಲಾಪ್ರತಿಭೆ ಡಿ. ಅಣ್ಣು ದೇವಾಡಿಗ ಅವರು ಸಂಗೀತದ ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ಬೆಳೆದ ಬಂದ ಕಲಾವಿದರು. ನಾಗಸ್ವರ ವಾದನ ಪ್ರವೀಣರು.
ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಪಾರಂಪರಿಕ ಕಲೆ ನಾಗಸ್ವರಕ್ಕೆ ಮನಸೋತ ಅಣ್ಣು ದೇವಾಡಿಗ ಅವರು ಅಯ್ಯನಾರು ಸಂಗೀತ ಶಾಲೆಯ ಎಂ.ಕೋದಂಡರಾಮರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದು ಕಲಾಲೋಕ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದವರು. ಟಿ.ಕೆ.ಗೋವಿಂದರಾಜ ಪಿಳ್ಳೆ, ಕೊಟ್ಟೂರು ರಾಜರತ್ನಂರ ಗರಡಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿ ಪಡೆದು ಶ್ರೀಕ್ಷೇತ್ರ ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಮಂಜುನಾಥಸ್ವಾಮಿಯ ಸೇವೆಗೆ ನಿಯುಕ್ತರಾದವರು. ಶ್ರೀಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ೪೫ ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ನಾಗಸ್ವರ ಸೇವೆಗೈಯುತ್ತಿರುವ ಇವರು ಬೆಂಗಳೂರು, ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣ, ತಿರುಪತಿ, ತಂಜಾವೂರು, ಮಧುರೈ ಮುಂತಾದೆಡೆ ನಾಗಸ್ವರ ಕಛೇರಿ ನಡೆಸಿರುವರು. ಆಕಾಶವಾಣಿಯ ಎ ದರ್ಜೆ ಕಲಾವಿದರೂ ಸಹ. ಹಲವು ಶಿಷ್ಯರನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ ಗುರು, ಗಣ್ಯವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮೆಚ್ಚುಗೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿರುವ ಅಣ್ಣು ದೇವಾಡಿಗರ ಕಲಾಸಾಧನೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಕಲಾಶ್ರೀ, ಜಿಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ನಾಗಸ್ವರದೊರೆ ಬಿರುದು ಮತ್ತಿತರ ಗೌರವಗಳು ಸಂದಿವೆ.

ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿ ಕಂಡ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಲಾವಿದರು ಪಂಪಣ್ಣ ಕೋಗುಳಿ, ಸ್ತ್ರೀ ಹಾಗೂ ಪುರುಷ ಎರಡೂ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಪ್ರತಿಭಾವಂತರು. ನಾಟಕ ರಚನೆ, ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲೂ ಛಾಪೊತ್ತಿದವರು.
ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆ ಹಗರಿಬೊಮ್ಮನಹಳ್ಳಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕೋಗುಳಿ ಗ್ರಾಮದವರಾದ ಪಂಪಣ್ಣ ಅವರು ಓದಿದ್ದು ನಾಲ್ಕನೇ ತರಗತಿವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಬೇಸಾಯವೇ ಬದುಕು, ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚಲು ಅಣ್ಣ ಉಮಾಪತಿಯೇ ಪ್ರೇರಣೆ. ಹದಿನಾಲ್ಕನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟೂರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚುವ ಮೂಲಕ ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಅಡಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಪೌರಾಣಿಕ ಹಾಗೂ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀ ಪಾತ್ರಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ. ಆನಂತರ ಪುರುಷ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಜನಪ್ರಿಯ. ಅಂಗುಲಿಮಾಲಾ ನಾಟಕದ ಅಂಗುಲಿಮಾಲಾ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಹಿರಿಮೆ. ರಕ್ತರಾತ್ರಿ ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲಾ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ ಖುಷಿ. ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲೂ ಗುರುತು. ಮೂರು ನಾಟಕ, ಒಂದು ಕವನಸಂಕಲನ ಹೊರತಂದಿರುವ ಸೃಜನಶೀಲರು. ಆಕಾಶವಾಣಿಯಲ್ಲೂ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿತ ನಾಟಕಗಳ ಪ್ರಸಾರ, ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಗೌರವಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸೇರಿ ಹಲವು ಗೌರವಗಳಿಂದ ಸಂಪನ್ನರು.

ಕನ್ನಡ ವೃತ್ತಿರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನಟ, ನಿರ್ದೇಶಕ ಮತ್ತು ನಾಟಕಕಾರರಾಗಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಛಾಹೊತ್ತಿದವರು ಎಸ್.ಎನ್.ರಂಗಸ್ವಾಮಿ, ಐವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ರಂಗಸೇವೆಗೈದ ಸಾಧಕರು. ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಷೌರಿಕ, ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ರಂಗಕರ್ಮಿ.
ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಚನ್ನಗಿರಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಚಿರಡೋಣಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಎಸ್.ಎನ್.ರಂಗಸ್ವಾಮಿ ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದ್ದು ನಟನಾಗಿ. ಆನಂತರ ನಾಟಕ ನಿರ್ದೇಶನ-ರಚನೆಗೆ ವಿಸ್ತಾರ. ದುಡುಕಿ ಹೋದ ಮಗ, ಹುಡುಕಿ ಬಂದ ಸೊಸೆ, ಶೀಲಕೊಟ್ಟರೂ ಸೊಳೆಯಲ್ಲ, ಕೊರಳೊಂದು ತಾಳಿ ಎರಡು, ಹುಡುಗಿ ಮೆಚ್ಚಿದ ಹುಂಬ, ಶಿಕ್ಷಣ ನಮ್ಮ ರಕ್ಷಣೆ ಮುಂತಾದವು ರಂಗಸ್ವಾಮಿ ರಚಿತ ನಾಟಕಗಳು. ವೃತ್ತಿರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಸರಾದ ಕೆ.ಬಿ.ಆರ್.ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿ, ಗಜಾನನ ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿ ಇನ್ನಿತರ ಕಂಪನಿಗಳು ಇವರ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ನೂರಾರು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿವೆ. ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಚಪ್ಪಾಳೆಯೇ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ರಂಗಬದ್ಧತೆಯಿಂದ ಬಾಳ್ವೆ ಮಾಡಿರುವ ರಂಗಸ್ವಾಮಿ ಅವರ ರಂಗಸಾಧನೆ ಕುರಿತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಹತ್ತಾರು ಲೇಖನಗಳು ಪ್ರಕಟಗೊಂಡು ಸಾರ್ಥಕತೆಯ ಭಾವ ತಂದಿದೆ.

ಕನ್ನಡದ ಸೃಜನಶೀಲ ಸಾಹಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ ತಾಳ್ಯ ಸಹ ಒಬ್ಬರು. ಕಾವ್ಯ, ಗದ್ಯ, ನಾಟಕ, ಅನುವಾದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಮಾಡಿದ ಸಾಧಕರು.
ನನ್ನ ಕಣ್ಣಗಲಕ್ಕೆ, ಸಿಂಧೂ ನದಿಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲೆ, ಎಲ್ಲಿ ನವಿಲು ಹೇಳಿರೇ, ಸುಡುವ ಭೂಮಿ, ಕಾವಳದ ಸಂಜೆಯಲ್ಲಿ, ಮೌನಮಾತಿನ ಸದ್ದು ತಾಳ್ಯರ ಕವನಸಂಕಲನಗಳು. ಪ್ರಭು ಅಲ್ಲಮ, ನೆಲದ ಹುಡುಕಿ ಗದ್ಯ, ಅಲ್ಲಮ ನಾಟಕ, ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಅವರ ಕಾಲ, ಗಾಂಧಿ ಹೋದರು: ನಮಗೆ ದಿಕ್ಕು ತೋರುವವರು ಯಾರು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಇವರ ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಕೊಡುಗೆಗಳು. ನವೋತ್ತರ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕಾವ್ಯ ಕಟ್ಟೋಣಕ್ಕೆ ಮಾದರಿಯಂತಹ ಕಾವ್ಯ ರಚನೆ ತಾಳ್ಯರ ವಿಶೇಷತೆ, ನಡೆ-ನುಡಿ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಏಕಮಯತೆ, ೧೪ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿರುವ ಅವರು ಆರ್ಯಭಟ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಜಿ.ಎಸ್.ಎಸ್. ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಡಿ.ಎಸ್.ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ಸಾಹಿತ್ಯಶ್ರೀ ಗೌರವ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಭಾಜನರು.

ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರಾಮದುರ್ಗದ ಪ್ರತಿಭೆ ಹಸನ್ ನಯೀಂ ಸುರಕೋಡ, ಕನ್ನಡದ ಹೆಸರಾಂತ ಅನುವಾದಕರು. ಉರ್ದು, ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತರು, ಸಮಾಜವಾದಿ ಚಿಂತಕರು.
ರಾಮಮನೋಹರ ಲೋಹಿಯಾ, ಕಿಶನ್ ಪಟ್ನಾಯಕ್, ಮಧು ಲಿಮಯೆ ಮುಂತಾದವರ ಬರಹಗಳನ್ನು ಅನ್ಯಭಾಷೆಗೂ, ಕೋಮುಸೌಹಾರ್ದತೆಯ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವ ಹಲವಾರು ಬರಹಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೂ ಅನುವಾದಿಗೊಳಿಸಿದ ಹಿರಿಮೆ ಹಸನ್ ನ ೀಂ ಸುರಕೋಡರದ್ದು. ಉರ್ದು ಭಾಷೆಯ ಮಹಾಕವಿ ಫೈಜ್ ಅಹಮದ್ ಫೈಜ್ ಕಾವ್ಯ-ಬದುಕು, ಸಾದತ್ ಹಸನ್ ಮಾಂಟೋ ಕಥನಕೃತಿಗಳು, ಅಮೃತಾಪ್ರೀತಂರ ಆತ್ಮಕತೆ, ಅಸರ್ ಆಲಿ ಅವರ ವೈಚಾರಿಕ ಬರಹಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ತಂದಿರುವ, ಇಪ್ಪತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿರುವ ಹಸನ್ ನಯೀಂ ಸುರಕೋಡ ಅವರಿಗೆ ಕುವೆಂಪು ಭಾಷಾಭಾರತಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ಅನುವಾದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಸಂದಿವೆ. ಉರ್ದು ಕವಿ ಸಾಹಿರ್ ಲುಧಿಯಾನವಿರ ಕುರಿತ ‘ಪ್ರೇಮ ಲೋಕದ ಮಾಯಾವಿ’ ಇವರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ.

ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಲೋಕದಲ್ಲಿ ‘ಕಾಮರೂಪಿ’ ಕಾವ್ಯನಾಮದಿಂದಲೇ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿರುವ ಎಂ.ಎಸ್.ಪ್ರಭಾಕರ್ರ ಪೂರ್ಣ ಹೆಸರು ಮೊಟ್ಲಹಳ್ಳಿ ಸೂರಪ್ಪ ಪ್ರಭಾಕರ. ೧೯೩೯ರಲ್ಲಿ ಕೋಲಾರದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಕಾಮರೂಪಿ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಸಂವೇದನೆ ತಂದುಕೊಟ್ಟವರು.
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದವಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪಿ.ಎಚ್.ಡಿ. ಪದವಿ ಪಡೆದವರು. ೧೯೬೨ರಿಂದ ೬೫ರವರೆಗೆ ಗೌಹಾತಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ, ರೀಡರ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು. ಎಕನಾಮಿಕ್ ಅಂಡ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ವೀಕ್ಲಿ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯ ಸಹಾಯಕ ಸಂಪಾದಕ-ಹಿಂದೂ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತ-ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ವಿಶೇಷ ಬಾತ್ಮೀದಾರರಾಗಿ ಸೇವೆಗೈದು ನಿವೃತ್ತರಾದವರು.
ಪ್ರಭಾಕರ್ ಅವರು ಬರೆದದ್ದು ಕಡಿಮೆಯೇ. ಒಂದು ತೊಲ ಪುನುಗು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಕಥೆಗಳು, ಕುದುರೆಮೊಟ್ಟೆ, ಅಂಜಿಕಿನ್ಯಾತಕಯ್ಯೋ ಕಿರುಕಾದಂಬರಿ ಇವರ ಕೃತಿಗಳು ಸದ್ಯ ‘ಕಾಮರೂಪಿ’ ಬ್ಲಾಗ್ನಲ್ಲಿ ಬರವಣಿಗೆ, ಹೊಸತನ, ವ್ಯಂಗ್ಯ, ತಮಾಷೆಯ ಮೂಲಕ ಜೀವನವನ್ನು ನೋಡುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಅವರ ಬರಹದ ವಿಶೇಷ ಶಕ್ತಿ.